Баджа
Ба́джа, або ба́джау (малайск.: Bajau, тагальск.: Badjao), сама́ (саманазва: Sama) — група малых аўстранезійскіх народаў у Філіпінах, Інданезіі, Брунеі і Малайзіі. З-за прыбярэжнага ладу жыцця іх часцяком называюць марскімі качэўнікамі і марскімі цыганамі. Агульная колькасць - каля 1 млн чалавек.
| Баджа (Sama) | |
| |
| Агульная колькасць | каля 1 млн |
|---|---|
| Рэгіёны пражывання |  Інданезія,  Малайзія,  Філіпіны,  Бруней
|
| Мова | аўстранезійскія мовы |
| Рэлігія | іслам |
| Блізкія этнічныя групы | сангірцы, якан, мапунцы |
ПаходжаннеПравіць
Згодна міфам саміх баджа, яны паходзяць з архіпелага Сулу, адкуль па розных версіях мігрыравалі з-за мясцовага гняўлівага ўладара[1]. У канцы XX ст. лінгвісты высунулі версію, што міграцыя баджа з Сулу і захаду вострава Мінданаа адбылася ў высокім сярэднявеччы, калі адбыўся росквіт марскога гандлю з астравамі сучасных Інданезіі, Малайзіі і Кітаем. Адным з першых месцаў перасялення быў поўнач вострава Калімантан. Пазней баджа насялілі берагі ўсходу Калімантана і Сулавесі[2].
Этымалогія назвы баджа дакладна не высветлена. Упершыню гэтае слова з'явілася ў запісах брытанскіх чыноўнікаў Сабаха. Мяркуецца, што яно паходзіць ад дыялектанага малайскага слова bajaul ("лавіць рыбу")[3]. Баджа называюць сябе паводле месца рассялення або імя свайго рода. У апошнія дзесяцігоддзі шырока ўжываецца назва сама, што значыць "народ". Яно прысутнічае ў большасці моў баджа, але як агульная назва стала ўжывацца вучонымі і чыноўнікамі краін, дзе яны пражываюць.
Асаблівасці культурыПравіць
Асноўнымі заняткамі баджа здаўна былі рыбалоўства, марская здабыча, пірацтва, найм на караблі ў якасці маракоў. У нашы дні яны актыўна наймаюцца ў якасці рабочых, працуюць у турызме, займаюцца дробнай сельскай гаспадаркай. На захадзе Калімантана баджа вядомы як выдатныя конегадоўцы. На поўдні Філіпін баджа падвяргаюцца дыскрымінацыі[4], што абумоўлівае іх эміграцыю ў суседнія краіны.
Многія групы баджа жывуць на беразе, звычайна ў асобных вёсках або на невялікіх астравах, дзе будуюць хаціны і займаюцца земляробствам. Галоўныя абавязкі ў вядзенні хатняй гаспадаркі пры гэтым кладуцца на жанчын і дзяцей. Меншасць баджа аддаюць перавагу сталаму жыццю ў лодках. У абодвух выпадках пераважаюць малыя нуклеарныя сем'і, хаця захоўваюцца шчыльныя кантакты з іншымі сваякамі па мужчынскай і жаночай лініях. Сваяцкае ўзаемадзеянне асабліва важна для баджа, што жывуць у лодках. Яны захоўваюць качавы лад жыцця і рухаюцца ўздоўж берагоў сваяцкімі флатыліямі. Сваякі звычайна збіраюцца ў агульных месцах швартоўкі, разам наведваюць астраўныя могілкі[5]. Сярод баджа існуе пласт правадыроў, што маюць гучныя тытулы, накшталт султан або махараджа. Аднак яны маюць малы ўплыў на асобныя сем'і. Сацыяльнае расслаенне мала характэрна[6].
Баджа вядомы як выдатныя спевакі і музыканты. Распаўсюджаныя музычныя інструменты: флейта, барабан, гонг.
РэлігіяПравіць
Гл. таксамаПравіць
Зноскі
- ↑ Four Oral Versions of a Story about the Origin
- ↑ Tom Gunnar Hoogervorst, Ethnicity and aquatic lifestyles: exploring Southeast Asia’s past and present seascapes
- ↑ NAGATSU Kazufumi, Pirates, Sea Nomads or Protectors of Islam?: A Note on IIBajauII Identifications in the Malaysian Context
- ↑ Bajau Fishers: A Plea for Tempering Justice with Mercy(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 жніўня 2022. Праверана 18 чэрвеня 2017.
- ↑ Mark T. Miller, SOCIAL ORGANIZATION OF THE WEST COAST BAJAU Архівавана 18 снежня 2014.
- ↑ а б GUSNI SAAT, The Identity and Social Mobility of Sama-Bajau
СпасылкіПравіць
|
Баджа на Вікісховішчы |
|---|