Нарадзіўся 15 красавіка 1906 года ў вёсцы [[Ваўкаўцы]] (зараз у [[Мсціслаўскі раён|Мсціслаўскім раёне]] [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай вобласці]] Беларусі) ў сялянскай сям’і. Выхаванец Леменскай школы-камуны на Магілёўшчыне. Скончыў філалагічны факультэт [[Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт|Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта]] (1928). Выкладаў рускую літаратуру ў Магілёўскім палітыка-асветніцкім і педагагічным інстытутах, у [[Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт|БДУ]].
У 1938-1939 гг.1938—1939 гадах Іван Васільевіч Гутараў навучаўся ў аспірантуры Маскоўскага інстытута філасофіі iи літаратуры. У 1939 годзе ён паспяхова абараніў кандыдацкую дысертацыю «Паэтычнае майстэрства Уладзіміра Маякоўскага».
У перадваенныя гады Іван Васільевіч Гутараў працаваў у Акадэміі навук БССР. Перад вучоным адкрыліся больш шырокія гарызонты навуковай дзейнасці. У 1939-1941 гг.1939—1941 гадах ён займаў пасаду вучонага сакратара Аддзялення грамадскіх навук АН БССР.
У час [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] служыў у [[РСЧА|Чырвонай Арміі]], прымаў удзел у [[Савецкі партызанскі рух у Беларусі (1941—1944)|партызанскім руху]]. У 1941-1943 гг.1941—1943 гадах ён былбыў камісарам партызанскага атрадуатрада імя Шчорса, які дзейнічаў на [[Бранская вобласць|Браншчыне]].
У 1945—1947 гг.гадах — сакратар партыйнага бюро [[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў]] [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]]. У 1947 г. скончыў дактарантуру пры Інстытуце сусветнай літаратуры. Працаваў у [[Камуністычная партыя Беларусі (1918)|ЦК КПБ]] загадчыкам аддзела літаратуры і мастацтва Ўпраўлення прапаганды і агітацыі, а пасля рэарганізацыі намеснікам загадчыка аддзела [[Прапаганда|прапаганды]] і [[Агітацыя|агітацыі]]. У гэты перыяд ён прызначаны дацэнтам, а потым прафесарам Маскоўскага ўніверсітэта імя М. В. Ламаносава (1946-1954 1946—1954 гг.) i загадчыкам кафедры Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта імя У. I. Леніна (1947-1957 1947—1957 гг.).
У 1957—1967 гг.гадах — загадчык сектара фальклору [[ІМЭФ НАНБ|Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР]]. Член-карэспандэнт [[АН БССР|Акадэміі навук БССР]] (1953), доктар філалагічных навук(1949), [[прафесар]](1949). Член [[Саюз пісьменнікаў СССР|СП СССР]] з 1946 ггода.
Аўтар звыш 150 навуковых прац, у тым ліку 5 манаграфій.
