Роберт Вільгельм Бунзен: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
вікіфікацыя
KrBot (размовы | уклад)
др параметры шаблона Бібліяінфармацыя перенесены на Викиданные
Радок 26:
 
== Біяграфія ==
 
=== Маладосць і адукацыя ===
Бунзэн нарадзіўся ў [[Гётынген]]е (цяпер — [[Ніжняя Саксонія]], [[Германія]]) чацвёртым сынам прафесара літаратуры Крысціяна Бунзена (1770—1837)<ref name=ACS>{{Артыкул| author = | загаловак = Professor Robert W. Bunsen | выданне = The Journal of the American Chemical Society | год = 1900 | нумар = 23 | старонкі = 89 – 107 | спасылка = http://books.google.com/?id=u9oBAAAAYAAJ&pg=RA1-PA89&dq=robert+bunsen+son | дата = 2007-09-11 | выдавецтва = American Chemical Society | аўтар выдання = Society, American Chemical }})</ref>. Крыніцы разыходзяцца ў дакладнай даце нараджэння Бунзена. Яго метрычная кніга і два запоўненых ім [[рэзюмэ]] падаюць [[30 сакавіка]] [[1811]] года ў якасці сапраўднай даты нараджэння<ref name=Quack>{{Артыкул|аўтар=Martin Quack|загаловак=Wann wurde Robert Wilhelm Bunsen geboren?|выданне=Bunsen-Magazin|год=2011|нумар=2|старонкі=56-57|выдавецтва=Deutsche Bunsen-Gesellschaft für Physikalische Chemie}}</ref><ref name=Stock>''Robert Wilhelm Bunsens Korrespondenz'', edited by Christine Stock, Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, 2007. ISBN 3804723209</ref>; тым не менш, шмат пазнейшых крыніц даюць дату нараджэння 31 сакавіка<ref name=ACS/><ref>{{Брытаніка|http://encyclopedia.jrank.org/BUN_CAL/BUNSEN_ROBERT_WILHELM_VON_1811_.html|3=1911}}</ref><ref>[http://www.rsc.org/Library/Collections/Historical/Archive/Bunsen.asp "Robert Bunsen's 200th Anniversary"], Royal Society of Chemistry</ref><ref>[http://iopscience.iop.org/0031-9120/34/5/309 "Bunsen without his burner"], Colin A Russell, ''Phys. Educ.'' 34(5) September 1999</ref><ref>[http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2830900705.html "Bunsen, Robert Wilhelm Eberhard"], ''Complete Dictionary of Scientific Biography''. 2008. Retrieved 31 March 2011 from Encyclopedia.com</ref><ref>[http://www.nature.com/nature/journal/v86/n2159/abs/086079b0.html "The Centenary of Bunsen's Birth"], Letter to the Editor, Nature, pgs. 86, 79-79</ref><ref>{{Артыкул|загаловак=Humanizing Science and Mathematics by commemorating March Anniversaries|выданне=School Science and Mathematics|год=1943|нумар=43|выпуск=3|старонкі=234 &ndash; 250|спасылка=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1949-8594.1943.tb05846.x/pdf|дата=2011-04-1|выдавецтва=School Science and Mathematics Association}}</ref>. Яго біёграф Георг Локерман сцвярджаў, што сам Бунзен у апошнія гады адзначаў сваё нараджэнне 31 сакавіка, што падалося яму даволі дзіўным, бо ён заўжды лічыў 30 сакавіка сапраўднай датай нараджэння<ref>Georg Lockemann: ''Robert Wilhelm Bunsen. Lebensbild eines deutschen Naturforschers'', Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, 1949, p. 18.</ref>.
 
Пасля заканчэння гольцмюндэнскай школы, Бунзен у [[1828]] годзе быў залічаны ў [[Гётынгенскі ўніверсітэт]], дзе вывучаў [[хімія|хімію]] ў Фрыдрыха Штамаера, [[мінералогія|мінералогію]] ў Ёгана Фрыдрыха Людвіга Гаўсмана і [[матэматыка|матэматыку]] ў [[Карл Фрыдрых Гаўс|Карла Фрыдрыха Гаўса]]<ref name=ACS/>. Пасля атрымання звання доктара філасофіі ў [[1831]] г., цягам [[1832]]—[[1833]] гг. Бунзен падарожнічаў па Германіі, Францыі і Аўстрыі, дзе ўпершыню сустрэўся са шматлікімі тагачаснымі навукоўцамі<ref name=ACS/>.
Радок 33 ⟶ 34:
=== Акадэмічная кар'ера ===
 
