СІ (міжнародная сістэма адзінак вымярэння): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др арфаграфія
др →‎Новае вызначэнне: арфаграфія
Радок 176:
 
=== Новае вызначэнне ===
На XXIV Генеральнай канферэнцыі па мерах і вагамвагах 17-21 кастрычніка 2011 года была аднагалосна прынятая рэзалюцыя<ref name="Resolution1">[http://www.bipm.org/en/CGPM/db/24/1/ On the possible future revision of the International System of Units, the SI] Resolution 1 of the 24th meeting of the CGPM (2011)</ref>, у якой, у прыватнасці, прапанавана ў будучай рэвізіі Міжнароднай сістэмы адзінак перавызначыць чатыры асноўныя адзінкі СІ: кілаграм, ампер, кельвін і моль. Мяркуецца, што новыя вызначэнні будуць грунтавацца на фіксаваных лікавых значэннях пастаяннай Планка, элементарнага электрычнага зарада, пастаяннай Больцмана і пастаяннай Авагадра, адпаведна<ref>[http://www.bipm.org/en/si/new_si/ Towards the «New SI»…]{{ref-en}} на сайте Международного бюро мер и весов</ref>. Усім гэтым велічыням будуць прыпісаны дакладныя значэннязначэнні, заснаваныя на найбольш дакладных выніках вымярэнняў, рэкамендаваных Камітэтам па дадзеных для навукі і тэхнікі (CODATA). У рэзалюцыі сфармуліраванысфармуляваны наступныя палажэнні, якія тычацца гэтых адзінак<ref name="Resolution1"/>:
 
* Кілаграм застанецца адзінкай масы; але яго велічыня будзе ўсталёўвацца фіксацыяй колькаснага значэння пастаяннай Планка роўным ўу дакладнасці 6,626 06X{{e|−34}}, калі яна выражана адзінкай СІ м<sup>2</sup>·кг·с<sup>−1</sup>, што эквівалентна Дж·с.
* Ампер застанецца адзінкай сілы электрычнага току; але яго велічыня будзе ўсталёўвацца фіксацыяй колькаснага значэння элементарнага электрычнага зарада роўным ўу дакладнасці 1,602 17X{{e|−19}}, калі ён выражаны адзінкай СІ с·А, што эквівалентна Кл.
* Кельвін застанецца адзінкай тэрмадынамічнай тэмпературы; але яго велічыня будзе ўсталёўвацца фіксацыяй колькаснага значэння пастаяннай Больцмана роўным ўу дакладнасці 1,380 6X{{e|−23}}, калі яна выказана адзінкай СІ м<sup>−2</sup>·кг·с<sup>−2</sup>·К<sup>−1</sup>, што эквівалентна Дж·К<sup>−1</sup>.
* Моль застанецца адзінкай колькасці рэчыва; але яго велічыня будзе ўсталёўвацца фіксацыяй колькаснага значэння пастаяннай Авагадра роўным ўу дакладнасці 6,022 14X{{e|23}}, калі яна выражана адзінкай СІ моль<sup>-1</sup>.
Вышэй і далей Х замяняе адну або больш значных лічбаў, якія будуць вызначаныя ў далейшым на падставе найбольш дакладных рэкамендацый CODATA.
 
Рэзалюцыя не прадугледжвае змяняць істотысутнасць азначэнняў метра, секунды і кандэлы, аднак для падтрымання адзінства стылю, планіруеццаплануецца прыняць новыя, цалкам эквівалентныя існуючым, вызначэнні ў наступным выглядзе:
 
* Метр, сімвал м, з'яўляецца адзінкай даўжыні; яго велічыня усталёўваецца фіксацыяй колькаснага значэння хуткасці святла ў вакууме роўным ўу дакладнасці 299792458, калі яна выказана адзінкай СІ м·с<sup>−1</sup>.
* Секунда, сімвал с, з'яўляецца адзінкай часу; яе велічыня усталёўваецца фіксацыяй колькаснага значэння частоты звыштонкага расшчаплення асноўнага стану атама цэзіяцэзію-133 пры тэмпературы 0 К роўным ўу дакладнасці 9192631770, калі яна выказана адзінкай СІ с<sup>−1</sup>, што эквівалентна Гц.
* Кандэла, сімвал кд, з'яўляецца адзінкай сілы святла ў зададзеным кірунку; яе велічыня усталёўваецца фіксацыяй колькаснага значэння светлавой эфектыўнасці манахраматычнага выпраменьвання частатой 540•10<sup>12</sup> Гц роўным ўу дакладнасці 683, калі яна выказана адзінкай СІ <sup>−2</sup>·кг<sup>−1</sup>·с<sup>3</sup>·кд·ср або кд·ср·Вт<sup>−1</sup>, што эквівалентна лм·Вт<sup>−1</sup>.
У выніку рэалізацыі намераў, сфармуліраваныхсфармуляваных у рэзалюцыі, СІ ў сваім новым выглядзе стане сістэмай адзінак, у якой<ref name="Resolution1"/>:
 
* частата звыштонкага расшчаплення асноўнага стану атама цэзіяцэзію-133 у дакладнасці роўная 9192631770 Гц;
* хуткасць святла ў вакууме {{math|''c''}} у дакладнасці роўная 299792458 м/с;
* пастаянная Планка {{math|''h''}} у дакладнасці роўная 6,626 06X{{e|−34}} Дж·с;