Іанасфера Марса

Іанасфера Марса (ці тэрмасфера) — частка верхняй атмасферы Марса, моцна iанiзуючай пад дзеяннем сонечнага караткахвалевага выпраменьвання.

З усіх планет, вядомых на сённяшні дзень, менавіта Марс больш за ўсё падобны на нашу Зямлю, аднак кой ў чым яны вельмі адрозніваюцца. У прыватнасці, яны маюць зусім непадобнымі іанасферамі. Марсіянская іонасфера распасціраецца ў межах ад 110 да 130 км над паверхняй планеты. У гэтай зоне высокаэнергетычныя часціцы сонечнага ветра сутыкаюцца з малекуламі разрэджанага газу, выбіваючы электроны з іх атамарных арбіт, у выніку чаго фармуецца пласт з лішкам вольных электронаў. Дарэчы, адным з найбольш цікавых адкрыццяў місіі Mars Express стала выяўленне актыўнай іонасферы не толькі над дзённым, але і над начным бокам планеты, якую сонечныя часціцы бамбардзіраваць ніяк не могуць.

З дапамогай даных, атрыманых еўрапейскай касмічнай станцыяй, вучоныя змаглі скласці першую падрабязную карту размеркавання электронаў у атмасферы з начнога боку Марса. На карце выразна бачны вобласці з рэзка падвышанай шчыльнасцю электронаў, прычым вучоныя выявілі некаторую залежнасць паміж размеркаваннем гэтых абласцей і канфігурацыяй магнітнага поля планеты. Рэгіёны з высокай шчыльнасцю электронаў аказваюцца аны з моцна намагнічанымі ўчасткамі, дзе лініі магнітнага поля выстройваюцца перпендыкулярна паверхні планеты. Такія ўчасткі прадстаўлены, у прыватнасці, на поўдзені ад экватара Марса. На Зямлі падобная сітуацыя назіраецца толькі ў раёне двух магнітных палюсоў. Прычыны гэтай дзіўнай канфігурацыі марсіянскіх магнітных палёў пакуль застаюцца няяснымі.

Літаратура

• by Staff Writers Paris, France (ESA) Nov 19, 2007 Mars Daily
• Часопіс «Папулярная механіка» Архівавана 21 лістапада 2007.