Радзім Гаўрылавіч Гарэцкі: Розніца паміж версіямі

{{Навуковец }}

'''Радзім Гаўрылавіч Гарэ́цкі''' (нар. {{ДН|7|12|1928}}, г. {{МН|Мінск||}}) — беларускі [[геолаг]], акадэмік [[АН Беларускай ССР]] (1977, член-карэспандэнт з 1972), [[доктар геолага-мінералагічных навук]]. [[Заслужаны дзеяч навукі БССР]] (1978)<ref name="БС">{{кніга

}}</ref>. Замежны член [[РАН|Расійскай акадэміі навук]] (1994)<ref name="АГР">[http://nasb.gov.by/bel/members/academicians/garetsky.php Акадэмік ГАРЭЦКІ Радзім Гаўрылавіч] {{ref-ru}}</ref>.

У 1930-я — 40-я гады на сям'юсям’ю Гарэцкіх абрынуліся палітычныя рэпрэсіі. Радзім Гарэцкі знаходзіўся ў высылцы, жыў і вучыўся ў [[Горад Кола, (Мурманская вобласць)|Коле]], {{нп3|Сяло Тулома (сяло)|Туломе|ru|Тулома (село)}}, [[Горад Мядзвежагорск|Мядзведжай Гары]]у, [[Горад Рыбінск|Рыбінску]]у, [[Горад Запарожжа|Запарожжы]], [[Горад Салікамск|Салікамску]]у, {{нп3|Горад Чусавая|Чусавым|ru|Чусовая}}, Чкалаўску і інш.

Вучобу ў [[Расійскі дзяржаўны ўніверсітэт нафты і газу імя І. М. Губкіна|Маскоўскім нафтавым інстытуце]] Р. Гарэцкі сумяшчаў з работай геолагам. Пасля яго заканчэння ў 1952 прыняты ў {{нп3|Геалагічны інстытут РАН|Геалагічны інстытут Акадэміі навук СССР|ru|Геологический институт РАН}}, дзе працаваў да 1971 года<ref name="БС"/>, з 1977 года дырэктар гэтага інстытута, старшыня камісіі па тэктоніцы Беларусі і Прыбалтыкі<ref name="БС"/>.

З 1992 па 1997 год Р. Г. Гарэцкі быў віцэ-прэзідэнтам [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Акадэміі навук Беларусі]].

У 1971 годзе пачаўся этап у навуковай дзейнасці Р. Гарэцкага, звязаны з [[Беларусь|Беларуссю]]. У снежні ён вярнуўся ў Мінск і стварыў у [[Інстытут геалагічных навук НАН Беларусі|Інстытуце геахіміі і геафізікі АН БССР]] аддзел агульнай і рэгіянальнай тэктонікі. У хуткім часе Р. Г. Гарэцкі зрабіўся прызнаным лідарам тэктанічнай школы Беларусі і [[Прыбалтыка|Прыбалтыкі]]. У кола яго навуковых інтарэсаў уваходзяць праблемы тэктонікі старажытных платформ, рэгіянальнай геалогіі, карысных выкапняў Беларусі. У 1972 Радзім Гаўрылавіч быў абраны членам-карэспандэнтам АН БССР. У 1976 калектыў спецыялістаў пад яго кіраўніцтвам стварыў Тэктанічную карту Беларусі і сумежных тэрыторый маштабу 1:500 000 і манаграфію «Тэктоніка Беларусі». У 1977 абраны правадзейным членам АН БССР і прызначаны дырэктарам Інстытута геахіміі і геафізікі АН БССР.

* [[Дзяржаўная прэмія СССР]] 1969 г.года за тэктанічную карту Еўразіі і манаграфію «Тэктоніка Еўразіі» (М., 1966, у суаўт.сааўтарстве).

* [[Дзяржаўная прэмія БССР]] 1978 г.года за распрацоўку тэктанічнай карты Беларусі і манаграфію «Тэктоніка Беларусі» (Мн., 1976, у суаў.сааўтарстве).

Аўтар 515 навуковых прац і больш за 300 навукова-папулярных выданняў, у тым ліку 46 [[Манаграфія|манаграфій]], 41 карты геалагічнага ўтрымання, 5 вынаходаквынаходстваў<ref name="АГР"/>.

З [[1990]] г. года Радзім Гаўрылавіч Гарэцкі член Рады, а з [[1993]] г. года прэзідэнт [[Згуртаванне беларусаў свету «Бацькаўшчына»|Згуртавання беларусаў свету «Бацькаўшчына»]]. На [[Першы з'езд беларусаў свету|Першым з'ездзез’ездзе беларусаў свету]] (Мінск, 1993) выступіў з агульным дакладам «Нацыянальная ідэя і адбудова беларускай дзяржаўнасці».

Актыўна працаваў з беларускай дыяспарай, быў адным з арганізатараў з'ездаўз’ездаў беларусаў свету. Член рады [[Таварыства беларускай мовы]], [[Беларускі фонд культуры|Беларускага фонду культуры]] і інш. У сваіх шматлікіх выступлениях, публікацыях у газетах і часопісах, многія з якіх сабраны ў асобнай кнізе «Шляхам адраджэння» (1997), Радзім Гарэцкі выступае за дэмакратыю і дзяржаўную незалежнасць Беларусі, адраджэнне беларускай мовы і культуры.

У [[2000]] г. годзе, сумесна з [[Генадзь Мікалаевіч Бураўкін|Г. Бураўкіным]] і [[Рыгор Іванавіч Барадулін|Р. Барадуліным]], ініцыятар і арганізатар Усебеларускага з'ездаз’езда за незалежнасць<ref>{{cite web|url = https://nashaniva.by/?c=ar&i=241374|title = Разбіраемся ў праўладных партыях: ёсць жывыя, а ёсць зусім мёртвыя|first = |last = |author = Панкавец, З.|authorlink = |coauthors = |date = |month = |year = |work = [[Наша Ніва (1991)|Наша Ніва]]|publisher = |location = |page = |pages = |at = |language = |trans_title = |format = |doi = |archiveurl = |archivedate = |accessdate = 19-11-2019|quote = |ref = |separator = |postscript = }}</ref>.