Тэрпеноіды: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
новы
 
арфаграфія
Радок 1:
'''Тэрпеноіды''' — кіслародзмяшчальныя [[арганічныя злучэнні]] (як правіла, прыроднага паходжання), вугляродны шкілет якіх утвораны з [[ізапрэн]]авых звёнаў. Тэрпеноіды з'яўляюцца вытворнымі {{нп3|тэрпены|тэрпенаў|ru|Терпены}}, у некаторых выпадках іх вугляродны шкілет можа ўтварыцца з поліізапрэнавых структур шляхам перамяшчэння або страты вугляроднага фрагмента, звычайна метыльнай групы<ref>[http://goldbook.iupac.org/T06279.html terpenoids // IUPAC Gold Book]</ref>.
 
Асаблівасці будовы малекул тэрпеноідаў прыводзяць да прыкметнага іх адрознення ад іншых арганічных злучэнняў падвышанай {{нп3|лабільнасць|лабільнасцю|ru|Лабильность}}, схільнасцю да [[ізамер]]ацыі, цыклізации і полімерызацыі. {{нп3|Ізамерызацыя||ru|Изомеризация}} і трансфармацыя нярэдка праходзіць у мяккіх умовах, пад дзеяннем святла, кіслароду паветра, пароў вады і т. п. З-за лёгкай перагрупоўкі вугляроднага шкілета тэрпеноідытэрпеноідаў рускі навуковец {{нп3|Ягор Ягоравіч Вагнер|Я. Вагнер|ru|Вагнер, Егор Егорович}} назваў іх «хімічнымі хамелеонамі».
 
Тэрпеноіды з'яўляюцца актыўнымі ўдзельнікамі абменных працэсаў, якія праходзяць у раслінах. Некаторыя тэрпеноіды рэгулююць актыўнасць генаў раслін, удзельнічаюць у {{нп3|фотахімія|фотахімічных|ru|Фотохимия}} рэакцыях. Вугляродныя ланцугі шэрагу тэрпеноідаў з'яўляюцца ключавымі прамежкавымі прадуктамі ў біясінтэзе стэроідных [[гармон]]аў, [[халестэрын]]у, [[фермент]]аў, [[вітамін]]аў Д, Е, К, [[жоўцевыя кіслоты|жоўцевых кіслот]].