Эстэтыка: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 3:
'''Эстэтыка''' ({{lang-grc|αἰσθητικός}} — пачуццёвы, ад αἴσθημα — пачуцце, пачуццёвае ўспрыманне) — [[навука]], якая вывучае прыроду (функцыі, нормы, агульныя законы і заканамернасці) эстэтычнай свядомасці (дзейнасці людзей і супольніцтва, а таксама быцця).
==
Заснавальнікам эстэтыкі лічыцца [[А. Баўмгартэн]], які вызначаў яе як «навуку аб пачуццёвым пазнанні», што дасягае дасканаласці ў мастацтве. На яго думку, прыгажосць і ёсць «дасканаласць пачуццёвага пазнання», г.зн. дасканаласць адчуванняў, эмоцый, памяці, інтуіцыі, фантазіі. Да XVIII ст. катэгорыя «эстэтыка» атаясамлівалася з паняццем прыгожага. У нямецкай класічнай эстэтыцы XVIII — пачатку XIX ст. развівалася яе разуменне як філасофіі мастацтва ([[І. Кант]], [[Г. Гегель]] і інш.). Асноўнай праблемай філасофска-эстэтычнай думкі старажытнасці, Сярэднявечча і ў значнай ступені Новага часу з'яўляецца праблема прыгожага. Сучасная інтэрпрэтацыя эстэтыкі звязана з пошукамі новай духоўнасці, новага гуманізму адзінай агульначалавечай цывілізацыі.
Па меркаванню сучаснага эстэтыка, прафесара [[Бостанскі ўніверсітэт|Бостанскага ўніверсітэта]] Севярына Брыйна (Severyn T. Bruyn), эстэтыка адносіцца да [[аксіялогія|аксіялогіі]], аднаму з раздзелаў [[філасофія|філасофіі]] і цесна звязана з філасофіяй мастацтва.▼
Мэтай эстэтыкі з’яўляецца філасофскае вывучэнне [[мастацтва]] і фарміраванне крытычных меркаванняў адносна мастацтва. Эстэтыка ахоплівае акрамя пытанняў адносна прыроды [[прыгажосць|прыгажосці]], таксама агульныя пытанні па ацэнцы мастацкіх прадметаў – што мы маем на ўвазе, калі кажам, што нейкі мастацкі твор з'яўляецца добрым, [[каштоўнасць|каштоўным]] і як мы вызначаем стандарты такога меркавання. ▼
== Мэты і падыходы ==
Аб'ектыўныя падыходы сцвярджаюць, што прыгажосць або каштоўнасць ёсць у самім аб'екце і што самі эстэтычныя меркаванні з'яўляюцца або вернымі або памылковымі. Суб'ектыўныя погляды разглядаюць каштоўнасць як нешта, прыўнесенае назіральнікам, – яна можа быць справай чыста асабістых прэферэнцый або, як лічыў [[Імануіл Кант|Кант]], як нешта, што можа быць агульна ўзгодненым. Існуюць таксама розныя падыходы да ацэнкі прыгажосці і мастацкіх вырабаў, уключаючы аналітычныя пазіцыі, якія абмяркоўваюць стандарты і логіку такой ацэнкі.▼
▲Мэтай эстэтыкі
У эстэтыцы даследуюцца праблемы сутнасці і адметных рыс эстэтычнага ў сістэме каштоўнасных адносін, заканамернасці дыферэнцыяцыі эстэтычных каштоўнасцей, якія выступаюць у мностве канкрэтных мадыфікацый (прыгожае і агіднае, узвышанае і нізкае, трагічнае і камічнае і інш.).
▲Па меркаванню сучаснага эстэтыка, прафесара [[Бостанскі ўніверсітэт|Бостанскага ўніверсітэта]] Севярына Брыйна (Severyn T. Bruyn), эстэтыка адносіцца да [[аксіялогія|аксіялогіі]], аднаму з раздзелаў [[філасофія|філасофіі]] і цесна звязана з філасофіяй мастацтва.
▲Аб'ектыўныя падыходы сцвярджаюць, што прыгажосць або каштоўнасць ёсць у самім аб'екце і што самі эстэтычныя меркаванні з'яўляюцца або вернымі або памылковымі. Суб'ектыўныя погляды разглядаюць каштоўнасць як нешта, прыўнесенае назіральнікам,
== Гісторыя тэрміна ==
| |||