2013

	2013 год паводле тэм:
	З’явіліся · Зніклі · Нарадзіліся · Памерлі
	Культура і мастацтва
	Навука і тэхналогія
	Палітыка

Тысячагоддзе:	3 тысячагоддзе
Стагоддзі:	XX стагоддзе; XXI стагоддзе ; XXII стагоддзе;
Дзесяцігоддзі:	1990-я; 2000-я; 2010-я; 2020-я; 2030-я;
Гады:	2010; 2011; 2012; 2013; 2014; 2015; 2016;

2013 — невысакосны год, пачынаецца ў аўторак па Грыгарыянскім календары.

Падзеі

Студзень

1 студзеня: Чэхія і Венгрыя пераходзяць на еўра
6 студзеня: Пажарам знішчана Свята-Пакроўская царква ў Хатлянах
22 студзеня: У Варшаве з удзелам Прэзідэнта Польшчы і паслоў замежных краін прайшлі ўрачыстасці з нагоды 150-годдзя пачатку Паўстання 1863 года
23 студзеня: Інаўгурацыя Прэзідэнта ЗША
26 студзеня: Вікторыя Азаранка ў другі раз запар выйграла тэнісны турнір Australian Open у Сіднеі

Люты

Фрагменты Чалябінскага метэарыта.

Беларуская дыктоўка ў Варшаве. Зянон Пазняк чытае «Лісты з-пад шыбеніцы» К. Каліноўскага, 28 лютага.

2 лютага: Агульнанацыянальная дыктоўка ў Беларусі па тэксце «Лістоў з-пад шыбеніцы» К. Каліноўскага.
11 лютага: Папа Рымскі Бенедыкт XVI абвясціў пра свой хуткі сыход у адстаўку, рашэнне пра яго адмову ад пасады ўступіла ў сілу 28 лютага.
12 лютага: Ваенны суд Кыргызстана прызнаў былога прэзідэнта краіны Курманбека Бакіева вінаватым у здзяйсненні злачынстваў і прызначыў пакаранне ў выглядзе 24 гадоў пазбаўлення волі ў сукупнасці з канфіскацыяй маёмасці і адбываннем пакарання ў калоніі ўзмоцненага рэжыму.
15 лютага: Падзенне метэарыта на Урале ў раёне Чалябінска, сотні параненых.
20 лютага: Прадстаўлена гульнявая прыстаўка PlayStation 4.
25 лютага: Інаўгурацыя 18-га прэзідэнта Паўднёвай Карэі.

Сакавік

Прэзідэнт Бразіліі Дылма Русеф вітае Папу Рымскага Францыска пасля інаўгурацыйнай імшы на плошчы Святога Пятра ў Ватыкане, 19 сакавіка.

«Прыгоды Несцеркі», паштовая марка Беларусі.

13 сакавіка: Кардынал Хорхэ Марыа Берголья абраны 266-ым Папам Рымскім (пад іменем Францыск).
15 сакавіка: на Беларусь абрынуўся цыклоў «Хаўер».
17 сакавіка: ФК БАТЭ выйграў Суперкубак Беларусі па футболе 2013.
19 сакавіка: Інаўгурацыя Папы Рымскага Францыска ў Ватыкане.
25 сакавіка: У мінскім Доме кіно адбылася прэм’ера першага беларускага поўнаметражнага анімацыйнага фільма «Прыгоды Несцеркі».
26 сакавіка: Выпушчаны шутар ад першай асобы «BioShock Infinite», распрацаваны кампаніяй «Irrational Games» і выдадзены «2K Games».
30 сакавіка: КНДР абвясціла пра стан вайны з Паўднёвай Карэяй.

Красавік

Пасля выбуху на Бостанскім марафоне.

2 красавіка: Пачала працаваць беларускамоўная версія інтэрнэт-партала Беларускай чыгункі.
15 красавіка: Здзейснены выбухі на Бостанскім марафоне.
22 красавіка: ЕС адмяніў свае гандлёва-эканамічныя і візавыя санкцыі супраць М'янмы ў адказ на палітычную праграму рэформ у гэтай краіне.

