Ада Фёдараўна Рыбачук
Ада Фёдараўна Рыбачук (укр.: Ада Федорівна Рибачук; 27 ліпеня 1931, Кіеў, УССР — 21 верасня 2010, Кіеў) — украінская мастачка-манументаліст, жывапісец, скульптар і архітэктар.
| Ада Фёдараўна Рыбачук | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 27 чэрвеня 1931 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 22 верасня 2010 (79 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Муж | Уладзімір Уладзіміравіч Мельнічэнка[d] |
| Род дзейнасці | мастачка, мастак-манументаліст, артыстка, графік, скульптарка |
| Уплыў | Уладзімір Алексевіч Дзянісаў[d] і Viktor Zaretsky[d] |
| Член у | |
Біяграфія правіць
Нарадзілася 27 ліпеня 1931 года ў Кіеве ў сям’і Фёдара Рыбачука, кадравага афіцэра Чырвонай Арміі, які быў на фронце з першага і да апошняга дня вайны. Падчас Вялікай Айчыннай вайны ям’я эвакуіравалася ў Казахскую ССР, дзе Ада скончыла чатыры класы пачатковай школы.
З 1945 па 1950 год вучылася ў Кіеўскай мастацкай сярэдняй школе, якую скончыла з залатым медалём.
У 1957 годзе скончыла Кіеўскі дзяржаўны мастацкі інстытут (майстэрня А. Шаўкуненкі). З 1960-х гадоў працавала ў галіне манументальна-дэкаратыўнага мастацтва, жывапісу, графікі.
Працуючы ў камандзе А. Мілецкага разам з мужам В. Мельнічэнкам, у 1961 годзе ўпрыгожвала інтэр’ер кіеўскага аўтавакзала, у 1965 годзе — кіеўскі Палац піянераў і школьнікаў, а таксама іншыя аб’екты, выкарыстоўваючы матывы ўкраінскага народнага мастацтва.
Член Саюза мастакоў УССР (1957) і СССР. Ганаровы член Народнай акадэміі культуры і чалавечых каштоўнасцей (ЗША, 1995). Ганаровы член Саюза кінематаграфістаў Украіны (1999). Ганаровы грамадзянін горада Нар’ян-Мар (1998).
Прымала ўдзел у рэспубліканскіх, усесаюзных і замежных выставах: ААР (1958), ЧССР (1957, 1958), Фінляндыя, ВНР, СФРЮ (1961) Італія (1962), Ірак (1963), Афганістан (1964), МНР (1964), ПНР (1967), ЗША (1977, 1995), Балгарыя (1985).
Памерла 21 верасня 2010 года ў Кіеве.
Творчасць правіць
Ада Рыбачук працавала ў творчым тандэме са сваім мужам Уладзімірам Мельнічэнкам. Усе сумесныя працы — манументальныя і архітэктурныя працы, графіка, скульптура і кіно — яны падпісвалі абрэвіятурай «АРВМ».
У сваіх творах мастакі нярэдка выкарыстоўвалі матывы ўкраінскага народнай творчасці.
Іх творчасць выпраменьвае любоў да ўсяго чалавецтва, спачуванне да знядоленых. Яна дэманструе не толькі высокі прафесійны ўзровень, але і немалую грамадзянскую мужнасць, вернасць прынцыпам гуманізму, якім насамрэч давялося існаваць ва ўмовах падполля.
Грандыёзны «Паўночны цыкл» Рыбачук і Мельнічэнкі даказаў нязломную мужнасць ненцаў, народа, які жыве на мяжы трагічнай гібелі.
Далёка не ўсе праекты былі рэалізаваны, бо сустракалі супрацьдзеянне чыноўнікаў. Галоўнай тэмай шматлікіх прац тандэму з’яўляецца аптымістычнае супрацьпастаўленне жыцця і смерці. Шматгадовая праца Рыбачука і Мельнічэнкі — на Байкавых могілках у Кіеве — была ў 2018 годзе знішчана (заліта бетонам) па распараджэнні чыноўнікаў[1].
Манументальныя творы правіць
- Серыя пано ў інтэр’еры цэнтральнага аўтавакзала (Кіеў, 1960): дызайн, каляровая пластыка, дэкаратыўна-манументальныя работы, эскізы тканін 1961—1962 гг. (аўтарскае пасведчанне № 99116).
- Серыя пано ў інтэр’еры Палаца дзяцей і юнацтва (Кіеў, 1963—1968): дызайн, элементы ландшафтнага дызайну, манументальныя працы — мазаікі ў зале эстэтычнага выхавання дзяцей, «Дзеці свету», «Чароўная скрыпачка» (прысвячаецца Марыі Прыймачэнка), «Сонца і залатыя птушкі», «Вершнікі» і 25 эмблем дзіцячых развіваючых гурткоў.
- Дэкаратыўны басейн «Сонца, Зара і Сузор’е» перад галоўным фасадам Палаца дзяцей і юнацтва: рэльеф, каляровы бетон, мазаіка, 713 кв. м. У 1967 годзе архітэктурны ансамбль Палаца быў прызнаны найлепшым у СССР.
- «Кветка ангю» — скульптурная кампазіцыя кампазіцыі «Паходня», дэкаратыўны рэльеф з каляровага бетону. Плошча 33 кв. м.
- «Калі руйнуецца Свет. Бабін Яр» — конкурс, канцэпцыя, праект-макет помніка «Ахвярам фашызму» (1965).
- Гісторыка-археалагічны парк «Старадаўні Кіеў» (1968): канцэпцыя, праект. Дыплом «Найлепшы праект 1968 года».
- Гісторыка-археалагічны комплекс «Кантрактовая плошча» ў Кіеве: праект, канцэпцыя, падземны музей, пластыка. Дыплом «Найлепшы праект 1972 года».
- Камень-сімвал для помніка ў горадзе-пабраціме Фларэнцыі «Кіеў — горад-герой» (1972). Два варыянты: «Кірыл Кажумяка», «Герб горада-героя». 200×300×100 мм.
- «Парк памяці. Развітальныя залы. Рэльефы Сцяны памяці ў Кіеве» — мемарыяльна-рытуальны комплекс. Байкавая гара. 1968—1982 гг. Канцэпцыя, праект, архітэктурная пластыка, дызайн, аўтарскае выкананне генеральнага плана комплексу, бухты правадоў, земляныя тэрасы калумбарыя, рэльефы Сцены Памяці. Дыплом «Найлепшы праект 1968 года».
- Праект рэканструкцыі мемарыяльна-рытуальнага комплексу «Парк Памяці»: канцэпцыя, генеральны план, праект рэстаўрацыі (1996).
Зноскі
Літаратура правіць
- Рыбачук А., Мельниченко В. Запахи земли. — Москва: Детская литература, 1963.
- Рыбачук А., Мельниченко В. Крик птаха. I: Бронзові Образи. Роздуми і надії авторів. — Київ: АДЕФ-Україна, 2000.
- Рыбачук А., Мельниченко В. Крик птаха II: Кат.: Фрагм. — Киев, 2000. — 143 с.: ил. — На укр., рус., англ. яз
- Рыбачук А., Мельниченко В. Крик птицы III. Ада. Загадочная и неистовая. — Киев: Адеф-Украина, 2011. — 356 с. — ISBN 978-966-187-094-8.
- Рыбачук А., Мельниченко В. Крик птицы IV. Мы — о своём острове. — АДЕФ-Украина: Киев, 2012.
- Рыбачук А., Мельниченко В. Крик птицы VI. Бабино лето. — АДЕФ-Украина: Киев, 2014. — 208 с.