Вікіпедыя

Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі (2010): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др Хомелка перайменаваў старонку Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі (2010) у Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, 2010 па-над перасылкай і не пакінуў...
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі 2010 года''' — чацвертыя прэзідэнцкія выбары з часу атрымання незалежнасці ў [[1991]] годзе. Адбыліся [[19 снежня]] [[2010]] года. Дата правядзення была абрана [[14 верасня]] на сесіі [[Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь|Палаты прадстаўнікоў]] 108 дэпутатамі адзінагалосна<ref name="palata_data">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 14 верасня 2010| url = http://www2.polskieradio.pl/zagranica/by/news/artykul139572.html| загаловак = Выбары прэзідэнта адбудуцца 19 снежня| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Беларуская рэдакцыя Польскага Радыё|Польскае радыё для замежжа]]| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
{{накід}}
 
[[File:Приглашение на президентские выборы 2010.jpg|thumb|right|310px|Запрашэнне на выбары]]
У выбарах удзельнічала найбольшая колькасць кандыдатаў за ўсю іхную гісторыю: дзесяць чалавек. Паводле афіцыйных звестак, перамогу ў першым туры атрымаў [[Аляксандр Лукашэнка]].
{{Палітыка Беларусі}}
 
'''Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі 2010 года''' — чарговыя выбары прэзідэнта Беларусі, паводле рашэння [[Палата Прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублiкi Беларусь|Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь]], прынятаму [[14 верасня]] [[2010]] года, пройдуць [[19 снежня]] 2010 года<ref>[http://news.belta.by/by/main_news?id=580506 Выбары Прэзідэнта Беларусі назначаны на 19 снежня 2010 года] // [[БелТА]] {{ref-be}}</ref>.
== Перадвыбарчае становішча ==
Выбары адбыліся паводле двойчы змененай пасродкам [[рэферэндум]]аў [[Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь|Канстытуцыі]] [[1994]] года. У выніку [[Рэферэндум у Беларусі 1996 года|першага]] ў [[1996]] годзе адбылося пашырэнне паўнамоцтваў [[Прэзідэнт Беларусі|прэзідэнта]] і ператварэнне [[парламент]]а ў [[Дзвюхпалатны парламент|дзвюхпалатны]]. У выніку [[Рэферэндум у Беларусі 2004 года|другога]] ў [[2004]]-ым знялі абмежаванне на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў. Ад [[час]]у ўвядзення ў 1994 годзе пасаду прэзідэнта [[Беларусь|Беларусі]] займаў [[Аляксандр Лукашэнка]]. Лад [[Прэзідэнцкая рэспубліка|прэзідэнцкай рэспублікі]] даваў яму права на:
# роспуск абедзвюх палат парламента;
# выданне [[дэкрэт]]аў, якія маюць сілу [[закон]]а;
# прызначнне 6 з 12 суддзяў, улучна з старшынёю, і здыманне ўсіх суддзяў [[Канстытуцыйны суд Рэспублікі Беларусь|Канстытуцыйнага суда]];
# прызначэнне і здыманне ўсіх суддзяў астатніх [[суд]]оў Беларусі, у тым ліку [[Вярхоўны суд Рэспублікі Беларусь|Вярхоўнага]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 29 сакавіка 2005| url = http://zakanadaustva.narod.ru/zakony/Kanstytucyja_Bielarusi_2004.htm| загаловак = Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь са змяненнямі і дапаўненнямі ад 24.11.1996 г. і 17.10.2004| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Заканадаўства Рэспублікі Беларусь на беларускай мове| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
Большасць з 15 ўлічаных [[Палітычная партыя|партый]] падтрымлівалі Лукашэнку. [[Апазіцыя]] дзейнаму прэзідэнту не мела ніводнага прадстаўніка ў складзе абедзвюх палат парламент. [[Свабода сходаў]] і выказ меркаванняў абмяжоўваліся ўжо больш за [[дзесяцігоддзе]]. [[Урад]] таксама абмяжоўваў дзейнасць апазіцыйных партый і [[Грамадскае аб'яднанне|грамадскіх аб'яднанняў]]. [[Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь]] касавала ўлік грамадскіх аб'яднанняў, што не адпавядалі патрабаванню артыкула 272 [[Грамадзянскі кодэкс Рэспублікі Беларусь|Грамадзянскага кодэксу]] аб наяўнасці юрыдычнага адрасу ў нежылым будынку. Артыкул 193 [[Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь|Крымінальнага кодэксу]] (КК) прадугледжваў зняволенне да 2 год за ўдзел у мерапрыемствах няўлічаных грамадскіх рухаў<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 29 мая 2007| url = http://www.belhelcom.org/print/13066| загаловак = Экспертнае заключэнне па арт. 193-1 КК РБ| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Беларускі Хельсінскі камітэт]]| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
== Прававыя ўмовы ==
Прэзідэнт абіраўся на 5 год. Для правядзення правамоцных выбараў у адзін тур патрабаваўся ўдзел 50% уключаных у спісы выбаршчыкаў і набор адным з вылучэнцаў больш, як паловы пададзеных галасоў. Унесеныя [[4 студзеня]] 2010 года ў [[Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь]] (ВК) папраўкі прадугледжвалі:
# паведамленне вылучэнцамі аб ладжанні сходаў за 2 дні да правядзення;
# перадачу абмеркаванняў між вылучэнцамі праз урадавыя [[сродкі масавай інфармацыі]];
# стварэнне прыватных перадвыбарных фондаў;
# складанне пратаколу па сканчэнні кожнага з 5 дзён датэрміновага галасавання;
# прынамсі 30% месцаў ва ўчастковых (УВК) і тэрытарыяльных выбарчых камісіях (ТВК) для прадстаўнікоў партый і грамадскіх аб'яднанняў;
# аспрэчанне пастановаў УВК і ТВК у судзе адпаведнага ўзроўню<ref name="абсэ"/>.
 
Артыкул 4 ВК пазбаўляў права голасу і выбрання асоб у дасудовым зняволенні. Паводле артыкула 60 ВК раней судзімым грамадзянам забаранялася вылучацца ў прэзідэнты. УВК не абавязваліся падлічваць галасы ўслых і паказваць бюлетэні назіральнікам. ВК не вымагаў выдання папярэдніх і канчатковых вынікаў выбараў з разбіўкаю да ўчасткаў<ref name="закон">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 4 студзеня 2010| url = http://www.zakon.by/webnpa/text.asp?rn=hk0000370| загаловак = Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь| дата = 18 верасня 2011 | мова = ru| каментар = }}</ref>.
 
== Падрыхтоўка ==
[[Выява:Приглашение на президентские выборы 2010.jpg|thumb|200px|Запрашэнне на выбары]]
Выбары ладзілі выбарчыя камісіі: [[Цэнтральная камісія па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў Рэспублікі Беларусь|цэнтральная]] (ЦВК), 155 тэрытарыяльных і 6390 участковых. 45 выбарчых участкаў працавала пры [[Дыпламатычныя прадстаўніцтвы Беларусі|дыпламатычных прадстаўніцтвах Беларусі]] за мяжой.
 
