Юрый Радзівіл Геркулес: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Іншыя значэнні|Юрый Радзівіл}}
{{без карткі|ДД}}[[Image:Jerzy Radziwiłł Herkules.PNG|thumb|[[Партрэт Юрыя Радзівіла]]]]
{{ДД
| беларускае імя = Юрый Радзівіл
| арыгінальнае імя =
| парадак-жан =
| партрэт = Jerzy Radziwill (1480-1541).jpg
| шырыня партрэта =
| подпіс = [[Партрэт Юрыя Радзівіла|Партрэт Юрыя Радзівіла «Геркулеса»]], [[XVII стагоддзе|XVII ст.]]
| герб = POL COA Trąby.svg
| подпіс герба = Герб «[[Герб «Трубы»|Трубы]]»
| тытул =
| перыядпачатак =
| перыядканец =
| папярэднік =
| пераемнік =
| дата нараджэння = 1480
| месца нараджэння =
| дата смерці = [[красавік]] [[1541]]
| месца смерці =
| дынастыя = [[Радзівілы]]
| бацька = [[Мікалай Радзівіл «Стары»]]
| маці = Соф'я з [[Манівіды|Манівідаў]]
| жонка = Барбара з [[Кішкі|Кішкаў]]<br />Барбара з [[Колы|Колаў]]
| дзеці = ''ад 2-га шлюбу'': [[Мікалай Радзівіл «Руды»|Мікалай]], [[Ганна Альжбета Радзівіл|Ганна Альжбета]], [[Барбара Радзівіл|Барбара]]
| рэлігія =
| узнагароды =
}}
'''Юрый РАДЗІВІЛ''', мянушкі '''«Віктар»''', '''«Пераможца»''', '''«Літоўскі Геркулес»''' (каля 1480 — красавік {{ДС|||1541}}) — [[ВКЛ|вялікалітоўскі]] дзяржаўны і ваенны дзеяч.
 
Сын канцлера [[Мікалай Радзівіл Стары|Мікалая Радзівіла Старога]].
[[Выява:Jury Radzivił. Юры Радзівіл (XVIII).jpg|thumb|125px|злева|Ю. Радзівіл, [[XVIII стагоддзе|XVIII ст.]]]]
 
З [[1500-я|1500-х]] г. займаў пасады намеснікаў, у т.л. вяленскага, мейшагалаўскага, мерацкага, уцянскага, мазырскага (у 1511-14), гродзенскага (з 1514), лідскага і беліцкага (з 1528). Падчашы ВКЛ у 1509-17, ваявода кіеўскі ў 1511-14, [[гетман надворны]] (польны) у 1520-23 гг., кашталян трокскі ў 1522-27 і віленскі з 1527, адначасова маршалак надворны з 1528 і [[вялікі гетман ВКЛ]] з 1531 г. Праславіўся сваім удзелам у войнах, перамогамі ў 30 бітвах. У 1508 удзельнічаў у [[Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім княствам Літоўскім, 1507-1508|вайне з Маскоўскай дзяржавай]]. У 1511 са слуцкім князем Ю. С. Алелькавічам разбіў крымскіх татараў ва ўрочышчы Рутка за 20 міль ад Кіева. 28.4.1512 удзельнічаў у пераможнай бітве з татарамі пад Лапушнай (каля Вішняўца). У [[Бітва пад Оршай, 1514|Аршанскай бітве 1514]] камандаваў лёгкай конніцай на левым флангу. У 1517 удзельнічаў у паходзе пад [[Пскоў]], а ў 1519 — у баях з маскоўскім войскам каля [[Крэва]]. 27 студзеня 1527 г. разам з [[К. Астрожскі]]м разбіў татараў на р. Альшаніца за г. Канеў. У 1519-21 ваяваў супраць [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскага ордэна]]. Камандаваў войскам ВКЛ у вайне супраць Маскоўскай дзяржавы 1534-37 гг. У 1535 г. войска на чале з Ю. Радзівілам і каронным вялікім гетманам Я. Тарноўскім узяло [[Гомель]] і [[Старадуб]]. У 1530-х гг. разам з канцлерам ВКЛ [[А. Гаштольд]]ам і жамойцкім старостам Я. Радзівілам уваходзіў у магнацкі трыумвірат, які фактычна кіраваў ВКЛ у час адсутнасці вялікага князя.
 
Радок 19 ⟶ 45:
 
== Літаратура ==
* Грыцкевіч А. Радзівіл Юрый {{Крыніцы// ЭГБ, т. |6, кн. І.-1}} — С. 62-63.
* {{Крыніцы/150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі}}
* {{Крыніцы/ЭВКЛ|2}}
 
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Jerzy Radziwiłł}}
* [http://www.jurzak.pl/gd/szablony/osoba.php?lang=pl&id=000530 Генеалагічнае дрэва]{{ref-pl}}
{{Вялікія гетманы літоўскія}}
{{DEFAULTSORT:Радзівіл Юрый 1480}}