Анталогія дзяцінства
«Анталогія дзяцінства» (руск.: Онтология детства) — апавяданне сучаснага рускага пісьменніка Віктара Пялевіна.
| Анталогія дзяцінства | |
|---|---|
| руск.: Онтология детства | |
| Жанр | апавяданне |
| Аўтар | Віктар Пялевін |
| Мова арыгінала | руская |
| Дата першай публікацыі | 1991 |
Змест правіць
Дзеянне апавядання адбываецца ў турме, дзе нарадзіўся і вырас герой-апавядальнік. Будучы дарослым, у ім яшчэ засталіся ўспаміны пра дзіцячыя ўражанні ад спасціжэння навакольнага свету. Гэтыя ўспаміны пра дзяцінства з’яўляюцца для яго адзіным шчасцем. Вынікам разважанняў героя з’яўляецца ўсведамленне, што мера шчасця не залежыць ад чалавека: «Справа ў тым, што свет прыдуманы не людзьмі … І якая розніца, што з’яўляецца падставай, калі шчасце, якое выпрацоўваецца душамі, аднолькавае? Ёсць норма шчасця, пакладзенага чалавеку ў жыцці, і што б з ім ні адбывалася, гэтага шчасця не адняць». Такім чынам ён прыходзіць да будысцкага разумення сэнсу жыцця[1].
Акрамя разваг пра шчасце і спакой, адной з галоўных тэм апавядання з’яўляецца свабода[2]. Апавяданне ўяўляе сабой успамін-роздум аб свабодзе, якую чалавек можа пазнаць толькі ў дзяцінстве, пакуль дарослыя яшчэ не зрабілі з яго сабе падобную істоту, якая манатонна пражывае дні, якія складваюцца ў гады, а затым робяцца жыццём. Вечная тэма Пялевіна, прысутная ў кожным яго творы пад тым ці іншым ракурсам. Праз апавяданне праходзіць думка, што сапраўдная свабода не залежыць ад знешніх абставінаў, а з’яўляецца унутраным адчуваннем. Стаўшы часткай свету дарослых, герой губляе дзяціннасць і, адпаведна, свабоду: «Прадмет не мяняецца, але нешта знікае, пакуль ты расцеш. На самой справе гэта „нешта“ губляеш ты, незваротна праходзіш кожны дзень міма самага галоўнага, ляціш кудысьці ўніз — і нельга спыніцца».
Апісваючы «ўнутраную турму», аўтар раскрывае самаідэнтычнасць героя: «У свеце няма нічога страшнага. Ва ўсякім выпадку, да таго часу, пакуль гэты свет гаворыць з табой; потым, з нейкага незразумелага моманту, ён пачынае гаварыць табе»[3].
У апавяданні закранаецца тэма анталагічнасці і сімвалічнасці рэчаў. Апавядальнік успамінае, што ў дзяцінстве «існавала шмат рэчаў і падзей, гатовых па першым тваім поглядзе раскрыць сваю сапраўдную прыроду». Звычайныя паўсядзённыя рэчы замяняюць дзіцяці казкі і паказваюць на іншы свет: «Вертыкальны баранчык ў шчыліны паміж цаглінамі і быў першым ранішнім прывітаннем ад велізарнага свету, у якім мы жывем…». Аднак па меры сталення героя анталагічнасць рэчаў губляецца: «Навакольныя прадметы страцілі самае галоўнае — нейкую зусім неазначальную якасць»[4].
Публікацыя правіць
Апавяданне ўпершыню апублікавана ў складзе першага аўтарскага зборніка Пялевіна «Сіні ліхтар» (1991), а таксама ў зборніку «Мітэльшпіль» і пад адной вокладкай з аповесцю «Жоўтая страла».
Зноскі
- ↑ Щучкина Т. В. Циклическое единство малой прозы В. Пелевина (сборник рассказов «Синий фонарь») // Вестник Санкт-Петербургского университета. Язык и литература. 2009.
- ↑ Осьмухина О. Ю., Казачкова А. В. Специфика воплощения «Детской» темы в современной отечественной прозе: многообразие рефлективных практик // Вестник Ленинградского государственного университета им. А. С. Пушкина. 2012
- ↑ Смирнова О. О. Знаки идентичности героев В. Пелевина (на примере романов «Омон Ра», «Generation „п“», «Числа») // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Теория языка. Семиотика. Семантика. 2015.
- ↑ И. В. Голубович Онтология и метафизика детства: павел Флоренский и виктор Пелевин (исследовательский этюд). Философия и космология. 2008.