ЦВК працавала на сталай аснове і складалася з 12 асоб, першую палову з якіх прызначыў Лукашэнка, другую — ускосна абіраемы [[Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь|Савет Рэспублікі]]. Тэрмін паўнамоцтваў камісіі складаў 5 гадоў і ў тагачасным складзе сканчаўся ў [[2012]] годзе, аднак прэзідэнт мог распусціць яе датэрмінова. На пасяджэнні [[9 лістапада]] ЦВК выказала падтрымку дзейнаму прэзідэнту і падчас выбараў бараніла яго зацікаўленасці<ref>{{Спасылка | аўтар = Зміцер Лукашук| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 18 студзеня 2011| url = http://old.euroradio.fm/by/1098/reports/43037/| загаловак = Ярмошына: Я — член каманды прэзідэнта| фармат = | назва праекту = Рэпартажы| выдавецтва = [[Еўрапейскае радыё для Беларусі]]| дата = 25 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. Кожнаму ўлічанаму вылучэнцу далі права прызначыць свайго прадстаўніка з дарадчым голасам для ўдзелу ў пасяджэннях ЦВК. Ім дазвалялася знаёміцца з [[дакумент]]амі камісіі. Пастановы аб тэхнічных баках падрыхтоўкі выбараў на сайце ЦВК не публікаваліся.
 
Пры прызначэнні складу ТВК мясцовыя ўлады вылучылі:
# 44% месцаў прадстаўнікам грамадскіх аб'яднанняў;
# 6% — прадстаўнікам партый.
 
З 781 вылучэнца ад пралукашэнкаўскіх [[Зацікаўленае згуртаванне|згуртаванняў]] у склад ТВК дапусцілі 729 (93%). З 72 апазіцыйных — 14 (20%), якія склалі '''0,7%''' ад агульнай колькасці членаў ТВК. Чыноўнікі складалі большасць у ТВК і кіравалі іх працаю. З 25 492 вылучэнцаў ад пралукашэнкаўскіх згуртаванняў у склад УВК дапусцілі 23 689 (93%). З 1073 вылучэнцаў ад апазіцыйных — 183 (17%), якія склалі '''0,26%''' ад агульнай колькасці членаў УВК<ref name="абсэ"/>.
 
=== Улік выбаршчыкаў ===
Зводнага спісу выбаршчыкаў на ўзроўні вышэйшым за ўчастак не існавала, як і папярэджання шматразовых уліку выбаршчыкаў і галасавання. УВК выдалі спісы выбаршчыкаў [[3 снежня]], аднак з улікам перапісу [[2009]] года ў спісы не ўнеслі 300 тысяч выбаршчыкаў<ref name="Назіранне"/>.
 
=== Улік вылучэнцаў ===
Правам вылучэння на пасаду прэзідэнта валодалі старэйшыя за 35 гадоў грамадзяне, якія стала пражывалі ў [[Беларусь|краіне]] прынамсі 10 гадоў перад выбарамі. Вылучэнне праводзілася ініцыятыўнымі групамі колькасцю не менш як у 100 выбаршчыкаў шляхам збору 100 тысяч подпісаў. Партыям не дазвалялася мець вылучэнцаў. ТВК не дазвалялі назірання за праверкаю сапраўднасці пададзеных за вылучэнцаў подпісаў, якую праводзілі цягам 10 дзён. Кіраўнікі ўрадавых устаноў змушалі падначаленых падпісвацца ў падтрымку Лукашэнкі і пагражалі звальненнем за збор подпісаў за іншых вылучэнцаў<ref name="Назіранне">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 11 лютага 2011| url = http://www.spring96.org/files/misc/finalhrdmonitoringreportonpresidentialelectioninbelarus-be.pdf| загаловак = Справаздача па выніках назірання за выбарамі прэзідэнта Рэспублікі Беларусь 19 снежня 2010 года| фармат = pdf| назва праекту = [[Праваабаронцы за свабодныя выбары]]| выдавецтва = Праваабарончы цэнтр «[[Вясна, цэнтр|Вясна]]»| дата = 25 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. ЦВК адмовіла ва ўліку [[Уладзімір Правальскі|Уладзіміру Правальскаму]] на падставе колькасці несапраўдных подпісаў. [[18 лістапада]] ўлік прайшлі 10 вылучэнцаў.
 
== Кандыдаты ==
Звесткі аб рэгістрацыі ініцыятыўных груп выбаршчыкаў па вылучэнню кандыдатаў у Прэзідэнты Рэспублікі Беларусь:<ref>[http://www.rec.gov.by/pdf/prb2010/sved1.pdf Сведения о представлении документов и о регистрации инициативных групп избирателей по выдвижению кандидатов в Президенты Республики Беларусь]</ref>
{| class="wikitable"
|-
! rowspan="2" | №Прэтэндэнт
! rowspan="2" colspan="2" | ПрэтэндэнтПасада
! colspan="2" | IніцыятыўнаяІніцыятыўная група
! colspan="32" | Подпісы за вылучэнне, тыс.
|-
! Колькасць, чал.<ref name="rec_sved1">{{Спасылка | url = http://rec.gov.by/sites/default/files/pdf/Elections-PRB-book.pdf| загаловак = Зборнік электроннай статыстыкі "Выбары Прэзыдента Рэспублікі Беларусь у 2010 годзе"| фармат = [[PDF]]| назва праекту = Прэзідэнцкія выбары 2010 года| выдавецтва = [[Цэнтральная камісія па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў Рэспублікі Беларусь]]| дата = 24 кастрычніка 2012 | мова = ru}}</ref>
! Кіраўнік
! Здадзена<ref name="rec_sved9">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = | url = http://rec.gov.by/pdf/prb2010/sved9.pdf| загаловак = Звесткі аб колькасці подпісаў выбаршчыкаў у падпісных аркушах, здадзеных у тэрытарыяльныя камісіі| фармат = pdf| назва праекту = Прэзідэнцкія выбары 2010 года| выдавецтва = [[Цэнтральная камісія па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў Рэспублікі Беларусь|Цэнтральная выбарчая камісія Беларусі]]| дата = 23 красавіка 2011 | мова = ru| каментар = }}</ref>
! Прынята<ref name="rec_sved13">{{Спасылка | url = http://rec.gov.by/sites/default/files/pdf/Elections-PRB-sved13.pdf| загаловак = Звесткі аб устанаўленні колькасці выбаршчыкаў, якія паставілі подпісы ў падтрымку прапановы аб вылучэнні кандыдатаў| фармат = pdf| назва праекту = Прэзідэнцкія выбары 2010 года| выдавецтва = ЦВК Беларусі| дата = 24 кастрычніка 2012 | мова = ru| }}</ref>
|-
| [[Дзмітрый Вус]]<ref name="svaboda2167199">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 24 верасня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2167199.html| загаловак = 19 кандыдатаў просяцца на старт| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 24 верасня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>
| Дырэктар ТДА «Трывіюм»
| 1354
| [[Уладзімір Калганаў]]<ref name="rec_sved1" />
| 110 753
| 104 102
|-
|-
| [[Рыгор Кастусёў]]
| Намеснік генеральнага дырэктара ТАА «Асвейская будаўнічая кампанія»
| 1306
| [[Аляксей Янукевіч]]<ref name="rec_sved1" />
| 107 083
| 100 870
|-
| [[Аляксандр Лукашэнка]]
| Прэзідэнт Беларусі
| 8403
| [[Аляксандр Радзькоў]]<ref name="rec_sved1" />
| 1 113 014
| 1 110 149
|-
| [[Алесь Міхалевіч]]
| Юрысконсульт ПУП «Агенцтва перакладаў і юрыдычных паслуг Міхалевіча»
| 1795
| [[Юрый Меляшкевіч]]<ref>{{Спасылка | аўтар = Зміцер Панкавец| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 23 верасня 2010| url = http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=43700| загаловак = Кіраўніком ініцыятыўнай групы Міхалевіча стаў Юрась Меляшкевіч| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Наша Ніва]]| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>
| 120 531
| 111 699
|-
| [[Уладзімір Някляеў]]
| Выканаўчы дырэктар грамадскага аб'яднання «Клопат»
| 3271
| [[Андрэй Дзмітрыеў]]<ref name="rec_sved1" />
| 193 829
| 180 073
|-
| [[Яраслаў Раманчук]]
| Выканаўчы дырэктар аналітычнага цэнтра «Стратэгія»
| 1461
| [[Анатоль Паўлаў]]<ref name="rec_sved1" />
| 128 699
| 123 206
|-
| [[Віталь Рымашэўскі]]
| Намеснік старшыні РГА «Хрысціянская дзелавая ініцыятыва»
| 1700
| [[Павел Севярынец]]<ref name="partisan67996">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 23 верасня 2010| url = http://www.belaruspartisan.org/bp-forte/?news=67996&page=100&locale=be| загаловак = Рымашэўскі зарэгіструе ініцыятыўную групу заўтра| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Белорусский партизан|Беларускі партызан]]| дата = 23 красавіка 2011 | мова = ru| каментар = }}</ref>
| 105 318
| 102 817
|-
| [[Андрэй Саннікаў]]
| Палітычны аглядальнік газеты «[[Народная Воля]]»
| 2003
| [[Уладзімір Кобец]]<ref name="svaboda2165032">{{Спасылка | аўтар = Валерый Каліноўскі| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 22 верасня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2165032.html| загаловак = Уладзімір Кобец стаў кіраўніком ініцыятыўнай групы Саннікава| фармат = | назва праекту = Людзі і выбары| выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>
| 150 168
| 142 023
|-
| [[Мікалай Статкевіч]]
| Пенсіянер
| 1547
| Мікалай Статкевіч<ref>{{Спасылка | аўтар = Уладзімір Глод| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 22 верасня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2165238.html| загаловак = У рэзерве ў Статкевіча — ён сам| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = Радыё «Свабода»| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>
| 117 989
| 111 159
|-
| [[Віктар Цярэшчанка]]
| Старшыня Савету Асацыяцыі малога і сярэдняга прадпрымальніцтва
| 1301
| [[Уладзімір Гурын]]<ref>{{Спасылка | аўтар = Ганна Соўсь| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 21 верасня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2165238.html| загаловак = В.Цярэшчанка: ёсць людзі, якія павінны павесці Беларусь наперад| фармат = | назва праекту = Людзі і выбары| выдавецтва = Радыё «Свабода»| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>
| 122 520
| 109 012
|-
! Памер, чал.
! Кіраўнік групы
! Сабрана
! Здадзена
! Прынята
|}
 