Жнівень

5 жніўня: Пачалася этнаграфічная экспедыцыя «Горкі-2013», арганізаваная Студэнцкім этнаграфічным таварыствам.
26 жніўня: У Пасольстве Беларусі ў Парыжы адбылося падпісанне Сумеснага камюніке аб устанаўленні дыпламатычных адносін паміж Рэспублікай Беларусь і Рэспублікай Джыбуці.
жнівень: Часопіс «Вясёлка» пачаў выдаваць раз на 2 месяцы чытанку-маляванку для дашкольнікаў «Буся».

Верасень

5 верасня: Прэм’ерай балета «Вітаўт» адкрываецца 81-ы сезон у Нацыянальным акадэмічным Вялікім тэатры оперы і балета.
7 верасня: Прэзідэнцкія выбары на Мальдывах.
14 верасня: Запуск японскай ультрафіялетавай арбітальнай абсерваторыі SPRINT-A.
16 верасня: Здзейснена масавае забойства ў Вашынгтон-Нейві-Ярд.
22 верасня: Парламенцкія выбары ў Германіі.
29 верасня: Парламенцкія выбары ў Аўстрыі.
30 верасня: Алесь Бяляцкі абвешчаны лаўрэатам міжнароднай прэміі імя Вацлава Гавела.

Кастрычнік

10 кастрычніка: Нобелеўскую прэмію па літаратуры атрымала Эліс Мунро.
27 кастрычніка: Прэзідэнцкія выбары ў Грузіі. Перамог на выбарах Георгій Маргвелашвілі.
29 кастрычніка: Адкрыты тунэль пад пралівам Басфор, які злучыў еўрапейскую і азіяцкую часткі Стамбула.

Лістапад

«Еўрамайдан» у Кіеве, 27 лістапада.

9 лістапада: Тайфун «Хаян» абрынуўся на Філіпіны.
13 лістапада: Частковае сонечнае зацьменне.
21 лістапада: Абвал гандлёвага цэнтру ў Рызе.
24 лістапада: Мітынг у Кіеве ўхваліў «патрабаванні Еўрамайдана».
28 лістапада: Саміт Усходняга партнёрства ў Вільні.
29 лістапада: Папа Рымскі Францыск прызначыў трох новых біскупаў у Беларусі: Алега Буткевіча, Юрыя Касабуцкага і Іосіфа Станеўскага.

Снежань

1 снежня: Канстытуцыйны рэферэндум у Харватыі.
5 снежня: Канстытуцыйны суд Малдовы прызнаў румынскую мову дзяржаўнай^[1].
8 снежня: У Кіеве прайшоў арганізаваны ўкраінскай апазіцыяй Марш мільёнаў^[2].
10 снежня: Найлепшым футбалістам Беларусі—2013 прызнаны Цімафей Калачоў.
15 снежня: Аляксандра Герасіменя заваявала свой 20-ы медаль у кар’еры на Алімпіядах, чэмпіёнатах свету і Еўропы^[3].

