Цэлесцін (мінерал)
Цэлесці́н[1] — мінерал класа сульфатаў, сульфат стронцыю, SrO2.
| Цэлесцін | |
|---|---|
| |
| Цэлесцін з вострава Мадагаскар | |
| Формула | SrO2 |
| Сінгонія | рамбічная |
| Крышталічная рашотка | a = 8.359, b = 5.352, c = 6.866 |
| Крышталічная рашотка | a = 8.359, b = 5.352, c = 6.866 |
| Колер | блакітны, белы, шэры, чырванаваты, зеленаваты, бясколерны |
| Колер рысы | белы |
| Бляск | шкляны, на зломах з перламутравым адлівам |
| Празрыстасць | празрысты, прасвечвае |
| Цвёрдасць | 3—3,5 |
| Спайнасць | дасканалая |
| Злом | няроўны |
| Шчыльнасць | 3,9—4 г/см³ |
|
Цэлесцін (мінерал) на Вікісховішчы |
|---|
Уласцівасці правіць
Крышталізуецца ў рамбічнай сінгоніі. Утварае таблітчастцыя і прызматычныя крышталі, зярністыя, шкарлупістыя агрэгаты. Колер блакітны, белы, шэры, чырванаваты, зеленаваты, зрэдку бясколерны. Бляск шкляны. Крохкі. Цвёрдасць 3—3,5 па шкале Моаса. Шчыльнасць 3,9—4 г/см³. Змяшчае да 56,41 % SrO, часта прымесі CaO ў суадносінах 1:1 да аксіду стронцыю і да 20—26 % аксіду барыю.
Паходжанне і радовішчы правіць
Мае метасаматычнае, вулканагенна-асадкавае, жыльнае эпігенетычнае, асадкавае і інш. паходжанне. Трапляецца ў выглядзе ўкрапанікаў, гнёзд, жэод, канкрэцый, буйных лінзавадобных і жылападобных цел.
Радовішчы ў Аўстрыі, Вялікабрытаніі, Германіі, Італіі, Іране, ЗША, Кітаі, Канадзе, Мексіцы, Расіі, Турцыі і інш.
Выкарыстанне правіць
Цэлесціт з’яўляецца асноўнай рудой на стронцый. Выкарыстоўваецца пры вырабе марозаўстойлівай сталі ў чорнай металургіі, у вытворчасці феерверкаў і трасіруючых куль, шкла і керамікі, у радыёэлектроніцы, пры рафінаванні бураковага цукру.
Зноскі
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17.
Літаратура правіць
- Цэлесцін // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17). — С. 161.
- Гуліс Л. Ф. Цэлесцін // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз. — С. 292.
- Горная энциклопедия / Под редакцией Е. А. Козловского. — М.: Советская энциклопедия. 1984—1991. (руск.)