<!--
{| class="wikitable"
| 1
|-
| [[Пётр Сямёнавіч Барысаў]]
|+ Выбылыя ўдзельнікі
| пенсіянер, беспартыйны
! rowspan="2" | Прэтэндэнт
| 114
! colspan="2" | Ініцыятыўная група
! rowspan="2" | Падстава
|-
! Колькасць, чал.
! Кіраўнік
|-
| Пётр Барысаў
| 110
| Святлана Супрун
| Адмовіўся ад удзелу ў выбарах на карысць [[Віталь Рымашэўскі|Віталя Рымашэўскага]]<ref name="telegraf">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 7 кастрычніка 2010| url = http://www.telegraf.by/2010/10/barisa-znja-svaju-kandidaturu-na-karisc--rimasheskaga.html| загаловак = Барысаў зняў сваю кандыдатуру на карысць Рымашэўскага| фармат = | назва праекту = Выбары| выдавецтва = [[Telegraf.by]]| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>
|
|
|
|-
| [[Сяргей Гайдукевіч]]
| 2
| 10 443
| [[Сяргей Васільевіч Гайдукевич]]
| Старшыня [[ЛДПБ]]
| 10 483
| Анатоль Хішчанка
| Адмовіўся ад удзелу ў выбарах<ref name="if80818">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 8 кастрычніка 2010| url = http://m.charter97.org/be/news/2010/10/8/32812/| загаловак = Гайдукевіч зняўся з выбараў, Абноўлена| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Хартыя’97]]| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>
|
|
|
|-
| [[Юрый Глушакоў]]
| 3
| [[Юрый Эдуардавіч Глушакоў]]
| [[Беларуская партыя «Зялёныя»]]
| 244
| Дзмітрый Кучук
|
|
|
|-
| Ілья Дабратвор
| 4
| 1
| Сяргей Георгіевич Іваноў
| Ілья Дабратвор
| беспрацоўны
| Недастатковая колькасць членаў ініцыятыўнай групы; узрост < 35 гадоў<ref name="svaboda2169185">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 27 верасня| url = http://www.svaboda.org/content/article/2169185.html| загаловак = ЦВК узялася за ініцыятыўныя групы| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 27 верасня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>
|-
| Сяргей Іваноў
| 129
| Кацярына Целеш
| Не здаваў подпісы<ref name="nn45337"/>
|
|
|
|-
| Іван Кулікоў
| 5
| [[Рыгор Андрэевіч Костусеў]]
| [[Партыя БНФ|БНФ]]
| 1307
| Аляксей Янукевіч
|
|
|
|-
| 6
| Іван Сямёнавіч Кулікоў
| загадчык лабараторыі ДНУ «Аб'яднаны інстытут энергетычных і ядзерных даследванняў — Сосны» НАН Беларусі
| 107
| Валерый Лемешаў
| Не здаваў подпісы<ref name="nn45337">{{Спасылка | аўтар = Зміцер Панкавец| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 30 кастрычніка 2010| url = http://pda.nn.by/artykul/45337.html| загаловак = Адзінаццаць кандыдатаў падалі ў выбаркамы больш 100 тысяч подпісаў| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Наша Ніва| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>
|
|
|
|-
| Уладзімір Правальскі
| 7
| 187
| [[Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка|Аляксандр Лукашэнка]]
| Алег Правальскі
| Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь, беспартыйны
| 8403
| [[Аляксандр Радзькоў]]
|
|
|
|-
| Сяргей Рыжоў
| 8
| 123
| [[Аляксей Анатольевич Міхалевіч]]
| Данііл Гітцовіч
| юрист
| Адмовіўся ад удзелу ў выбарах<ref name="nn44919">{{Спасылка | аўтар = Сяргей Пульша| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 21 кастрычніка 2010| url = http://by.belapan.by/archive/2010/10/21/420254_420264/| загаловак = Сяргей Рыжоў спыняе свой удзел у выбарчай кампаніі| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[БелаПАН]]| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>
| 1778
| Юрий Мелешкевич
|
|
|
|-
| Наталля Старыкава
| 9
| 30
| [[Уладзімір Пракофьевіч Някляеў]]
| Сяргей Кротаў
| поэт
| Недастатковая колькасць членаў ініцыятыўнай групы<ref name="svaboda2169185"/>
| 3275<ref>http://www.svaboda.org/content/article/2169121.html</ref>
| Андрэй Дзмітрыяў
|
|
|
|-
| 10}
 
