«Вяртанне Чорба» — зборнік апавяданняў і вершаў У. Сірына (Уладзіміра Уладзіміравіча Набокава), які быў апублікаваны ў 1929 годзе ў Берліне выдавецтвам «Слова» (рус. «Слово»), і названы так па аднайменнаму апавяданню. У арыгінальны тэкст зборніка ўвайшлі 15 апавяданняў і 24 вершы. Апавяданні (але без вершаў) былі рэпрынтна ўзнаўлены ў 1976 годзе выдавецтвам Ardis Publishers.

Вяртанне Чорба
руск.: Возвращеніе Чорба
Выданне
Выява выдання 1929 года, выдавецтва «Слово»
Жанр Апавяданні і вершы
Аўтар У. Сірын
Мова арыгінала руская
Дата першай публікацыі 1929
Выдавецтва Слово
Месца публікацыі Берлін

Апавяданні

правіць
  • Вяртанне Чорба[1]
  • Порт[2]
  • Званок[3]
  • Пісьмо ў Расію[4]
  • Казка[5]
  • Каляды[6]
  • Навальніца[7]
  • Бахман[8]
  • Даведнік па Берліну[9]
  • Падлюга[10]
  • Пасажыр[11]
  • Катастрофа[12]
  • Добрасць[13]
  • Бульбяны Эльф[14]
  • Жах[15]
  • «Ад шчасця закаханаму не спіцца…»[16]
  • Ціхі шум[17]
  • Цэгла[18]
  • Паштовая скарынка[19]
  • Чароўная пара[20]
  • Здымак[21]
  • Аэраплан
  • Крушэнне
  • Каляды[22]
  • Расстрэл[23]
  • Госць[24]
  • La bonne Lorraine[25]
  • Гадавіна
  • Бэз
  • Паломнік[26]
  • Сон
  • Прахожы з елкай
  • Цень[27]
  • Сонца[28]
  • Сны
  • Пакой
  • Маці[29]
  • Вясна
  • У выраі[23]

Крытыкі пра зборнік

правіць

«Разгортваючаяся сіла маладога таленту рвецца да непасрэдна дадзенаму, да ракі жыцця, бурлівай навокал. Але пастаўлены ў выключныя ўмовы, адарваны ад навакольнага быту і як бы прыпадняты над нім, Сірын развіў у сабе незвычайную праніклівасць <…> Пісьменнік ахоплены прагнай, няўтольнай цікаўнасцю пазнаць за ўяўнай лагічначцю і знешняй самавітасцю гэтага жыцця, яе ўнутраную сутнасць, часта парушаючую і лагічнасць, і самавітасць <…> Ёсць у неспакойнай цікаўнасці Сірына нейкая непакідальная яго ледзь насмешлівая ўсмешка, якая часам падаецца адлюстраваннем унутранага халадку. Яна патрэбна яму для захавання вастрыні зроку і тонкасці слыху, якія маглі б прытупіць „жаль і гнеў“. Уедліва ва ўсё ўнікаючы, упісваючыся ў жыццё, абмацваючы кожную дробязь, Сірын натыкаецца часцей на незразумелы быт, на непераваральныя яшчэ формы іншай культуры і, як карэнь горнай сасны, сустрэўшы камень, ён абыходзіць іх, сыходзячы ў глыбіню, у затоеныя падспудныя нізіны, над якімі не ўладны ні формы культуры, ні быт. Усе апавяданні, пачынаючы з першага — дзівоснага шэдэўра, які зусім не паддаецца пераказу і які даў назву ўсяму зборніку, — канчаючы апошнім („Жах“), аперыруюць псіхалагічным матэрыялам, які называюць агульначалавечым з прычыны немагчымасці прызнаць яго здабыткам аднаго народа або адной эпохі» (А. Савельеў [Савелій Шэрман])[30].

«Вершы Сірына адрозніваюцца такой жа дакладнасцю, стараннасцю, завостранасцю мовы, як і проза. Але то, што робіць тканіну празаічных твораў моцнай, уносіць ва ўмоўны матэрыял паэзіі залішнюю прамалінейнасць і сухасць. Вершы Сірына, пры ўсёй сваёй вобразнасці і тэхнічнай аддзеланасці, выклікаюць уражанне падкаванай рыфмамі рытмічнай прозы. У іх шмат разумовасці, добрасумленнасці, дакладнасці і вельмі мала сапраўднай паэтычнай паўнагучнасці» (Г. Х. [Герман Хахлоў])[31].

