Вестран: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Ellis Novak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 5:
Калі нуменорцы пачалі асвойваць заходняе ўзбярэжжа Міжзем'я, стала зразумела, што іх мова цесна звязана з мясцовымі. У выніку іх змяшэння і ўзнікла адзіная мова, пасля названая ''вестран''. Ад нуменоррскіх застаў і ўмацаванняў вестран распаўсюдзіўся ў глыбыню мацерыка - [[Эрыядор]] і прылягаючыя землі (у якіх адбываліся падзеі [[Хобіт, альбо туды і назад|Хобіта]] і [[Уладар пярсцёнкаў|уладара пярсцёнкаў]]). Народы [[Раваніён|Раваніёна]], які знаходзіўся па-за [[Туманныя горы|Туманнымі гарамі]], слаба кантактавалі з нуменорцамі, таму там захаваліся іх ўласныя мовы. Таксама вестранамаль не паўплываў на мовы гвайтурым ([[сіндарын|сінд.]] Gwathuirim) (продкаў [[Спіс другасных геаграфічных аб'ектаў Арды#Дунланд|дунладнцаў]] і народа [[Спіс другасных геаграфічных аб'ектаў Арды#Белыя горы|Белых гор]], якія часта змагаліся з Нуменорам.
Пасля гібелі сотрава, тыя хто выжылі з ліку Верныз заснавалі ў Міжзем'і каралеўствы [[Арнор]] і [[Гондар]]. У адрозненні ад таго, як іх суродзічы некалі змагаліся супраць эльфаў, жыхары каралеўств засяродзіліся на вывучэнні і выкарыстанні эльфійскіх моў, што прывяло да пэўнага заняпада Ўсеагульнай мовы. Пазней, [[дунадан|дунэдайн]] дапоўнілі і ўзбагацілі вестран эльфійскімі запазычваннямі. Больш развітая мова стала мовай гандлю і дыпламатыіна ўсіх землях і гасцінцах каралеўств, закранаючы [[Спіс гарадоў Арды#Дэйл|Дэйл]] і [[Эрэбор]]. Нават оркі [[Саўрон|Саўрона]] ўжывалі скажоную форму вестрана для зносінаў паміж сабой.
== Згадкі ў творах Толкіна ==
Тэрмін ''вестран'' ужываецца як пераклад на англійскую мову арыгінальнай назвы '''Аду́ні''' (''Adûni''). У [[Сіндарын|сіндарыне]] яна вядома як '''Анну́найд''' ([[сіндарын|сінд.]] ''Annúnaid'' ці '''Фала́трэн''' ([[сіндарын|сінд.]] ''Falathren''). Альтэрнатыўны тэрмін ''Усеагульная мова'' перадаецца вестанскім словазлучэннем '''Со́вал Фа́рэ''' (Sôval Phârë) у тым жа сэнсе.
У "Хобіце" і "Уладары пярсцёнкаў" вестранскія імёны і назвы перакладзены на англійскую мову. Гэта мае сурьёзныя падставы: імёны ўласныя былі перакладзены дзял таго, каб каб найбольш дакладна перадаць сэнс, які яны маюць. Такія імёны і назвы як ''Baggins, Bagshot Row, Peregrin, Rivendel'' прыведзены не як сапраўдныя вестранскія, а як іх англійскі пераклад у тым жа сэнсе, ў якім яны ўжываліся ў вестране.
[[Мерыядак Брэндзібак|Мерыядака Брэндзібака]] ([[англійская мова|анг.]]''Meriadok Brandybuck'') верагодна было ''Калімак Брандгамба'' (''Kalimak Brandgamba''), ці каротка ''Калі'' (''Kali''), у сэнсе "jolly, merry" ("вясёлы"). Англамоўны варыянт ''Meriadok'', ці каротка ''Merry'', быў створаны, каб перадаць весялосць імя. Аналагічна былі перакладзены імёны [[Перэгрын Тук|Перыгрына Тука]] (''Peregrin Took'') i [[Сэмуайз Гэмджы|Сэмуайза Гэмджы]] (''Samwise Gamgee'') арыгінальныя імёны якіх былі ''Разанур Тук (Razanur Tûc)'' і ''Баназір Галбасі (Banazir Galbasi)'' адпаведна. Арыгінальнае імя [[Фрода Бэгінс|Фрода Бэгінса]] на хобітскім дыялекце вестрана гучала як ''Маура Лабінгі (Maura Labingi)''.
Геаграфічныя назвы былі таксама перакладзены з вестрана на англійскую мову: напрыклад, ''[[Рывендэл]]'' (Rivendell) быў перакладам назвы ''Карнінгул (Karningul)'' а ''[[Бэг Энд]] (Karningul)'' - ''Лабін-нэк (Labin-nec)''.
== Структура ==
Аб вестране вядома не так уж і шмат. Толкін практычна паўсюль пераклаў яё на англійскую мову. Некаторыя словы згадваюцца ў дадатках да "Уладара пярсцёнкаў", параўнальна болей - у [[Народы Міжзем'я|Народах Міжзем'я]].
| |||