| Уладзімір Аляксандравіч Правальскі
== Перадвыбарчае агітаванне ==
| прадпрынімацель
[[Выява:Mikalai Statkevich.JPG|thumb|Мікалай Статкевіч]]
| 202
Усе вылучэнцы ладзілі сходы, сустрэчы з выбаршчыкамі і абходы дамоў. Кастусёў, Някляеў, Раманчук, Саннікаў і Статкевіч сутыкаліся з адмовамі друкарняў прымаць замовы на выданне ўлётак па прычыне ціску з боку [[Камітэт дзяржаўнай бяспекі Рэспублікі Беларусь|Камітэту дзяржаўнае бяспекі]]. Агітавальнікі за Някляева, Раманчука, Рымашэўскага і Саннікава падвяргаліся пераследу з боку [[Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь|міліцыі]]. [[24 лістапада]] ў Мінску падчас распаўсюду ўлётак быў збіты агітавальнік Саннікава. [[8 снежня]] [[міліцыя]] канфіскавала ўлёткі Статкевіча. Цягам агітавання ЦВК вынесла папярэджанні Рымашэўскаму і Статкевічу, [[Генеральная пракуратура Рэспублікі Беларусь|Генеральная пракутарура]] — Някляеву, Саннікаву, Раманчуку, Рымашэўскаму і Статкевічу<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 24 лістапада 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2228981.html| загаловак = Пасля тэлевыступаў кандыдатаў папярэджвае Генпракуратура| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. Найбольш агітацыйных мерапрыемстваў правялі Някляеў і Саннікаў.
| Андрэй Правальскі
 
|
Асноўным перадвыбарчым мерапрыемствам стаў 4-ы [[Усебеларускі народны сход|Усебеларускі народны сход]] з удзелам Лукашэнкі. Яго дэлегаты атрымалі за ўдзел [[Побыт|бытавую]] тэхніку. Па-за [[сталіца]]ю агітаванне за Лукашэнку праводзілася аб'яднаннем «[[Белая Русь (грамадская арганізацыя)|Белая Русь]]», што выкарыстоўвала [[Будынак|будынкі]] мясцовых органаў улады ў якасці выбарчых штабоў. Супрацоўнікі [[Адміністрацыя прэзідэнта Рэспублікі Беларусь|Адміністрацыі прэзідэнта]] ўваходзілі ў склад мясцовых агітавальных камандаў Лукашэнкі. Кіраўнікі ідэалагічных аддзелаў урадавых прадпрыемстваў у [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай]], [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай]] і [[Мінская вобласць|Мінскай абласцях]] схілялі супрацоўнікаў да наведвання агітацыйных мерапрыемстваў Лукашэнкі ў абмен на аплачаны непрацоўны час, як і да датэрміновага галасавання за яго<ref name="абсэ"/>.
|
 
|
Значныя сродкі ў свае перадвыбарчыя фонды ад грамадзян і [[Юрыдычная асоба|юрыдычных асоб]] прыцягнулі Лукашэнка, Някляеў і Саннікаў. Кожны вылучэнец таксама атрымаў на друк улётак па 2300 «[[Базавая адзінка|базавых адзінак]]» грошай (80,5 млн рублёў<ref>{{Спасылка | аўтар = Зміцер Лукашук| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 15 верасня 2010| url = http://www.euroradio.by/print/2279| загаловак = Ярмошына: «Дзе грошы патрацілі не на прэміі — там скрыні празрыстыя»| фармат = | назва праекту = Рэпартажы| выдавецтва = [[Еўрапейскае радыё для Беларусі]]| дата = 25 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>; каля 19 500 [[еўра]]). Артыкул 48 ВК абмяжоўваў асабістыя выдаткі вылучэнцаў на перадвыбарчыя мерапрыемствы 50 «базавымі адзінкамі» (прыблізна 420€), паступленні ад грамадзян — 10-цю (прыблізна 85€), ад юрыдычных асоб — 30-цю (прыблізна 255€). Выдаткі вылучэнца са сродкаў асабістага перадвыбарчага фонду не маглі перавышаць 3000 «базавых адзінак» (103 мільёны [[Беларускі рубель|рублёў]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 14 снежня 2011| url = http://news.belta.by/by/print?id=600122| загаловак = Выбары прэзідэнта Рэспублікі Беларусь| фармат = | назва праекту = Дасье| выдавецтва = [[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]| дата = 19 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>; прыблізна 25 300 €)<ref name="закон"/>.
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
! Вылучэнец
! Падтрымка ў кастрычніку<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 15 лістапада 2010| url = http://www.iiseps.org/data10-41.html| загаловак = Агульнакраёвае апытанне 14-24 кастрычніка 2010| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Незалежны інстытут сацыяльна-эканамічных і палітычных даследаванняў| дата = 18 верасня 2011 | мова = ru| каментар = Апыталі 1505 чал., памылка прадстаўнічасці не перавышае 0.03}}</ref>
|-
! Вус
| 11
| 1,9%
| [[Яраслаў Чэслававіч Раманчук]]
| эканаміст, [[Аб'яднаная грамадзянская партыя|АГП]]
| 1423
| Анатолій Паўлаў
|
|
|
|-
! Кастусёў
| 12
| 2,8%
| Сяргей Уладзіміравіч Рыжоў
| мэнэджэр
| 112
| Данііл Гітцовіч
|
|
|
|-
! Лукашэнка
| 13
| 48,2%
| [[Віталій Анатольевіч Рымашэўскі]]
| [[Беларуская хрысціянская дэмакратыя|БХД]]
| 1704
| [[Павел Канстанцінавіч Севярынец]]
|
|
|
|-
! Міхалевіч
| 14
| 6,4%
| [[Санников, Андрей Олегович|Санников, Андрей]]
| «[[Хартия '97]]»
| 1831
| Владимир Кобец
|
|
|
|-
! Някляеў
| 15
| 16,8%
| [[Статкевич, Николай Викторович|Статкевич, Николай]]
| [[Белорусская социал-демократическая партия (Народная громада)|БСДП (НГ)]]
| 1517
| [[Статкевич, Николай Викторович|Николай Статкевич]]
|
|
|
|-
! Раманчук
| 16
| 6,1%
| [[Терещенко, Виктор Иванович|Терещенко, Виктор]]
| предприниматель
| 1301
| [[Гурин, Владимир Иванович|Владимир Гурин]]
|
|
|
|-
! Рымашэўскі
| 17
| 4%
| Усс, Дмитрий Иванович
| предприниматель
| 1325
| Владимир Колганов
|
|
|
|-
! Саннікаў
| bgcolor="#f57f7f" | 18
| 8,6%
| Добротвор, Илья Николаевич
| безработный
| 1
| Илья Добротвор
| bgcolor="#f57f7f" rowspan="2" colspan="3" | Не зарегистрированы
|-
! Статкевіч
| bgcolor="#f57f7f" | 19
| 5,8%
| Старикова, Наталья Михайловна
| санитарка
| 30
| Сергей Кротов
|-
! Цярэшчанка
| 2,5%
|}
 
