Нобелеўская прэмія па літаратуры
Нобелеўская прэмія ў галіне літаратуры — адна з пяці прэмій, якія ўручаюцца штогод Нобелеўскім камітэтам у Стакгольме за выдатныя дасягненні ў літаратурнай творчасці.
Патрабаванні статута камітэта
правіцьНамінаваць на Нобелеўскую прэмію па літаратуры могуць:
- члены Шведскай акадэміі, іншых акадэмій, інстытутаў і арганізацый з падобнымі мэтамі,
- прафесары гісторыі літаратуры і мовазнаўства ўніверсітэтаў,
- лаўрэаты Нобелеўскай прэміі ў галіне літаратуры,
- старшыні аўтарскіх саюзаў, якія прадстаўляюць літаратурную дзейнасць у адпаведных краінах.
Крытыка
правіцьНобелеўская прэмія па літаратуры неаднаразова падвяргалася крытыцы. Пры гэтым крытыкі адзначалі наступныя акалічнасці:
- Прэмію практычна ніколі не атрымліваюць аўтары «жанравай літаратуры», нават самыя знакамітыя[1]. Так, класік навуковай фантастыкі Герберт Уэлс намінаваўся ў 1944 годзе, але быў адкінуты як «занадта папулярны»[2], член Нобелеўскага камітэта Свен Гедын назваў Уэлса «нязначным журналістам»[3]. Іншыя класікі жанру, такія як Жуль Верн, Рэй Брэдберы, Артур Кларк або Роберт Хайнлайн, нават не намінаваліся на гэтую прэмію. З класікаў дзіцячай літаратуры яе атрымала Сельма Лагерлёф у 1909 годзе, але ні Л. Фрэнк Баўм, ні Астрыд Ліндгрэн, ні Тувэ Янсан, ні Клайв С. Льюіс. У 1961 годзе Джону Р. Р. Толкіну адмовілі ў прэміі з фармулёўкай (ад сакратара акадэміі Андэрса Остэрлінга), што кнігі англічаніна «ні ў якім разе нельга назваць прозай вышэйшага класу»[4][5]. Карэлу Чапеку адмовілі ў прэміі па палітычных матывах — яго раман «Вайна з саламандрамі» палічылі абразлівым для кіраўніцтва нацысцкай Германіі[6][5].
Зноскі
- ↑ ТВ 100. Чаму Нобелеўская прэмія па літаратуры часцей за ўсё не прысуджаецца рускім пісьменнікам? Архівавана 31 студзеня 2015.
- ↑ Trivia Library. Nobel Prize for Literature 1936—1945 Архівавана 31 студзеня 2015.
- ↑ World of Science. 'The Nobel judge who hobnobbed with Nazis' by Bob Brockie
- ↑ JRR Tolkien's Nobel prize chances dashed by 'poor prose'
- ↑ а б «Мир фантастики» № 103; сакавік 2012. Інфарматорый Архівавана 20 жніўня 2014.
- ↑ Peter Swirski. From Lowbrow to Nobrow. McGill Queen's University Press.