«Вершы „Вяртання Чорба“ ў большасці цудоўныя ўзоры рускага парнасізму; яны цудоўна ілюструюць адно з вельмі адметных уласцівасцей Набокава як пісьменніка, сказаўшыся так ярка ў яго прозе: незвычайную вастрыню бачання свету ў спалучэнні з умельствам знайсці зрокавым уражанням максімальна адэкватнае выяўленне ў слове» (Г. Струвэ)[32].

Бібліяграфія

правіць
  • Владимир Набоков. Возвращение Чорба. Анн Арбор: Ардис. 1976. 206 с.
  • Владимир Набоков. Круг. Л.: Художественная литература, Ленинградское отделение. 1990. 543 с[33].

Зноскі

правіць
  1. Датавана пачаткам 31 кастрыніка 1925. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 12-13 лістапада 1925: «Бойд Б.» Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 293, 664.
  2. Датавана пачаткам 1924. Апубликавана ў газеце «Руль» ад 24 мая 1924: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 269.
  3. Датавана красавіком-маем 1927. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 22 мая 1927: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 320, 646.
  4. Фрагмент главы 2 не напісанага рамана «Счастье», матэрыял якога стаў асновай «Машанькі». Датавана 20-мі лічбамі студзеня 1925. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 29 студзеня 1925: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 279.
  5. Датавана маем або пачаткам чэрвеня 1926. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 27, 29 чэрвеня 1926: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 305, 645.
  6. Напісана да 13 снежня 1924. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 6, 8 студзеня 1925: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 278, 645.
  7. Датавана 23-25 чэрвеня 1924. Апублікавана ў газеце «Сегодня» ад 28 верасня 1924: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 275.
  8. Напісана ў кастрычніку 1924. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 2, 4 лістапада 1924. Перакладзена на нямецкую мову і апублікавана ў газеце «Vossische Zeitung», канец чэрвеня 1928: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 277, 342, 643.
  9. Напісана ў снежні 1925. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 24 снежня 1925: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 294, 664.
  10. Датавана канцом жніўня — пачаткам верасня 1927. У перыёдыкі не было апублікавана: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 322—323.
  11. Датавана па рукапісу лютым 1927. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 6 сакавіка 1927: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 319, 646.
  12. Датавана 10-20 чэрвеня 1924. Апублікавана ў газеце «Сегодня» ад 13 ліпеня 1924. Перакладзена як «Detais of a Sunset» (бел. «Падрабязнасці захаду»): Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 273.
  13. Датавана сакавіком 1924. Апублікавана ў газеце «Руль» ад 27 красавіка 1924. Было перакладзена пісьменнікам як «Grace» (бел. «Дабрыня»): Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 269, 642.
  14. Датавана красавіком 1924. Апублікавана ў газеце «Русское эхо» ад 8, 15, 22, 29 чэрвеня, 6 ліпеня 1924. Першы пераклад Сяргея Бергенсона 1931 года, пазней было перакладзена Дзмітрыем Набокавым разам з бацькам: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 270.
  15. Датавана пачаткам ліпеня 1926. Апублікавана ў часопісу «Современные записки» 1927, студзень № 30: Бойд Б. Владимир Набоков. Русские годы. М. Независимая газета — Симпозиум. 2001. С. 308, 646.
  16. Датаваны 1928, Белін.
  17. Датаваны 1929, Ле Булю.
  18. Датаваны 1928.
  19. Датаваны 1925.
  20. Датаваны 1926.
  21. Датаваны 1927, Бінц.
  22. Недатаваны.
  23. а б Датаваны 1927, Берлін.
  24. Датаваны 1924.
  25. Датаваны 1924, Берлін. Загаловак азначае «Цудоўная Латаргінка».
  26. Датаваны 1927.
  27. Датаваны 1925, Шварцвальд.
  28. Датаваны 19 жніўня 1923, Салье-Пон.
  29. Датаваны 1925, Берлін.
  30. Классик без ретуши: литературный мир о творчестве Владимира Набокова. / Под общ. ред. Н. Г. Мельникова. Сост., подготовка текста: Н. Г. Мельников, О. А. Коростелев. М.: Новое литературное обозрение, 2000. С. 45. ISBN 5-86793-089-0
  31. Классик без ретуши. С. 48.
  32. Струве Г. Русская литература в изгнании. Париж; М.: YMCA-Press; Русский путь, 1996. С. 122.
  33. Першапачаткова спіс вершаў быў узяты з раздзела з кнігі «Возвращение Чорба» ў выданні Владимир Набоков. Круг. Л.: Художественная литература, Ленинградское отделение. 1990. С. 190. Потым быў дапоўнены па «Полному собранию опубликованных на русском языке стихотворений В. Набокова».