-->
== Вяшчанне ==
Людзі, якія заявілі аб намеры балатавацца або былі вылучаны ў прэзідэнты Рэспублікі Беларусь да пачатку «перадвыбарнай гонкі»:
[[Выява:Niakliaew2.jpg|thumb|Уладзімір Някляеў]]
* [[Сяргей Гайдукевіч]], старшыня [[ЛДПБ]]
У краіне дзейнічала 77 [[Тэлебачанне|тэлевізійных]] станцыяў, 9 інфармацыйных агенцваў і больш за 1300 [[друк]]аваных выданняў. Аднак [[дзяржава]] кіравала агульнакраёвымі [[сродкі масавай інфармацыі|вяшчальнымі]] прадпрыемствамі і сеткамі распаўсюду друкаваных выданняў. Закон аб СМІ, што набыў моц у [[люты]]м [[2009]] года, абмяжоўваў правы на атрыманне, захоўванне і распаўсюджанне [[Інфармацыя|інфармацыі]]. Артыкулы 367 і 368 КК прадугледжвалі зняволенне да 5 год за паклёп, зняслаўленне і абразу кіраўніка дзяржавы. Рашэнне ЦВК №82 ад [[14 кастрычніка]] 2010 года аб асвятленні выбараў СМІ надавала вылучэнцам па гадзіне бясплатнага этэрнага часу і па 5 друкаваных палосаў (аркуш А3) у 4 агульнакраёвых і 7 мясцовых [[газета]]х. Упершыню з [[1994]] года ў прамым этэры між вылучэнцамі, аднак без удзелу Лукашэнкі, праводзілася два абмеркаванні — адно па тэлебачанні<ref>{{Спасылка | аўтар = Віталь Цыганкоў| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 4 снежня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2228981.html| загаловак = Апазіцыйныя кандыдаты могуць запісаць тэледэбаты сабе ў плюс| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = Радыё «Свабода»| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>, другое на [[радыё]]<ref>{{Спасылка | аўтар = Алесь Дашчынскі| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 5 снежня 2011| url = http://www.svaboda.org/content/article/2239735.html| загаловак = У радыёдэбатах узялі ўдзел кандыдаты і давераныя асобы| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = Радыё «Свабода»| дата = 21 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
* [[Юрый Глушакоў]], намеснік старшыні Беларускай партыі зялёных
 
* [[Рыгор Кастусёў]], намеснік старшыні партыі БНФ
Падчас вечаровых навін 6 і [[7 снежня]] «[[АНТ]]», «[[Беларусь-1|Першы нацыянальны тэлеканал]]» і «[[Сталічнае тэлебачанне]]» ў прамым этэры перадавалі трохгадзінны выступ Лукашэнкі на 4-ым Усебеларускім народным сходзе. Зварот Лукашэнкі размясцілі на першай старонцы газетаў, тады як іншых вылучэнцаў — на ўнутраных старонках, што пярэчыла артыкулу 46 ВК<ref name="закон"/>. Рэдактары дамагаліся цэнзуры зваротаў апазіцыйных вылучэнцаў. [[22 лістапада]] Някляеў звярнуўся ў ЦВК з нагоды перадузятасці ўрадавага вяшчання на карысць Лукашэнкі. Аднак ЦВК заявіла, што артыкул 25 Закона аб прэзідэнце Рэспублікі Беларусь ад [[21 лютага]] [[1995]] года дае яму на гэта права.
* [[Алесь Міхалевіч]], экс-лідар і намеснік старшыні [[Партыя БНФ|партыі БНФ]]
 
* [[Уладзімір Някляеў]], паэт, лідар грамадзянскай кампаніі «Гавары праўду»
== Скаргі ==
* [[Яраслаў Раманчук]], намеснік старшыні [[АГП|Аб'яднанай грамадзянскай партыі]]
[[Выява:Romanchuk y.jpg|thumb|Яраслаў Раманчук]]
* [[Віталь Рымашэўскі]], сустаршыня незарэгістраванай партыі [[БХД, 2005|БХД]]
Да дня выбараў у суды паступіла 105 скаргаў на спосаб утварэння УВК і ТВК мясцовымі органамі ўлады. Суды адхілілі ўсе скаргі без права далейшага абскарджання іх пастановаў у вышэйшых судах. Заканадаўства не прадугледжавала абскарджанне вынікаў выбараў у судзе. Да выбараў ЦВК атрымала 421 скаргу, усе з якіх адхіліла без належнага юрыдычнага тлумачэння. Толькі 5 спраў разглядаліся не аднаасобна старшынёю і сакратаром камісіі. Вярхоўны суд адхіліў скаргу на адмову ЦВК ва ўліку вылучэння Правальскага<ref name="абсэ"/>.
* [[Андрэй Саннікаў]], лідар грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь»
 
* [[Мікалай Статкевіч]], старшыня БСДП (НГ)
ЦВК адхіліла без разгляду ўсе скаргі пададзеныя ў дзень выбараў. [[22 снежня]] Кастусёў звярнуўся ў ЦВК для аспрэчання вынікаў выбараў<ref>{{Спасылка | аўтар = Сяргей Каралевіч| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 22 снежня 2010| url = http://by.belapan.by/archive/2010/12/22/437312_437313/| загаловак = Рыгор Кастусёў перадаў у ЦВК скаргу з патрабаваннем прызнаць вынікі прэзідэнцкіх выбараў несапраўднымі| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = БелаПАН| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. [[24 снежня]] ЦВК адхіліла яго зварот. [[3 студзеня]] [[2011]] года Кастусёў падаў скаргу на адмову ЦВК у Вярхоўны суд, якую той адхіліў [[6 студзеня]] на падставе непадсуднасці пастановы ЦВК. [[10 студзеня]] [[Беларускі Хельсінскі камітэт]] таксама падаў у Вярхоўны суд пазоў аб аспрэчванні вынікаў выбараў<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 16 студзеня 2011| url = http://prava-by.info/archives/5429| загаловак = БГК патрабуе прызнаць выбары прэзідэнта несапраўднымі| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Беларускі праўны партал| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>, які той зноў адхіліў па тоеснай прычыне.
* [[Вiктар Цярэшчанка]], вучоны-эканамист
 
