«Вяртанне Чорба» — зборнік апавяданняў і вершаў У. Сірына (Уладзіміра Уладзіміравіча Набокава), які быў апублікаваны ў 1929 годзе ў Берліне выдавецтвам «Слова» (рус. «Слово»), і названы так па аднайменнаму апавяданню. У арыгінальны тэкст зборніка ўвайшлі 15 апавяданняў і 24 вершы. Апавяданні (але без вершаў) былі рэпрынтна ўзнаўлены ў 1976 годзе выдавецтвам Ardis Publishers.

Вяртанне Чорба
руск.: Возвращеніе Чорба
Выданне
Выява выдання 1929 года, выдавецтва «Слово»
Жанр Апавяданні і вершы
Аўтар У. Сірын
Мова арыгінала руская
Дата першай публікацыі 1929
Выдавецтва Слово

Змест правіць

Апавяданні правіць

  • Вяртанне Чорба[1]
  • Порт[2]
  • Званок[3]
  • Пісьмо ў Расію[4]
  • Казка[5]
  • Каляды[6]
  • Навальніца[7]
  • Бахман[8]
  • Даведнік па Берліну[9]
  • Падлюга[10]
  • Пасажыр[11]
  • Катастрофа[12]
  • Добрасць[13]
  • Бульбяны Эльф[14]
  • Жах[15]

Вершы правіць

  • «Ад шчасця закаханаму не спіцца…»[16]
  • Ціхі шум[17]
  • Цэгла[18]
  • Паштовая скарынка[19]
  • Чароўная пара[20]
  • Здымак[21]
  • Аэраплан
  • Крушэнне
  • Каляды[22]
  • Расстрэл[23]
  • Госць[24]
  • La bonne Lorraine[25]
  • Гадавіна
  • Бэз
  • Паломнік[26]
  • Сон
  • Прахожы з елкай
  • Цень[27]
  • Сонца[28]
  • Сны
  • Пакой
  • Маці[29]
  • Вясна
  • У выраі[30]

Крытыкі пра зборнік правіць

«Разгортваючаяся сіла маладога таленту рвецца да непасрэдна дадзенаму, да ракі жыцця, бурлівай навокал. Але пастаўлены ў выключныя ўмовы, адарваны ад навакольнага быту і як бы прыпадняты над нім, Сірын развіў у сабе незвычайную праніклівасць <…> Пісьменнік ахоплены прагнай, няўтольнай цікаўнасцю пазнаць за ўяўнай лагічначцю і знешняй самавітасцю гэтага жыцця, яе ўнутраную сутнасць, часта парушаючую і лагічнасць, і самавітасць <…> Ёсць у неспакойнай цікаўнасці Сірына нейкая непакідальная яго ледзь насмешлівая ўсмешка, якая часам падаецца адлюстраваннем унутранага халадку. Яна патрэбна яму для захавання вастрыні зроку і тонкасці слыху, якія маглі б прытупіць „жаль і гнеў“. Уедліва ва ўсё ўнікаючы, упісваючыся ў жыццё, абмацваючы кожную дробязь, Сірын натыкаецца часцей на незразумелы быт, на непераваральныя яшчэ формы іншай культуры і, як карэнь горнай сасны, сустрэўшы камень, ён абыходзіць іх, сыходзячы ў глыбіню, у затоеныя падспудныя нізіны, над якімі не ўладны ні формы культуры, ні быт. Усе апавяданні, пачынаючы з першага — дзівоснага шэдэўра, які зусім не паддаецца пераказу і які даў назву ўсяму зборніку, — канчаючы апошнім („Жах“), аперыруюць псіхалагічным матэрыялам, які называюць агульначалавечым з прычыны немагчымасці прызнаць яго здабыткам аднаго народа або адной эпохі» (А. Савельеў [Савелій Шэрман])[31].

«Вершы Сірына адрозніваюцца такой жа дакладнасцю, стараннасцю, завостранасцю мовы, як і проза. Але то, што робіць тканіну празаічных твораў моцнай, уносіць ва ўмоўны матэрыял паэзіі залішнюю прамалінейнасць і сухасць. Вершы Сірына, пры ўсёй сваёй вобразнасці і тэхнічнай аддзеланасці, выклікаюць уражанне падкаванай рыфмамі рытмічнай прозы. У іх шмат разумовасці, добрасумленнасці, дакладнасці і вельмі мала сапраўднай паэтычнай паўнагучнасці» (Г. Х. [Герман Хахлоў])[32].

