Канвенцыя аб біялагічнай зброі

Канвенцыя аб забароне распрацоўкі, вытворчасці і назапашвання запасаў бактэрыялагічнай (біялагічнай) і таксіннай зброі і аб іх знішчэнні — першы міжнародны дагавор аб раззбраенні, які забараняе вытворчасць цэлага класа ўзбраенняў. Яе падпісанне з’явілася вынікам шматгадовых намаганняў міжнароднай супольнасці па стварэнні прававой базы, якая дапаўняе сабой Жэнеўскі пратакол (1925).

Падпісалі і ратыфікавалі      Далучыліся      Часткова прызнаныя дзяржавы, якія выконваюць канвенцыю

Толькі падпісалі      Не падпісалі

Дакумент быў адкрыта для падпісання 10 красавіка 1972 года і ўступіў у сілу 26 сакавіка 1975 года, калі 22 дзяржавы перадалі на захоўванне свае дакументы аб ратыфікацыі ўрадам дзяржаў-дэпазітарыяў — СССР, ЗША і Вялікабрытаніі. У цяперашні час яе ўдзельнікамі з’яўляюцца 183 дзяржавы, якія абавязаліся не распрацоўваць, не вырабляць і не назапашваць біялагічную зброю.

Сфера, якая закранаецца дакументам, агаворваецца ў яе першым артыкуле:

• мікрабіялагічныя або іншыя біялагічныя агенты або таксіны, якога б там ні было іх паходжання або метаду вытворчасці, такіх відаў і ў такіх колькасцях, якія не прызначаныя для прафілактычных, ахоўных або іншых мірных мэтаў;
• зброя, абсталяванне або сродкі дастаўкі, прызначаныя для выкарыстання такіх агентаў ці таксінаў у варожых мэтах або ва ўзброеных канфліктах.

Дзяржавы-ўдзельніцы абавязваюцца:

• Артыкул I: ні пры якіх абставінах не распрацоўваць, не вырабляць, не набываць і не назапашваць біялагічную зброю.
• Артыкул II: знішчыць або пераключыць на мірныя мэты ўсё, што з звязана з біялагічнай зброяй.
• Артыкул III: не перадаваць, не дапамагаць ніякім чынам, не заахвочваць і не прымушаць каго б там ні было да набыцця і назапашвання біялагічнай зброі.
• Артыкул IV: прымаць неабходныя змены ў сваё заканадаўства.
• Артыкул V: кансультавацца адзін з адным з мэтай вырашаць усе пытанні, якія тычацца выканання палажэнняў.
• Артыкул VI: супрацоўнічаць у правядзенні любых расследаванняў, якія тычацца скаргаў іншых удзельнікаў, пададзеных у Савет Бяспекі ААН.
• Артыкул VII: аказваць дапамогу дзяржавам, якія могуць падвергнуцца небяспецы ў выніку парушэння Канвенцыі.
• Артыкул VIII: выконваць усё вышэйпералічанае з мэтай мірнага выкарыстання навуковых распрацовак у галіне бактэрыялогіі.

Спасылкі

• Конвенция о запрещении биологического и токсинного оружия. Справка
• 12 стран, которые могут обладать биологическим оружием
• Центр по изучению проблем разоружения, энергетики и экологии при МФТИ
• Текст Конвенции
• The Biological Weapons Convention website
• Unofficial Biological and Toxin Weapons Convention website
• Text of the Treaty at the Center for a World in Balance
• Failed establishment of an international Organisation for the Prohibition of Biological Weapons (OPBW)
• Russian Biological and Chemical Weapons, a useful page about non-state weapons transfers with a lot of information regarding the BWC’s shortcomings.