Лінгвістыка вывучае не толькі існуючыя (якія існавалі або магчымыя ў будучыні) мовы, але і чалавечую мову наогул. Мова не дадзена лінгвісту ў прамым назіранні; толькі тыя факты [[маўленне|маўлення]], што непасрэдна назіраюцца , ці моўныя з'явы, то бок {{нп3|Маўленчы акт|маўленчыя акты|ru|Речевой акт}} носьбітаў {{нп3|Жывая мова|жывой мовы|ru|Живой язык}} разам з іх вынікамі ([[тэкст]]амі) або моўны матэрыял (абмежаваная колькасць [[Пісьмо|пісьмовых тэкстаў]] на [[Мёртвая мова|мёртвай мове]], якой ужо ніхто не карыстаецца ў якасці асноўнага сродку зносін).