== Назіранне ==
Закон не прадугледжваў права назіральнікаў на атрыманне засведчаных копій пратаколаў з вынікамі галасавання, як і назірання за праверкаю спісаў подпісаў ініцыятыўных груп, перадачаю пратаколаў з УВК у ТВК і абагульненнем вынікаў у ТВК. УВК і ТВК улічылі 36’096 мясцовых назіральнікаў. 20’715 (''57%'') з іх прадстаўлялі пралукашэнкаўскія аб'яднанні — [[Федэрацыя прафсаюзаў Беларусі|Федэрацыю прафсаюзаў Беларусі]]<ref>{{Спасылка | аўтар = Юлія Ваніна| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 15 верасня 2010| url = http://news.belta.by/by/print?id=580964| загаловак = Л.Козік: ФПБ падтрымлівала і будзе далей падтрымліваць прэзідэнта Беларусі А.Лукашэнку| фармат = | назва праекту = Грамадства| выдавецтва = [[Беларускае тэлеграфнае агенцтва|БелТА]]| дата = 19 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>, [[Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 3 сакавіка 2011| url = http://news.belta.by/by/print?id=615650| загаловак = А.Радзькоў падзякаваў актывістам БРСМ за падтрымку А.Лукашэнкі на прэзідэнцкіх выбарах| фармат = | назва праекту = Грамадства| выдавецтва = БелТА| дата = 19 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>, «Белую Русь»<ref>{{Спасылка | аўтар = Юлія Ваніна| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 8 снежня 2009| url = http://news.belta.by/by/print?id=460322| загаловак = «Белая Русь» напярэдадні выбараў| фармат = | назва праекту = Каментары| выдавецтва = БелТА| дата = 19 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>, [[Беларускае грамадскае аб'яднанне ветэранаў]] і [[Беларускі саюз жанчын]]. «[[Праваабаронцы за свабодныя выбары]]» мелі 600 назіральнікаў. ЦВК акрэдытавала 1031 замежнага назіральніка. 452 (''44%'') з іх прыцягнула [[Арганізацыя па бяспецы і супрацы ў Еўропе]] (АБСЕ). Назіральнікі ад АБСЕ здолелі правесці назіранне за апрацоўкаю вынікаў выбараў на 138 (''89%'') з 155 ТВК<ref name="абсэ">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 22 лютага 2011| url = http://www.osce.org/be/odihr/76091| загаловак = Канчатковая справаздача Місіі БДІПЧ па назіранні за прэзідэнцкімі выбарамі ў Беларусі 19 снежня 2010| фармат = pdf| назва праекту = | выдавецтва = [[Арганізацыя па бяспецы і супрацы ў Еўропе]]| дата = 25 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
== Галасаванне і падлік галасоў ==
Паводле ЦВК у 5-дзённым датэрміновым галасаванні брала ўдзел '''23,1%''' выбаршчыкаў<ref>{{Спасылка | аўтар = Сяргей Каралевіч| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://by.belapan.by/archive/2010/12/19/435718_435719/| загаловак = Лідзія Ярмошына выступае супраць адмены датэрміновага галасавання| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[БелаПАН]]| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. Кіраўніцтва вучэльняў змушала да ўдзелу ў ім сваіх навучэнцаў<ref name="Назіранне"/>. [[30 лістапада]] ЦВК аднагалосна адхіліла патрабаванне пяці вылучэнцаў у прэзідэнты аб допуску назіральнікаў на выбарчыя ўчасткі ўначы для назірання разам з прызначанай міліцэйскай аховай. Асобнае абвяшчэнне вынікаў падліку галасоў па перанасной і стацыянарнай скрынях і скрыні для датэрміновага галасавання ажыццяўлялася менш як на палове ўчасткаў. ЦВК не апублікавала вынікі выбараў з разбіўкай па ўчастках<ref name="абсэ"/>.
 
== Вынікі ==
Паводле [[Цэнтральная камісія па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў Рэспублікі Беларусь|ЦВК]] у выбарах прыняў удзел 6 433 681 выбаршчык (90,72%). Паводле афіцыйных звестак галасы размеркаваліся наступным чынам<ref>{{Спасылка | url = http://rec.gov.by/sites/default/files/pdf/Elections-PRB-sved21.pdf| загаловак = Выніковыя звесткі аб выніках галасавання| фармат = pdf| назва праекту = Прэзідэнцкія выбары 2010 года| выдавецтва = ЦВК Беларусі| дата = 24 касстрычніка 2012 | мова = ru}}</ref>:
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!
! [[Брэсцкая вобласць]] !! [[Віцебская вобласць]] !! [[Гродзенская вобласць]] !! [[Гомельская вобласць]] !! [[Магілёўская вобласць]] !! [[Мінск]] !! [[Мінская вобласць]] !! Разам
|-
! [[Дзмітрый Вус|Вус]]
| '''1,07%''' || 0,44% || 0,30% || 0,33% || ''0,27%'' || 0,61% || 0,28% || 0,48%
|-
! [[Рыгор Кастусёў|Кастусёў]]
| 1,44% || 1,66% || 1,03% || 2,94% || ''0,93%'' || '''3,49%''' || 1,56% || 1,97%
|-
! [[Аляксандр Лукашэнка|Лукашэнка]]
| 81,52% || 82,50% || 81,37% || 82,31% || '''84,98%''' || ''67,64%'' || 80,67% || '''79,67%'''
|-
! [[Алесь Міхалевіч|Міхалевіч]]
| 1,24% || 0,96% || 0,85% || ''0,72%'' || 0,78% || '''1,43%''' || 1,03% || 1,02%
|-
! [[Уладзімір Някляеў|Някляеў]]
| 1,57% || 1,75% || 1,89% || ''0,91%'' || 1,87% || '''3,13%''' || 1,20% || 1,77%
|-
! [[Яраслаў Раманчук|Раманчук]]
| 1,88% || 1,57% || 2,91% || ''0,92%'' || 1,47% || '''3,34%''' || 1,71% || 1,97%
|-
! [[Віталь Рымашэўскі|Рымашэўскі]]
| '''1,36%''' || 1,12% || 1,26% || ''0,76%''' || 0,92% || 1,35% || 0,90% || 1,10%
|-
! [[Андрэй Саннікаў|Саннікаў]]
| 2,74% || 3,06% || '''4,07%''' || ''0,98%'' || 2,66% || 3,38% || 1,50% || 2,56%
|-
! [[Мікалай Статкевіч|Статкевіч]]
| 1,02% || 1,02% || 0,94% || ''0,68%'' || 0,93% || '''1,69%''' || 0,91% || 1,04%
|-
! [[Віктар Цярэшчанка|Цярэшчанка]]
| ''0,48%'' || 1,13% || 1,19% || 0,65% || 1,09% || '''1,85%''' || 1,13% || 1,08%
|-
! Супраць усіх
| 4,83% || 4,04% || 3,50% || 8,12% || ''3,30%'' || '''11,12%''' || 7,90% || 6,47%
|}
 
== Каляндар выбараў ==
Паводле афіцыйных звестак, яўка на выбарах склала 90,65 %, у першым туры перамог дзеючы Прэзідэнт [[Аляксандр Лукашэнка]], які набраў 79,65 % галасоў выбаршчыкаў. Паводле афіцыйных звестак, за Рыгора Кастусёва прагаласавала 1,97 % выбаршчыкаў, за Аляксея Міхалевіча — 1,02 %, за Уладзіміра Някляева — 1,78 %, за Яраслава Раманчука — 1,98 %, за Віталя Рымашэўскага — 1,09 %, за Андрэя Саннікава — 2,43 %, за Мікалая Статкевіча — 1,05 %, за Віктара Цярэшчанка — 1,19 %, за Дзмітрыя Уса — 0,39 %, супраць усіх прагаласавала — 6,47 % выбаршчыкаў.
[[15 верасня]] [[2010]] года на пасяджэнні [[Цэнтральная камісія па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў Рэспублікі Беларусь|Цэнтрвыбаркаму]] быў прыняты асноўны пакет дакументаў, якія тычацца правядзення прэзідэнцкіх выбараў<ref name="zvyazda181vybary">{{Спасылка | аўтар = Зоя Варанцова| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 16 верасня 2010| url = http://www.zviazda.by/ru/issue/article.php?id=66136| загаловак = Плацдарм падрыхтаваны| фармат = | назва праекту = Выбары-2010| выдавецтва = [[Звязда]], №181, 26789| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. Каляндарны план па днях распісвае кожную фазу хады выбарчай кампаніі.
 