У [[1833]] г. Бунзен стаў выкладчыкам [[Гётынгенскі ўніверсітэт|Гётынгенскага ўніверсітэта]] і распачаў эксперыментальныя даследванні. На сённяшні дзень, яго вынаходніцтва спосабу выкарыстання гідрата аксіда жалеза ў якасці прэцыпітату з'яўляецца самым эфектыўным проціяддзем для атручаных аршэннікам. У [[1836]] г. Бунзен змяніў Фрыдрыха Вёлера на месцы загадчыка кафедры хіміі ў Касельскім політэхнічным інстытуце, дзе прабыў да [[1838]] г., пакуль не быў запрошаны ў якасці экстраардынарнага прафесара хіміі ў [[Марбургскі ўніверсітэт]], дзе ў [[1841]] г. быў абраны дырэктарам хімічнага інстытута. Навуковая дзейнасць Бунзена атрымала хуткі і шырокі розгалас, часткова дзякуючы какадылу, які з'яўляецца надзвычай таксічным і падвяргаецца спантаннаму ўзгаранню ў сухім паветры, што робіць працу з ім вельмі цяжкай. Атручэнне аршэннікам амаль каштавала Бунзену жыцця, а выбух какадылу адняў зрок у яго правым воку. У [[1841]] г. Бунзен вынайшаў батарэю, якая выкарыстоўвае карбонавы электрод замест дарагога платынавага. Такая батарэя атрымала назву «бунзенаўскай».
[[Выява:Bunsen-Kirchhoff.jpg|thumb|[[Густаў Кірхгоф]] (леваруч) і Роберт Бунзен (праваруч)]]
У [[1851]] г. Бунзен перасяліўся ў [[Брэслаў]] па запрашэнні ўніверсітэта і распачаў там будаванне хімічнай лабараторыі, аднак неўзабаве (у [[1852]] годзе) Бунзен змяніў Леапольда Гмеліна на месцы загадчыка кафедры хіміі ў [[Гейдэльбергскі ўніверсітэт|Гейдэльбергскім універсітэце]]. Там ён выкарыстоўваў электраліты для вырабу такіх чыстых металаў, як [[хром]], [[магній]], [[алюміній]], [[марганец]], [[натрый]], [[барый|бар]], [[кальцый]] і [[літый]]. Працяглае супрацоўніцтва з Генры Энфілдам Роска пачалося ў [[1852]] г., падчас якога яны вывучалі фотахімічнае ўтварэнне хлоравадароду. Бунзен перапыніў сваю працу з Роска ў [[1859]] г. і далучыўся да [[Густаў Кірхгоф|Густава Кірхгофа]], каб даследваць спектры нагрэтых элементаў. У [[1855]] г., Бунзен і яго лабарант Петэр Дэсага, удасканалілі мадэль газавай гарэлкі. Навейшая мадэль Бунзена і Дэсага, якая ўтварае вельмі гарачае і чыстае полымя, на сённяшні дзень завецца «гарэлкай Бунзена»<ref>{{Артыкул|аўтар=William B. Jensen|загаловак=The Origin of the Bunsen Burner|выданне=Journal of Chemical Education|нумар=82|выпуск=4|год=2005|спасылка=http://jchemed.chem.wisc.edu/HS/Journal/Issues/2005/Apr/clicSubscriber/V82N04/p518.pdf}}</ref><ref>[http://www.archive.org/details/chemicalmanipula00fararich "Chemical Manipulation, Being Instructions to Students in Chemistry"], Internet Archive Michael Faraday, 1827</ref>.
 
Таксама мелі месца ранейшыя даследванні характарыстыкі колеру нагрэтых элементаў, але нічога сістэмна аформленага. Улетку [[1859]] г., Кірхгоф паведаміў Бунзену, што ён плануе стварыць прызматычны спектр гэтых колераў. Ужо ў сёлеташнім кастрычніку навукоўцы вынайшлі адпаведную прыладу, прататып спектраскопу, выкарыстанне якога дазволіла ім вызначыць спектральныя характарыстыкі натрыю, літыю і калію. Пасля некаторых працаёмкіх ачыстак Бунзен даказаў, што найчысцейшыя ўзоры, што даюць унікальныя спектры. У межах гэтага даследвання Бунзен зафіксаваў дагэтуль невядомыя блакітныя лініі спектру ва ўзорах мінеральнай вады з Дзюркгейма. Ён выказаў здагадку, што гэтыя лініі сведчаць пра наяўнасць нейкага нявынайдзенага элементу. Пасля руплівай дэстыляцыі 40 тон такой вады, увесну [[1860]] г. ён быў здольны аддзяліць 17 грам новага хімічнага элементу. Ён назваў гэты элемент цэзіем ({{lang-la|caesium|скарочана}}), лацінскім словам, што абазначае «глыбока блакітны».
 
=== Апошнія гады ===
Калі Бунзен выйшаў на пенсію ў 78 гадоў, ён самастойна заняўся даследваннямі ў сферах [[геалогія|геалогіі]] і [[мінералогія|мінералогіі]]. Цікавасць да гэтых галінаў навукі пераследвала яго цягам усёй кар'еры. Ён памёр у [[Гейдэльберг]]у ў 88 гадоў.
 
Радок 47 ⟶ 48:
* {{Супрацоўнік РАН|49728|Роберта Вільгельма Бунзена}}
 
{{Бібліяінфармацыя}}
{{Normdaten
|PND=118664999
|LCCN=n/85/225151
|VIAF=61621398
|SELIBR=
|GKD=
|SWD=
|WP=
}}
 
[[Катэгорыя:Выкладчыкі Марбургскага ўніверсітэта]]