Памерлі

9 студзеня: Джэймс Мак-Гіл Б'юкенен, амерыканскі эканаміст, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па эканоміцы (1986)
19 студзеня: Юрый Гумянюк, беларускі пісьменнік, журналіст (нар. 24.9.1969)
20 студзеня: Міхась Чарняўскі, беларускі археолаг, пісьменнік (нар. 7.3.1938)
1 лютага: Мікалай Уладзіміравіч Амельяновіч, беларускі эканаміст (нар. 22 верасня 1937)
17 лютага: Сакрат Яновіч, польскі беларускі пісьменнік (нар. 4.9.1936)
18 лютага: Отфрыд Пройслер, нямецкі дзіцячы пісьменнік (нар. 20.10.1923)
19 лютага: Васіль Старавойтаў, беларускі дзяржаўны дзеяч, двойчы Герой Сацыялістычнай Працы (нар. 13.6.1924)
25 лютага: Міхаіл Высоцкі, беларускі канструктар, Герой Беларусі (нар. 10.2.1928)
27 лютага: Ван Кліберн, амерыканскі піяніст
5 сакавіка: Валянцін Грыцкевіч, беларускі ўрач, грамадскі дзеяч (нар. (30.3.1933)
5 сакавіка: Уга Чавес, прэзідэнт Венесуэлы (нар. 28.7.1954)
6 сакавіка: Андрэй Панін, расійскі акцёр тэатра і кіно
14 сакавіка: Іенг Сары, лідар чырвоных кхмераў
20 сакавіка: Зілур Рахман, прэзідэнт Бангладэш
22 сакавіка: Чынуа Ачэбэ, нігерыйскі пісьменнік, паэт, літаратурны крытык (нар. 16.11.1930)
3 красавіка: Анатоль Колчын, заслужаны трэнер Беларусі па боксе
5 красавіка: Фёдар Піскуноў, беларускі лексікограф і мовазнавец (нар. 12.1.1950)
7 красавіка: Георгій Валкавыцкі, беларускі паэт і пісьменнік (нар. 13.3.1923)
8 красавіка: Маргарэт Тэтчэр, 71-ы прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі (нар. 13.10.1925)
10 красавіка: Роберт Джэфры Эдвардс, брытанскі навуковец-фізіёлаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі (нар. 27.9.1925)
19 красавіка: Франсуа Жакоб, французскі мікрабіёлаг
красавік: Дзіна Дурбін, амерыканская кінаактрыса (нар. 4.12.1921)
21 мая: Дамінік Венер, французскі пісьменннік, гісторык
4 чэрвеня: Юрый Бушлякоў, беларускі мовазнавец
19 чэрвеня: Дзьюла Хорн, венгерскі палітык, прэм’ер-міністр Венгрыі ў 1994-98 (нар. 5.7.1932)
20 чэрвеня: Уладзімір Сакалоўскі, беларускі літаратуразнавец, даследчык беларуска-нямецкіх сувязяў (нар. 10.12.1930)
15 жніўня: Славамір Мрожак, польскі празаік, драматург (нар. 29.6.1930)
26 жніўня: Арлен Кашкурэвіч, беларускі мастак-графік (нар. 15.9.1929)
26 жніўня: Уладзімір Мархель, беларускі літаратуразнавец, паэт, перакладчык (нар. 28.3.1940)
30 жніўня: Шэймас Хіні, ірландскі пісьменнік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры
2 верасня: Фрэдэрык Пол, амерыканскі пісьменнік-фантаст (нар. 26.11.1919)
17 верасня: Віктар Маркавец, беларускі жывапісец
30 верасня: Мікалай Крукоўскі, беларускі філосаф, культуролаг (нар. 16.11.1923)
1 кастрычніка: Норберт Рандаў, нямецкі славіст
7 кастрычніка: Іаанна Хмялеўская, польская пісьменніца (нар. 2.4.1932)
14 кастрычніка: Аляксандр Саладкоў, беларускі вучоны ў галіне фізіялогіі
28 кастрычніка: Тадэвуш Мазавецкі, польскі палітычны дзеяч (нар. 18.4.1927)
28 кастрычніка: Ламберт Марыя Вінтэрсбергер, нямецкі мастак
12 лістапада: Аляксандр Сераброў, савецкі касманаўт
17 лістапада: Дорыс Лесінг, англійская пісьменніца
30 лістапада: Юрый Якаўлеў, расійскі акцёр
5 снежня: Нэльсан Мандэла, прэзідэнт ПАР, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру
7 снежня: Эдуар Малінаро, французскі кінарэжысёр
15 снежня: Джаан Фантэйн, англа-амерыканская актрыса
23 снежня: Міхаіл Калашнікаў, канструктар стралковай зброі ў СССР і Расіі

Зноскі

[1] tvrain.ru

[2] ttp://nashaniva.by/?c=ar&i=119064

[3] ttp://nashaniva.by/?c=ar&i=119450

[1]

[2]

[3]