Бацькаўшчына (газета, 1947): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др афармленне
Тэг: Спасылкі на старонкі неадназначнасцяў
Радок 6:
| тып =
| фармат =
| заснаванне = [[31 кастрычніка]] [[1947]]
| спыненне публікацый = снежань [[1966]]
| кошт =
Радок 17:
| мова = [[беларуская мова|беларуская]]
| тыраж =
| галоўны офіс = [[Горад Мюнхен|Мюнхен]]
| ISSN =
| вэб-сайт =
}}
{{ЗначэнніІншыя значэнні|Бацькаўшчына (значэнні)}}
'''«Бацькаўшчына»''' — [[газета]] [[беларуская эміграцыя|беларускай эміграцыі]], палітычны штотыднёвік (з [[1955]]). Лічыла сябе органам «беларускай нацыянальна-вызвольнай думкі». Выдавалася на [[беларуская мова|беларускай мове]], у [[Горад Мюнхен|Мюнхене]]е (31.10.[[1947]] — снежань [[1966]]). Выдавец У. Бортнік (з 1955).<ref>ЭнГістБел, Т.1 с.333 Лямец А., Пранчак Л. І.</ref>.
 
У «Бацькаўшчыне» змяшчаліся публікацыі па гісторыі Беларусі. Шмат увагі адводзілася праблемам нацыянальна-дзяржаўнага і культурнага адраджэння Беларусі ў 20-я гады XX ст., крытыцы кірунку нацыянальнай палітыкі ў БССР. Шматлікія матэрыялы прысвячаліся гісторыі рэлігіі, рэлігійных адносін, супярэчнасцям у нацыянальна-канфесійным развіцці Беларусі. Таксама на старонках газеты прыводзілася ідэя абароны беларускай мовы. «Бацькаўшчына» паслядоўна публікавала на сваіх старонках артыкулы пра рэфармаванне беларускага правапісу, русіфікацыю беларускай мовы, прыгадвала час яе росквіту<ref name="zbsb">[http://zbsb.org/lib/index.php?option=com_alblib&view=article&id=111 «Эміграцыйная газета „Бацькаўшчына“ ў абароне беларускай мовы»].</ref>.
 
Як дадатак да газеты ў 1952—611952—1961 выдаваўся часопіс для дзяцей [[Каласкі (1952)|«Каласкі»]].
 
== «Бацькаўшчына» і беларуская мова ==
Радок 35:
 
Таксама [[Станіслаў Станкевіч]] на старонках гэтай газеты пісаў пра русіфікацыю беларускай мовы і абмеркаваў прычыны, з якіх была зроблена рэформа беларускага правапісу 1933 года:
{{цытата|Калі ў 1933 годзе адбыўся першы афіцыйна узаконены [[Беларуская граматыка (1934)|акт русіфікацыі]] беларускай мовы прыняцце пастановы Саўнаркома БССР аб так званай "рэформе беларускага правапісу", былі пададзены тады тры наступныя матывы, што гэтую "рэформу" рабілі неабходнай: 1. Ачышчэнне беларускай мовы ад тых натуральных, паўсталых у працэсе гістарычнага развіцця мовы, элементаў, якія яе, як самастойную і апрычоную, розняць ад мовы рускай. 2. Ачышчэнне беларускай мовы ад мясцовых правінцыяналізмаў, якія розняць беларускую мову ад рускай. Пад правінцыяналізмамі тут разумеліся такія моўныя з’явішчы, якія для мовы беларускай не былі правінцыяналізмамі, будучы ў ёй агульна пашыранымі на ўсёй моўнай тэрыторыі Беларусі з’явамі, але былі "«правінцыяналізмамі"» для мовы рускай, калі разглядаць апошнюю як агульную мову для ўсіх нацыянальнасцей Савецкага Саюза. Ачышчэнне ж беларускай мовы ад "«штучных неалагізмаў"» адбывалася згодна агульнаабавязваючага прынцыпу, што кажная неруская мова ў Савецкім Саюзе не мае права тварыць новых слоў для абазначэння новых прадметаў і паняццяў на асабістай моўнай аснове, але словы гэтыя маюць браць ужо гатовымі непасрэдна з мовы рускай. 3. Ачышчэнне беларускай мовы ад "«незразумелых архаізмаў"» мела фактычна на мэце "«ачышчэнне"» яе ад тых незразумелых толькі для рускіх "«архаізмаў"», г. зн. ад слоў, што паўсталі ў нашай мове ў працэсе яе гістарычнага развіцця незалежна ад падобных працэсаў у мове рускай. У суме — уся гэтая "«рэформа"» мела на мэце штучнае збліжэнне нашай мовы да мовы рускай шляхам узаконенага гвалту і ламання моўных асаблівасцей, іншымі словамі — русіфікацыю беларускай мовы.<ref name="zbsb" />}}
 
Газета стаяла на тым, што ўсе беларусы замежжа павінны размаўляць па-беларуску, каб «не распусціцца ў чужым моры», каб «горда і годна рэпрэзентаваць Беларусь перад чужымі народамі». На яе старонках з’яўляліся заклікі да беларусаў, што жылі ў лягеры Віндышбергердорф, каб тыя не пераставалі размаўляць на беларускай мове. У выніку уў Віндышбергердорфе былі адкрытыя беларускія школы, утвораны саюз [[Гісторыя скаўтынгу на Беларусі|беларускіх скаўтаў]].
 
{{зноскі}}