Вікіпедыя:Праект:Беларусь/Закон аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле 2012

Значная частка змяненняў адміністрацыйна-тэрытарыяльнага падзелу Беларусі апошнім часам адбываецца згодна са змяненнямі ў Законе аб адміністрацыйна-тэратарыяльным ладзе Беларусі ад 7 студзеня 2012 года (артыкул 6). Старая версія закона была прынята ў 1998 годзе (артыкул 3).

Каментарыі да закона.

Тэкст артыкула

Территория Республики Беларусь делится на территорию столицы Республики Беларусь и территории областей как административно-территориальных единиц.
Территория области делится на территории районов и городов областного подчинения как административно-территориальных единиц.
Территория города в целях оптимальной организации исполнения решений, связанных с удовлетворением социально-культурных и бытовых потребностей граждан, охраной правопорядка и соблюдением законности, при необходимости делится на районы в городе, являющиеся территориальными единицами.
Территория района делится на территории сельсоветов, поселков городского типа и городов районного подчинения, являющихся административно-территориальными единицами, поселка городского типа, являющегося территориальной единицей (в случае, если он является административным центром района), городов районного подчинения, являющихся территориальными единицами.
В состав территории сельсовета входят территории поселков городского типа, являющихся территориальными единицами (в случае, если они не являются административными центрами районов), территории сельских населенных пунктов и другие территории, находящиеся в границах сельсовета.

Новаўвядзенні

Такім чынам, асноўныя новаўвядзенні паправак:

• Усе населеныя пункты (акрамя, магчыма, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу) абавязкова ўваходзяць у склад сельсаветаў. Такім чынам скасоўваецца магчымае існаванне населеных пунктаў, падпарадкаваных гарадскім і пасялковым Саветам дэпутатаў (што раней часам трактавалася як пасялковыя і гарадскія саветы, хоць як адміністрацыйныя адзінкі пасялковыя і гарадскія саветы не прадугледжваліся і законам 1998 года)
• Гарады і пасёлкі гарадскога тыпу, якія не ўваходзяць у склад сельсаветаў і не з’яўляюцца цэнтрамі раёна, павінны быць адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі, то бок мець уласныя органы ўлады.

Тлумачэнні

1. Сельсавет з’яўляецца адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай. Варта звярнуць увагу на тэрытарыяльнасць — сельсавет мае дакладную плошчу і межы, дакладна вядома, з якімі сельсаветамі ён мяжуе. Межы ўсталёўваюцца адмысловымі ўказамі, паглядзець іх на карце можна па спасылцы http://map.nca.by/map.html.
2. Гарады могуць быць у трох статусах (не лічачы Мінска):
   • Абласнога падпарадкавання — з’яўляюцца і адміністрацыйнымі, і тэрытарыяльнымі адзінкамі. Пры гэтым незразумела, ці ўваходзяць тэрытарыяльна гарады абласнога падпарадкавання ў склад раёнаў (адміністрацыйна дакладна не)
   • Цэнтры раёнаў раённага падпарадкавання. З’яўляюцца тэрытарыяльнымі адзінкамі, але не адміністрацыйнымі. Такія гарады не маюць уласных органаў улады, кіруюцца раённымі органамі.
   • Гарады раённага падпарадкавання — не цэнтры раёнаў. Звычайна з’яўляюцца адміністрацыйнымі адзінкамі, то бок маюць уласны гарвыканкам, які падпарадкоўваецца раённаму. Пералік такіх гарадоў: Бярозаўка, Скідзель, Белаазёрск, Высокае, Давыд-Гарадок, Косава, Мікашэвічы, Заслаўе, Фаніпаль, Новалукомль, Барань, Дзісна, Тураў, Васілевічы

1. Пасёлкі гарадскога тыпу могуць быць у трох статусах:
   • Цэнтры раёнаў. З’яўляюцца тэрытарыяльнымі адзінкамі, але не адміністрацыйнымі. Не маюць уласных органаў улады, кіруюцца раённымі органамі.
   • Цэнтры сельсаветаў. Уваходзяць у склад сельсавета, з’яўляюцца тэрытарыяльнымі адзінкамі, але не адміністрацыйнымі.
   • Самастойныя адзінкі. Не з’яўляюцца цэнтрамі раёнаў, але і не ўваходзяць ні ў які сельсавет. З’яўляюцца адміністрацыйнымі адзінкамі, то бок маюць уласны орган улады — пасялковы Савет дэпутатаў. Такіх адзінак няшмат — Мачулішчы, Праўдзінскі, Зарэчча, Копысь, Баўбасава, Івянец, Гарадзея, Радашковічы.
   • Незразумела статус у курортнага пасёлка Нарач, які не мае ўласнага пассавета, але і не ўваходзіць ні ў які сельсавет

Выключэнні

З 2013 года ў большасці адміністрацыйны падзел прыведзены ў адпаведнасць са змяненнямі. Ніжэй пералічаны існуючыя па сёняшні дзень неадпаведнасці з законам.

Захаваліся пасялковыя саветы:

• Івянецкі "пасялковы савет" як адміністрацыйная адзінка не існуе, адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай з’яўляецца сам Івянец, Савету якога як і раней падпарадкоўваецца толькі адзін населены пункт
• "Гарадзейскі пасялковы савет" як адміністрацыйная адзінка не існуе, адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай з’яўляецца сама Гарадзея, Савету якой як і раней падпарадкоўваецца толькі адзін населены пункт

Сельскія населеныя пункты, якія не ўваходзяць у сельсаветы:

• У падпарадкаванні Сенненскага райсавета выпраўлена ў 2017 годзе
• У падпарадкаванні Пухавіцкага райсавета выпраўлена ў 2017 годзе
• У падпарадкаванні Крупскага райсавета (часткова выпраўлена ў 2017 годзе, застаўся пасёлак Новае Жыццё)
• У падпарадкаванні Мікашэвіцкага гарсавета Лунінецкага раёна выпраўлена ў 2017 годзе

Населеныя пункты, якія падпарадкоўваюцца гарсаветам (у Законе не бачна, каб такое дапускалася)

• Баравуха і Міжрэчча — Наваполацкаму гарсавету выпраўлена ў 2019 годзе
• Руба — Віцебскаму выпраўлена ў 2017 годзе
• Касцюкоўка — Гомельскаму выпраўлена ў 2016 годзе
• Барань, Баўбасава і Барсукі — Аршанскаму гарсавету (але той у 2013 скасаваны) Барань і Баўбасава атрымалі ўласныя Саветы, Барсукі скасаваны ў 2016 годзе