Сістэмная інжынерыя

Сістэмная інжынерыя, сістэматэхніка, сістэмнае праектаванне (распрацоўка) (англ.: systems engineering), тэхнічная дысцыпліна, якая займаецца распрацоўкай і ажыццяўленнем міждысцыплінарнага працэсу, які прызначаны задавальняць патрэбы заказчыкаў і іншых зацікаўленых асоб.

Сістэмная інжынерыя выкарыстоўваецца ў складаных праектах: касмічныя распрацоўкі, распрацоўкі кампутарных чыпаў, робататэхніка, інтэграцыі праграмнага забеспячэння і мостабудавання

Такі міждысцыплінарны працэс ахоплівае вобласць мэтавых тэхнічных ведаў і кіраванне сістэмнай распрацоўкай. Ён мусіць дзейнічаць высакаякасна, спосабам, вартым даверу, ашчадным і своечасовым, на працягу цэлага жыццёвага цыклу сістэмы. У іншых вызначэннях ён апісваецца як інтэграваны збор сістэмных развязанняў, які задавальняе патрэбы заказчыка, і разлічаны на ўвесь жыццёвы цыкл прадукту.

Структура працэсу

Звычайна выніковы працэс складаецца з сямі галоўных задач і такая структура азначаецца, паводле англійскіх назваў задач, скарачэннем SIMILAR (у перакладзе: Пастаноўка задачы, Вывучэнне магчымасцяў, Мадэляванне сістэмы, Інтэграцыя, Пуск сістэмы, Ацэнка параметраў, Пераацэнка). Задачы звязаныя між сабой не паслядоўна, а паралельна і ітэратыўна.

У стандартах

Гістарычна вядомыя і практычна ўжываліся вызначэнні сістэматэхнікі паводле ваенных і міжнародных стандартаў. Так, сістэматэхніка вызначаецца як:

• «Лагічная паслядоўнасць дзеянняў і пастановаў, якая ператварае аператыўную патрэбу ў апісанне параметраў прадукцыйнасці і пажаданай канфігурацыі сістэмы» (колішні стандарт МА ЗША MIL-STD-499A «Engineering Management», уведзены ў 1974).
• «Міждысцыплінарны падыход, які ахоплівае тэхнічнае намаганне цалкам, і развіваецца, з пазнейшай праверкай адпаведнасці, у збор сістэмных, людскіх, прадукцыйныхз і апрацоўвальных развязанняў, які з'яўляецца інтэграваным і збалансаваным на працягу жыццёвага цыклу, і задавальняе патрэбы заказчыка» (Стандарт EIA/IS-632 «Systems Engineering», снежань 1994).
• «Міждысцыплінарны, супольны падыход, які выводзіць, развівае і правярае развязанне, збалансаванае на працягу жыццёвага цыклу, якое задавальняе чаканні заказчыка, і якое прыймаецца грамадствам» (стандарт IEEE P1220 «Standard for Application and Management of the Systems Engineering Process», канчатковы чарнавік, верасень 1994).

Літаратура

• Consensus of INCOSE fellows // INCOSE|NASA System Engineering Handbook