* Да [[25 верасня]]: прадастаўленне спісу сябраў ініцыятыўнай групы па зборы подпісаў за кандыдата ў прэзідэнты
== Гл. таксама ==
* Да [[30 верасня]]: фарміраванне абласных, гарадскіх, раённых выбарчых камісіяў; рэгістрацыя ініцыятыўных груп кандыдатаў
* Да [[4 лістапада]]: фарміраванне ўчастковых выбарчых камісіяў
* Да [[30 кастрычніка]]: здача падпісных лістоў
* Да [[9 лістапада]]: праверка сапраўднасці подпісаў
* З [[15 лістапада|15]] па [[24 лістапада]]: рэгістрацыя кандыдатаў
* З [[4 снежня]]: абнародаванне спісаў выбарцаў<ref name="bchd3108">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 14 верасня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2157105.html| загаловак = Каляндар выбараў| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Радыё «[[Свабода, радыё|Свабода]]» | дата = 18 верасня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>
* [[14 снежня|14]]—[[18 снежня]]: датэрміновае галасаванне<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 24 верасня 2010| url = http://www.interfax.by/printable/news/belarus/79654| загаловак = Барацьба за крэсла прэзідэнта Беларусі сярод беспрацоўных абвастраецца| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Interfax]]-Захад| дата = 23 красавіка 2011 | мова = ru}}</ref>
* [[19 снежня]]: галасаванне
 
== Хада кампаніі ==
[[14 верасня]] [[2010]] года на пазачарговай сесіі [[Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь|Палаты прадстаўнікоў]] адзінагалосна была прынята пастанова аб правядзенні выбараў [[Прэзідэнт Беларусі|прэзідэнта Рэспублікі Беларусь]] [[19 снежня]] 2010 года<ref name="zvyazda180past">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 15 верасня 2010| url = http://volozhin.gov.by/god-rodnoi-zemli/pastanova-palaty-pradstanko-natsyyanalnaga-shodu-r.html| загаловак = Пастанова Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь «Аб назначэнні выбараў прэзідэнта Рэспублікі Беларусь» №412-П4/У ад 14 верасня 2010| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Звязда, №180, 26788| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. Паводле словаў старшыні парламенцкай камісіі па дзяржаўным будаўніцтве, мясцовым самакіраванні і рэгламенце [[Васіль Байкоў|Васіля Байкова]], пры вызначэнні даты выбараў зыходзілі з таго, каб забяспечыць максімальны ўдзел грамадзян у выбарчай кампаніі і «з пачатку наступнага года прыступіць да выканання найважнейшых сацыяльна-эканамічных задачаў»<ref name="zvyazda180diary">«Аптымальны варыянт». ''Парламенцкі дзённік'' // «[[Звязда]]» №180 (26788) 15 верасня 2010</ref>. Раней планаваныя магчымыя даты выбараў у пачатку [[2011]] года былі адкінуты, па словах старшыні профільнае камісіі, з прычыны «ня самага зручнага часу як пары́, насычанай свецкімі і рэлігійнымі святамі».
 
Паводле іншага меркавання, дата 19 снежня нязручная з прычыны таго, што другі тур выбараў у такім выпадку будзе прыпадаць на [[26 снежня]] або [[2 студзеня]]<ref name="nn680">{{Спасылка | аўтар = Алесь Пілецкі| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 14 верасня 2010| url = http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=43270| загаловак = Выбары прызначаныя на Міколу| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = «[[Наша Ніва]]»| дата = 19 верасня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>. Абодва дні акурат прыпадаюць на «пару́, насычаную свецкімі і рэлігійнымі святамі».
 
'''16 верасня''':
* [[Міністэрства замежных спраў Рэспублікі Беларусь]] афіцыйна запрасіла назіральнікаў ад [[Садружнасць Незалежных Дзяржаў|СНД]] і [[Арганізацыя па бяспецы і супрацы ў Еўропе|АБСЕ]] прыняць удзел у кантролі за хадой выбараў<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 16 верасня 2010| url = http://news.belta.by/by/print?id=582012| загаловак = Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі пройдуць «пад каўпаком» міжнародных наглядальнікаў - Л.Ярмошына| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = БелТА| дата = 19 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
'''30 верасня''':
* Пачаўся збор подпісаў у падтрымку вылучэння кандыдатаў у прэзідэнты Беларусі.
 
'''18 лістапада''':
* Кандыдатамі ў прэзідэнты зарэгістраваныя 10 чалавек: [[Дзмітрый Вус]], [[Рыгор Кастусёў]], [[Аляксандр Лукашэнка]], [[Алесь Міхалевіч]], [[Уладзімір Някляеў]], [[Яраслаў Раманчук]], [[Віталь Рымашэўскі]], [[Андрэй Саннікаў]], [[Мікалай Статкевіч]], [[Віктар Цярэшчанка]]<ref name="rec_sved1" />.
 
'''6 снежня''':
Адбыліся першыя пасля выбараў 1994 года тэледэбаты ў жывым этэры з удзелам 9 кандыдатаў у прэзідэнты (акрамя Лукашэнкі).
 
'''14—18 снежня''':
* У датэрміновым галасаванні прынялі ўдзел 23,1% выбарцаў<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://pda.nn.by/artykul/47520.html| загаловак = Датэрмінова змусілі 23,1%| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Наша Ніва| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
Праваабаронцы заявілі аб масавых парушэннях падчас выбарчай кампаніі. Сярод найбольш распаўсюджаных правапарушэнняў — прымус да датэрміновага галасавання і перашкоды працы незалежных назіральнікаў. Ад назіральнікаў кампаніі «За справядлівыя выбары» ў цэнтральную выбарчую камісію было даслана ля 270 скаргаў. Уладзімір Някляеў і Андрэй Саннікаў паведамілі, што гатовы прадаставіць замежным назіральнікам доказы фальсіфікацыі прэзідэнцкіх выбараў, і чарговы раз запрасілі сваіх прыхільнікаў сабрацца 19 снежня а 20:00 на Кастрычніцкай плошчы ў Мінску.
 
'''19 снежня''':
 
Галасаванне ў асноўны дзень выбараў ладзілася з 8 да 20 гадзінаў. Працавалі 6390 выбарчых участкаў, у тым ліку 44 за мяжой<ref name="belby1872">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.belarus.by/by/press-center/belarus-elections-news/u-belarus-sennja-pachalsja-prezdentskja-vybary_i_0000001872.html| загаловак = У Беларусі сёння пачаліся прэзідэнцкія выбары| фармат = | назва праекту = Выбары-2010| выдавецтва = Афіцыйная старонка Рэспублікі Беларусь| дата = 25 снежня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>. За выбарамі сачылі больш за тысячу міжнародных і звыш 27 тысяч унутраных назіральнікаў.
 
Па стане на 14:00 удзел у выбарах прынялі 65,2% выбарцаў, што азначала, што выбары адбыліся.
 
