Растральныя калоны (Санкт-Пецярбург)
Растральныя калоны — архітэктурныя збудаванні ў цэнтры Санкт-Пецярбурга, на Стрэлцы Васільеўскага вострава. У XIX стагоддзі выконвалі функцыю маякоў порта паўночнай сталіцы.
| помнік | |
| Растральныя калоны | |
|---|---|
| руск.: Ростральные колонны | |
 Выгляд растральнай калоны з боку Палацавага моста (Брэнсан Дэку, 1931) | |
| 59°56′38″ пн. ш. 30°18′21″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Расія |
| Месцазнаходжанне | |
| Архітэктар | Тама дэ Тамон[1] |
| Дата заснавання | 1805 |
| Будаўніцтва | 1805[1] — 1810[1] |
| Статус | Культурная спадчына РФ |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
Растральныя калоны былі ўзведзены ў 1810 годзе па праекце французскага архітэктара Тама дэ Тамона, які ўпрыгожыў іх рострамі караблёў. Гэта увасабленне паказвае моц і веліч марскога флоту дзяржавы, а таксама адсылае да Старажытнарымскага звычаю упрыгожваць калоны рострамі (лац.: rostra, множны лік ад лац.: rostrum, нос карабля) зрынутых (трафейных) варожых караблёў.
Над праектам таксама працаваў знакаміты каменячос Самсон Суханаў[1], выхадзец з бедных сялян Валагодскай губерні. Статуі ля падножжа калон выкананы скульптарамі Ж. Камберленам і Ж. Цібо. Адкрыццё адбылося ў 1815.
Маякі запальваліся ўначы і ў туман, і служылі да 1885 года.
Будова правіць
Паўднёвы маяк паказвае шлях у Вялікую Няву (59°56′35″ пн. ш. 30°18′25″ у. д.HGЯO), а паўночны ў Малую (59°56′41″ пн. ш. 30°18′18″ у. д.HGЯO). У падножжа калон размешчаныя дзве мужчынскія і дзве жаночыя фігуры, якія згодна з распаўсюджанай гіпотэзай алегарычна ўяўляюць вялікія рэкі Расіі: ля паўночнай калоны — Волга і Дняпро, ля паўднёвай — Нява і Волхаў. Аднак гэтая гіпотэза не мае абгрунтавання, сам Тама дэ Тамон пісаў: «база кожнай калоны ўпрыгожана вялізнымі фігурамі, якія сімвалізуюць бажаствы мора і камерцыі»[2]. Статуі былі выкананы па мадэлях французскіх скульптараў Ж. Камберлена і Ж. Цібо, да якіх меў ласку архітэктар. У якасці матэрыялу для скульптур спачатку была абраная бронза, але з-за складанасці яе апрацоўкі выбар упаў на пудасцкі вапняк, здабываць у пасёлку Пудасць Гатчынскага раёна. Мяккі і эластычны ў зямлі, вапняк хутка цвярдзее пасля здабывання на паверхню, ствараючы трывалую і велічную аснову. Камберленам была выкананая мужчынская фігура ля паўночнай калоны, астатнія створаны Ж. Цібо.
Унутры кожнай калоны знаходзіцца вінтавая лесвіца, якая вядзе на верхнюю назіральную пляцоўку з велізарнай чарай — свяцільнікам і металічным трыножкам, які ўтрымлівае яе. У чару залівалі канаплянае масла, якое дае велізарны агністы слуп, што паказвае шлях караблям ў змроку ночы або заслоне туману. Так было да 1896, у якім да калон падвялі электрычнасць. У 1957 годзе маякі сталі асвятляць з дапамогай газу з меркаванняў эканоміі.
У нашы дні маякі запальваюць толькі па асаблівых урачыстых выпадках.
Узлом правіць
Ноччу 7 чэрвеня 2011 паўднёвая растральная калона была адкрыта невядомымі з мэтай руфінга, помнік архітэктуры не пацярпеў[3].
Ноччу 23 жніўня 2011 г. невядомы мужчына, пракраўшыся ўнутр адной з Растральных калон, адкрыў вентыль газавага трубаправода і запаліў на ёй агонь. Як паведамілі ў праваахоўных органах, пажарны разлік перакрыў трубаправод і патушыў факел. У выніку інцыдэнту ніхто не пацярпеў[4].
Зноскі
Літаратура правіць
- Журнал «Наука и Жизнь» № 2 2000 год
Спасылкі правіць
- Ростральные колонны Санкт-Петербурга (руск.)
- Ростральные колонны — символ морских побед. Журнал «Наука и жизнь» № 2, 2000 год (руск.)
- Панорамный вид с южной колонны(недаступная спасылка) (руск.)