Іван Кірылавіч Васюта
Іван Кірылавіч Васюта (укр. Іван Кирилович Васюта нар.14 студзеня 1924 — 25 снежня 2013) — выкладчык гісторыі, доктар гістарычных навук, прафесар, рэктар Івана-Франкоўскага педагагічнага інстытута імя Васіля Стэфаніка (1980–1982).[1]
| Іван Кірылавіч Васюта | |
|---|---|
| Іван Кирилович Васюта | |
| Дата нараджэння | 14 студзеня 1924 |
| Месца нараджэння | Сосніца Чарнігаўскай вобласці Украінскай ССР |
| Дата смерці | 25 снежня 2013 (89 гадоў) |
| Месца смерці | Івана-Франкоўск |
| Грамадзянства | СССР→Украіна |
| Род дзейнасці | гісторык, выкладчык універсітэта |
| Навуковая сфера | гісторыі |
| Месца працы | Прыкарпацкі універсітэт |
| Навуковая ступень | доктар навук |
| Навуковае званне | прафесар |
| Альма-матар | Львоўскага ун-та |
| Вядомы як | Спецыяліст па аграрнай гісторыі Заходняй Украіны |
| Партыя | КПСС |
| Узнагароды | Ордэн Айчыннай вайны Медаль Савецкага фонду міру |
Біяграфія правіць
Нарадзіўся 14 студзеня 1924 года ў вёсцы Спаскае Сосніцкага раёна Чарнігаўскай вобласці ў сялянскай сям'і. З дзесяці гадоў працаваў у мясцовым калгасе “Дарога камунізму”. У 1938 годзе скончыў Спаскую няпоўную сярэднюю школу, а ў 1941 годзе Сасніцкую сярэднюю школу № 1.[2]
З чэрвеня па жнівень 1941 года працаваў інспектарам палітасветы раённага аддзела народнай асветы.
У пачатку Другой сусветнай вайны, калі спрабаваў эвакуіравацца, трапіў у акружэнне і быў вымушаны вярнуцца дадому. З верасня 1941 г. па люты 1943 г. разам з бацькам працаваў на сельскай гаспадарцы ў так званай «абшчыне», хаваўся ад вывазу ў Германію. У лютым 1943 года ўступіў у партызанскі атрад генерал-маёра Аляксея Фёдарава, які дзейнічаў у Карапецкім раёне Чарнігаўскай вобласці.[2][3]
Удзельнічаў у рэйдзе атрада ім Сталіна Заходняй Украіны і Беларусі. У красавіку 1944 г. пасля расфарміравання партызанскіх атрадаў О. Фёдарава быў накіраваны ў органы НКУС. Да вызвалення Львова знаходзіўся ў групе войскаў НКУС у Львоўскай вобласці, пазней у горадзе Крамянец Цярнопальскай вобласці. З чэрвеня 1944 года працаваў у другім аддзеле міліцыі Львова пашпартыстам і ўчастковым.[2]
Працуючы ў органах НКУС, адначасова скончыў падрыхтоўчыя курсы пры Львоўскім універсітэце імя Івана Франко. У 1945 годзе паступіў на гістарычны факультэт гэтага ўніверсітэта, які скончыў з адзнакай у 1950 годзе і атрымаў рэкамендацыю ў аспірантуру. У 1954 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю «Становішча і барацьба рабочага класа Заходняй Украіны (1920–1929 гг.)», якая была накіравана ў Станіслаўскі (Івана-Франкоўскі) педагагічны інстытут старшым выкладчыкам гісторыі СССР . Дацэнт (1961), загадчык кафедры гісторыі СССР і Украінскай ССР (1964). У 1972 годзе абараніў доктарскую дысертацыю «Аграрныя адносіны і рэвалюцыйная барацьба сялянства Заходняй Украіны 1919-1939 гг.». У 1973 годзе - прарэктар па навуковай рабоце. У 1975 г. прысвоена вучонае званне прафесара. 20 сакавіка 1980 года І. К. Васюту быў прызначаны рэктарам Івана-Франкоўскага педагагічнага інстытута, але па стане здароўя 15 верасня 1982 года пакінуў кіруючую пасаду. У 1984 годзе пакінуў пасаду загадчыка кафедры гісторыі СССР і УССР, пазней стаў прафесарам кафедры гісторыі СССР Львоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Івана Франко. У 1992–1997 гадах — прафесар кафедры славянскіх краін гэтага ўніверсітэта.[2]
Аўтар 16 манаграфій, каля 200 навуковых, навукова-папулярных і метадычных прац. У сферу навуковых інтарэсаў уваходзілі праблемы палітычнай і сацыяльна-эканамічнай гісторыі Украіны, рэвалюцыйнага і нацыянальна-вызваленчага руху на заходнеўкраінскіх землях, украінска-польскіх адносін новай і навейшай эпохі, краязнаўства. Найбольшыя дасягненні ў галіне вывучэння аграрнай гісторыі Заходняй Украіны ў міжваенны перыяд.
Узнагароды правіць
Ордэн Айчыннай вайны;- Медаль Савецкага фонду міру[1]