«Вершы „Вяртання Чорба“ ў большасці цудоўныя ўзоры рускага парнасізму; яны цудоўна ілюструюць адно з вельмі адметных уласцівасцей Набокава як пісьменніка, сказаўшыся так ярка ў яго прозе: незвычайную вастрыню бачання свету ў спалучэнні з умельствам знайсці зрокавым уражанням максімальна адэкватнае выяўленне ў слове» (Г. Струвэ)[33].

Бібліяграфія правіць

  • Владимир Набоков. Возвращение Чорба. Анн Арбор: Ардис. 1976. 206 с.
  • Владимир Набоков. Круг. Л.: Художественная литература, Ленинградское отделение. 1990. 543 с[34].

Заўвагі правіць

  1. Датавана пачаткам 31 кастрыніка 1925. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 12-13 лістапада 1925: «Бойд Б.» Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 293, 664.
  2. Датавана пачаткам 1924. Апубликавана ў газеце «Руль» ад 24 мая 1924: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 269.
  3. Датавана красавіком-маем 1927. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 22 мая 1927: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 320, 646.
  4. Фрагмент главы 2 не напісанага рамана «Счастье», матэрыял якога стаў асновай «Машанькі». Датавана 20-мі лічбамі студзеня 1925. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 29 студзеня 1925: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 279.
  5. Датавана маем або пачаткам чэрвеня 1926. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 27, 29 чэрвеня 1926: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 305, 645.
  6. Напісана да 13 снежня 1924. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 6, 8 студзеня 1925: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 278, 645.
  7. Датавана 23-25 чэрвеня 1924. Апублікавана ў газеце «Сегодня» ад 28 верасня 1924: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 275.
  8. Напісана ў кастрычніку 1924. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 2, 4 лістапада 1924. Перакладзена на нямецкую мову і апублікавана ў газеце «Vossische Zeitung», канец чэрвеня 1928: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 277, 342, 643.
  9. Напісана ў снежні 1925. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 24 снежня 1925: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 294, 664.
  10. Датавана канцом жніўня — пачаткам верасня 1927. У перыёдыкі не было апублікавана: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 322—323.
  11. Датавана па рукапісу лютым 1927. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 6 сакавіка 1927: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 319, 646.
  12. Датавана 10-20 чэрвеня 1924. Апублікавана ў газеце «Сегодня» ад 13 ліпеня 1924. Перакладзена як «Detais of a Sunset» (бел. «Падрабязнасці захаду»): Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 273.
  13. Датавана сакавіком 1924. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 27 красавіка 1924. Было перакладзена пісьменнікам як «Grace» (бел. «Дабрыня»): Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 269, 642.
  14. Датавана красавіком 1924. Апублікавана ў газеце «Русское эхо» ад 8, 15, 22, 29 чэрвеня, 6 ліпеня 1924. Першы пераклад Сяргея Бергенсона 1931 года, пазней было перакладзена Дзмітрыем Набокавым разам з бацькам: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 270.
  15. Датавана пачаткам ліпеня 1926. Апублікавана ў часопісу «Современные записки» 1927, студзень № 30: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 308, 646.
  16. Датаваны 1928, Белін.
  17. Датаваны 1929, Ле Булю.
  18. Датаваны 1928.
  19. Датаваны 1925.
  20. Датаваны 1926.
  21. Датаваны 1927, Бінц.
  22. Недатаваны.
  23. Датаваны 1927, Берлін.
  24. Датаваны 1924.
  25. Датаваны 1924, Берлін. Загаловак азначае «Цудоўная Латаргінка».
  26. Датаваны 1927.
  27. Датаваны 1925, Шварцвальд.
  28. Датаваны 19 жніўня 1923, Салье-Пон.
  29. Датаваны 1925, Берлін.
  30. Датаваны 1927, Берлін.
  31. Классик без ретуши: литературный мир о творчестве Владимира Набокова. / Под общ. ред. Н. Г. Мельникова. Сост., подготовка текста: Н. Г. Мельников, О. А. Коростелев. М.: Новое литературное обозрение, 2000. С. 45. ISBN 5-86793-089-0
  32. Классик без ретуши. С. 48.
  33. Струве Г. Русская литература в изгнании. Париж; М.: YMCA-Press; Русский путь, 1996. С. 122.
  34. Першапачаткова спіс вершаў быў узяты з раздзела з кнігі «Возвращение Чорба» ў выданні Владимир Набоков. Круг. Л.: Художественная литература, Ленинградское отделение. 1990. С. 190. Потым быў дапоўнены па «Полному собранию опубликованных на русском языке стихотворений В. Набокова».