Сямён Гаўрылавіч Зорыч: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
шаблон |
дапаўненне |
||
Радок 75:
'''Сямён Гаўрылавіч Зорыч''' ([[1743]] або {{ДН|||1745}} — {{ДС|||1799}}) — рускі вайсковы дзеяч, адзін з фаварытаў імператрыцы [[Кацярына II, імператрыца расійская|Кацярыны II]].
== Біяграфія ==
Паходзіў з сербскага роду Нараджычаў. Быў прывезены ў Расію афіцэрам Максімам Зорычам, які ўсынавіў яго, і ўжо ў дзевяцігадовым узросце залічаны ў гусарскі полк. Да 15 гадоў меў чын [[вахмістар]]а, быў паранены, пабываў у прускім палоне. У 1769—1770 гг. камандаваў перадавымі часцямі расійскай арміі ў [[Руска-турэцкая вайна, 1768-1774|руска-турэцкай вайне]], праявіў гераізм пры абароне [[Рака Дубец|р. Дубец]] у маі 1770 г., а ў ліпені 1770 г. трапіў у турэцкі палон, дзе знаходзіўся 5 гадоў.
У 1775 г., па вяртанні ў Расію, стаў ад’ютантам [[Рыгор Аляксандравіч Пацёмкін|Пацёмкіна]] і з яго пратэкцыі быў прадстаўлены Кацярыне II. У жніўні 1777 г. узяты ў флігель-ад’ютанты да імператрыцы, месяцам пазней стаў генерал-маёрам і прызначаны шэфам [[Ахтырскі гусарскі полк|Ахтырскага гусарскага палка]]. Знаходзіўся пры Кацярыне да мая 1778 г., калі выклікаў незадавальненне імператрыцы празмерным захапленнем картачнай гульнёй, а незадаволенасць Пацёмкіна — нежаданнем лічыцца з яго інтарэсамі. Быў звольнены ў адстаўку з вялікай узнагародай — 7 тысячамі сялян, пасяліўся ў падораным яму Кацярынай II мястэчку [[Горад Шклоў|Шклове]], дзе на свае сродкі заснаваў Шклоўская высакароднае вучылішча. Вялікую вядомасць меў заснаваны Зорычам [[Шклоўскі тэатр Зорыча|прыгонны тэатр]]. Кацярына II некалькі разоў гасцявала ў Зорыча ў Шклове.
У перыяд валадарання Сямёна Зорыча ў Шклове працавалі разнастайныя мануфактуры, якія працавалі пераважна на мясцовай сыравіне, абслугоўвалі патрэбы вотчыннага двара і выраблялі прадукцыю на продаж. Канатная мануфактура (179 — 99) вырабляла канаты і пражу з ільняной кудзелі і пянькі. У 1797 годзе працавала звыш 50 чалавек, выпушчана канатаў агульнай даўжынёй 10 тысяч сажаняў{{sfn|Лён|2009|с=159}}. [[Шклоўская парусінавая мануфактура|Парусінавая мануфактура]] (1794—1845) вырабляла тонкае і паруснае палатно з ільняных і пяньковых нітак. Працавалі таксама шаўкаткацкая (1781 — 99), гарбарная (1794 — 98) і суконная (1781—1809) мануфактуры{{sfn|Лён|2009|с=159}}.
Пасля смерці Кацярыны [[Павел I, імператар расійскі|Павел I]] вярнуў Зорыча на службу, узвёў у генерал-лейтэнанты і даў у камандаванне [[Ізюмскі полк]]. Але Зорыч хутка заблытаўся ў фінансавых справах палка і ў 1797 г. быў адпраўлены ў адстаўку. Грашовыя цяжкасці і пажар у Шклове, які амаль цалкам знішчыў вучылішча, паскорылі яго смерць. Выхаванцы вучылішча былі ў 1801 г. пераведзены ў Маскву і склалі Першы маскоўскі Кадэцкі корпус.
Радок 90 ⟶ 94:
* Карнович. «Замечательные богатства русских людей»;
* Душан Мартиновић. Генерали из Црне Горе у рускоj воjсци. — Подгорица, 2002.
* {{Крыніцы/Лён}}
== Спасылкі ==
| |||