Канстытуцыя Народнай Сацыялістычнай Рэспублікі Албанія

Канстытуцыя Народнай Сацыялістычнай Рэспублікі Албанія — асноўны закон Народнай Сацыялістычнай Рэспублікі Албанія. Прынята Народнай асамблеяй НСРА 28 снежня 1976 года.

Змест

Канстытуцыя замацавала ідэалагізаваны міф пра ідэальны сацыялізм, нібыта пабудаваны у краіне, але па сутнасці справы яна сцвярджала пазаэканамічныя прынцыпы ў народнай гаспадарцы і істотна абмяжоўвала сацыяльныя правы працоўных. Канстытуцыя абвяшчала дзяржаву дыктатуры пралетарыяту, у якім яднанне народа вакол Албанскай партыі працы «грунтуецца на саюзе працоўнага класа з кааператыўным сялянствам пад кіраўніцтвам працоўнага класа». У арт. 3 гаварылася, што АПТ з'яўляецца авангардам працоўнага класа і «адзінай кіруючай палітычнай сілай у дзяржаве і грамадстве». Ідэалогія марксізму-ленінізму абвяшчалася пануючай у рэспубліцы, і яе прынцыпы складалі тую аснову, на якой будаваўся будынак «сацыяльнага сацыялістычнага рэжыму».

Арт. 14 абвяшчаў, што «ў будаўніцтве сацыялізму НСРА прытрымліваецца прынцыпу апоры галоўным чынам на ўласныя сілы». У артыкуле 15 сцвярджалася, што ў знешніх сувязях НСРА «зыходзіць з прынцыпаў марксізму-ленінізму і пралетарскага інтэрнацыяналізму, палітыкі дружбы, супрацоўніцтва і ўзаемадапамогі з сацыялістычнымі краінамі, падтрымлівае рэвалюцыйны рух працоўнага класа і барацьбу народаў за свабоду, незалежнасць, сацыяльны прагрэс і сацыялізм і абапіраецца на іх салідарнасць».

У арт. 28 забаранялася стварэнне таварыстваў і іншых эканамічных і фінансавых інстытутаў (замежных або змешаных) з удзелам манаполій, буржуазных і рэвізіянісцкай дзяржаў, роўна як і атрыманне ад іх крэдытаў. Артыкул 31, завяршаючы эканамічны раздзел канстытуцыі, вызваляў грамадзян ад выплаты падаткаў у любой форме.

Дзяржава не прызнавала ніякай рэлігіі, накладвала забарону на ўсе рэлігійныя ўстановы і арганізацыі, падтрымлівала і развівала атэістычную прапаганду, каб укараняць у сьвядомасьць людзей навукова-матэрыялістычную канцэпцыю ўладкавання свету.

Словы «марксізм-ленінізм», «камунізм» і «сацыялізм» прысутнічалі ледзь не ў кожным артыкуле. Так, напрыклад, маладое пакаленне павінна было выхоўвацца «на канцэпцыі марксізму-ленінізму, спалучаць вучобу з прадукцыйным працай і ваенна-фізічнай падрыхтоўкай», а на бацькоў ўскладалася адказнасць за камуністычнае выхаванне дзяцей.

Літаратура

• Смирнов, Н. Д. История Албании в XX веке / Н. Д. Смирнова; Российская академия наук, Институт всеобщей истории. — М.: Наука, 2003. — 430, [1] с., [1] л. портр. — С. 345—346. — ISBN 5-02-008867-6.