Бансай (яп.: 盆栽 — літар.: «дрэва, якое расце на падносе[1]») — мастацтва вырошчвання дакладнай копіі дрэва ў мініяцюры. Слова «бансай» паходзіць ад кітайскага слова «пэнь-цай». Паўстала мастацтва ў 231 да н.э. у Кітаі.

Выстаўка бансай у кітайскім садку (Сідней)
Рададэндран, выгадаваны ў выглядзе бансай

Гісторыя

правіць

Першыя дакладныя пісьмовыя крыніцы, якія тычацца ўзнікнення стылю бансай, зыходзяць з Кітаю і адносяцца да эпохі дынастыі Тан (VIII—X стст.), дзе ўпершыню ў насценным жывапісе з'яўляецца выява пеньцзай — расліны, узятай з прыроды і затым перасаджанай у гаршчок. Гэтыя расліны выгадоўваліся будыйскімі манахамі, верагодна, за некалькі стагоддзяў да нашай эры і пасля ператварыліся ў адзін з заняткаў мясцовай шляхты.

Бансаі ўпрыгожвалі японскія дамы і сады. У эру Такугава паркавы дызайн атрымаў новы штуршок: вырошчванне азалій і клёнаў зрабілася баўленнем часу багатых людзей. Карлікавае раслінаводства (хаці-но-кі — «дрэва ў гаршку») таксама развівалася, але бансаі таго часу былі вельмі вялікімі.

Цяпер для бансай выкарыстоўваюцца звычайныя дрэвы, маленькімі яны робяцца дзякуючы пастаяннай падрэзцы і розным іншым метадам. Пры гэтым суадносіны памераў каранёвай сістэмы, абмежаванай аб'ёмам вазона, і наземнай часткі бансай адпавядаюць прапорцыям дарослага дрэва ў прыродзе.

Зноскі

  1. БЭ ў 18 тамах., Т.2. Мн., 1996, С.282

Спасылкі

правіць