Ян I Ольбрахт: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Дзяржаўны дзеяч
[[Выява:Jan Olbracht.jpg|thumb|250px|Ян Ольбрахт, малюнак [[Ян Матэйка|Яна Матэйкі]]]]
| беларускае імя = Ян I Ольбрахт
| арыгінальнае імя = {{lang-pl|Jan I Olbracht}}
| партрэт = Johann Albrecht von Polen.jpg
| подпіс =
| шырыня партрэта =
| тытул = [[Спіс кіраўнікоў Польшчы|Кароль Польшчы]]
| парадак = 14
| пад імем =
| сцяг = Alex_K_Kingdom_of_Poland3.svg
| каранацыя = [[23 верасня]] [[1492]]
| перыядпачатак = [[23 верасня]] [[1492]]
| перыядканец = [[17 жніўня]] [[1501]]
| папярэднік = [[Казімір IV]]
| пераемнік = [[Аляксандр Ягелон]]
| каментар =
| дата нараджэння = 27.12.1459
| месца нараджэння = {{Месца нараджэння|Кракаў}}
| дата смерці = 17.6.1501
| месца смерці = {{Месца смерці|Торунь|у Торуні}}
| пахаваны = [[Кафедральны сабор св. Станіслава і Вацлава на Вавелі]]
| дынастыя = [[Выява:POL COA Jagiellonowie.svg|20px]] [[Ягелоны]]
| імя пры нараджэнні =
| бацька = [[Казімір IV]]
| маці = [[Елізавета Габсбург]]
| жонка =
| дзеці =
| Commons = John I Albert of Poland
}}
 
 
'''Ян І Ольбрахт''' ([[Польская мова|польск.]] Jan I Olbracht)([[27 снежня]] [[1459]] – [[17 чэрвеня]] [[1501]]) — [[кароль польскі]] з [[1492]] г. па [[1501]] г.
Радок 6 ⟶ 35:
 
Калі ў Яна Ольбрахта і былі намеры ўзмацніць каралеўскую ўладу, то яны былі цалкам не спраўдзіліся; прывілеі шляхетскага саслоўя яшчэ больш павялічыліся падчас знаходжання на троне гэтага караля. Апынуўшысь ў цяжкім фінансавым становішчы, ён быў вымушаны шукаць падтрымку сярод шляхты, каб атрымаць ад яе неабходныя падаткі. Ў [[1496]] г. петракоўскі сейм зацвердзіў статут, паклаўшы пачатак [[прыгоннае права|прыгоннаму праву]] ў Польшчы і прышчыміўшы правы мяшчан, ў інтэрэсах [[шляхта|шляхецкага саслоўя]]. Шляхта была так задаволена гэтым статутам, што ахвотна выставіла значныя ўзброеныя сілы для экспедыцыі супраць [[Малдова|малдаўскага]] князя Стэфана. Ян Ольбрахт меў намер пасадзіць на прэстол Малдовы свайго брата [[Жыгімонт I|Жыгімонта]], каб зручней было потым весці барацьбу з турками. Экспедыцыя закончылася ў [[Букавіна|Букавіне]] страшнай паразай палякоў, якая пацягнула за сабой знішчальны напад татар і турок на Польшчу. Планы караля не спраўдзіліся; ён быў вымушаны падтрымліваць мір з туркамі, каб адгарадзіць сваю дзяржаву ад небяспечных ворагаў. Памёр 17 чэрвеня 1501.
 
== Літаратура ==
 
* Fr. Czerny, «Panowanie Jana Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyków» (Краков, 1871);
* J. Caro, «Geschichte Polens» (т. V; есть польский перевод).
 
{{пачатак артыкулу}}