А 15-й гадзіне па Беларускім тэлебачанні былі абвешчаныя вынікі [[экзыт-пол]]у, зладжанага аналітычным цэнтр «[[EcooM]]». Паводле яго вынікаў, за Лукашэнку прагаласавалі 83% апытаных. Паводле аналагічнага апытання расійскага Агенцтва эфектыўных камунікацый «Inside», на 14 гадзінаў за Аляксандра Лукашэнку прагаласавалі 37,8%<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2252814.html| загаловак = Экзыт-полы: ЭКООМ - за Лукашэнку 72,3 працэнты, INSIDE - 37,8| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 25 снежня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
У другой палове дня сталі з'яўляцца паведамленні пра блакаванне на тэрыторыі Беларусі навінасных сайтаў незалежных СМІ: «[[Хартыя’97|Хартыі’97]]»<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.charter97.org/be/news/2010/12/19/34810/| загаловак = Сайт charter97.org заблокирован| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = «[[Хартыя’97]]»| дата = 25 снежня 2010 | мова = ru| каментар = }}</ref>, «[[Салідарнасць, газета|Салідарнасці]]» (праз ананімайзэры адчыняліся), [[GMail]], сацыяльных сетак [[Facebook]], [[Twitter]] і [[LiveJournal]]; тэлефонаў журналістаў і праваабаронцаў, якія займаюцца назіраннем на выбарчых участках<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.charter97.org/be/news/2010/12/19/34811/| загаловак = У правозащитников и журналистов заблокированы телефоны| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = «[[Хартыя’97]]»| дата = 25 снежня 2010 | мова = ru| каментар = }}</ref>. Упершыню былі створаныя сайты-фальшыўкі беларускіх інтэрнэт-СМІ ў дамене.in<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.charter97.org/be/news/2010/12/19/34809/| загаловак = Созданы фальшивые сайты белорусских интернет-СМИ в домене.in| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = «[[Хартыя’97]]»| дата = 25 снежня 2010 | мова = ru| каментар = }}</ref>. Іхныя IP-адрэсы належаць кампаніі «[[Белпак]]»<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2252994.html| загаловак = Беларусь у інфармацыйнай аблозе| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 25 снежня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
== Падзеі пасля выбараў ==
{{Асноўны артыкул|Падзеі ў Беларусі пасля прэзідэнцкіх выбараў 2010 года}}
 
Яшчэ напярэдадні выбараў Някляеў, Рымашэўскі, Саннікаў і Статкевіч заклікалі сваіх прыхільнікаў да сходу на Кастрычніцкай плошчы Мінску 19 снежня. Да яе былі сцягнуты ўзмоцненыя сілы міліцыі. Яшчэ да пачатку збору, а палове на восьмую, невядомымі ў чорным быў здзейснены напад на калону Уладзіміра Някляева. Падчас збіцця Уладзімір Някляеў страціў прытомнасць, яго забрала «хуткая дапамога»<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2253032.html| загаловак = Невядомыя ў чорным збілі някляеўцаў. Някляева забрала хуткая дапамога| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 25 снежня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>. З лякарні яго пазней вывезлі супрацоўнікі КДБ.
 
Усе астатнія вылучэнцы а 20-й гадзіне за выключэннем Лукашэнкі далучыліся да сваіх прыхільнікаў на плошчы. Праз гадзіну 5 вылучэнцаў узялі ўдзел у шэсці да плошчы Незалежнасці, дзе размяшчаецца парламент і ЦВК. Там быў зладжаны мітынг і спроба дамагчыся перамоў з урадам. Міліцыя без разбору збівала асоб, якія спрабавалі ўзламаць дзверы Дома ўраду, і мірных удзельнікаў шэсця, што прывяло да нанясення некалькім дэманстрантам [[Чэрапна-мазгавая траўма|чэрапна-мазгавых траўмаў]] і пакідання плошчы большасцю ўдзельнікаў шэсця. Каля 5 тысяч з іх засталіся разам з Саннікавым і Рымашэўскім. Апоўначы пасля спробаў арганізатараў мітынгу выклікаць на перамовы кіраўніцтва сілавых структур сотні міліцыянтаў разагналі і іх. Яны затрымалі Кастусёва, Міхалевіча, Някляева, Рымашэўскага, Саннікава, Статкевіча і Вуса<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19—20 снежня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2252428.html| загаловак = Плошча 2010| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = Радыё «Свабода»| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref><ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 20 снежня 2010| url = http://www.spring96.org/be/news/39897| загаловак = Затрыманыя кандыдаты ў прэзідэнты Алесь Міхалевіч і Дзмітрый Вус| фармат = | назва праекту = Выбары прэзідэнта 2010| выдавецтва = Праваабарончы цэнтр «Вясна»| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>, кіраўнікоў іх штабоў і давераных асоб, некалькі сотняў прыхільнікаў, таксама шэраг журналістаў і замежных грамадзян.
 
[[20 снежня]] Лукашэнка паведаміў аб арышце 639 асоб і пацвердзіў, што вылучэнцаў у прэзідэнты дапытвалі ў месцах зняволення КДБ<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 20 снежня 2010| url = http://www.president.gov.by/by/press104953.html#doc| загаловак = 20 снежня Аляксандр Лукашэнка правёў прэс-канферэнцыю для прадстаўнікоў айчынных і замежных СМІ| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Прэс-служба прэзідэнта Рэспублікі Беларусь| дата = 10 мая 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. [[29 снежня]] Някляева, Рымашэўскага, Саннікава і Статкевіча абвінавацілі ў ладжанні недазволенага грамадскага мерапрыемства, што паводле артыкула 293 КК прадугледжвала зняволенне ад 5 да 15 год. [[17 лютага]] ўдзельніка кампаніі Някляева выраклі на 4 гады зняволення. Большасць арыштаваных суды выракалі на выплату спагнанняў да 30 «базавых адзінак» (каля 265 еўра) і 15-дзённага зняволення. [[31 снежня]] [[Міністэрства замежных спраў Рэспублікі Беларусь|Міністэрства замежных спраў]] паведаміла аб спыне паўнамоцтваў прадстаўніцтва АБСЕ ў Мінску па прычыне нежадання ўраду іх працягваць. [[21 студзеня]] Лукашэнку прывялі да чацвёртай прэзідэнцкай прысягі<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 21 студзеня 2011| url = http://by.belapan.by/archive/2011/01/21/444011_444012/| загаловак = Лукашэнка прынёс прысягу і афіцыйна заняў пасаду прэзідэнта, дапоўнена| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = БелаПАН| дата = 22 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
== Крыніцы і заўвагі ==
{{Зноскі|1=2}}
 
== Спасылкі ==
* [http://rec.gov.by/elect/indexprb.html#prrb2010 Выборы Президента Республики Беларусь 19 декабря 2010 года]{{Ref-ru}} [[Цэнтральная камісія па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў Рэспублікі Беларусь|ЦВК РБ]]
* {{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = | url = http://www.tvr.by/bel/vybpresident2010.asp| загаловак = Выбары прэзідэнта Рэспублікі Беларусь| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Белтэлерадыёкампанія| дата = 22 верасня 2011 | мова = | каментар = }}
* {{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = | url = http://www.nn.by/?c=ca&i=655| загаловак = Выбары 2010| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Наша Ніва]]| дата = 22 верасня 2011 | мова = | каментар = }}
* {{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = | url = http://www.svaboda.org/archive/People_and_election/latest/3303/3303.html| загаловак = Людзі і выбары| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Радыё «Свабода»| дата = 22 верасня 2011 | мова = | каментар = }}
 
== Гл. таксама ==
* [[Праваабаронцы за свабодныя выбары]]
 
== Зноскі ==
{{зноскі}}
{{Заўвагі|2}}
 
{{Кандыдаты ў прэзідэнты Беларусі на выбарах 2010 года}}
{{Выбары ў Беларусі}}
[[Катэгорыя:Выбары ў Беларусі]]
 
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Прэзідэнцкія_выбары_ў_Беларусі_(2010)"