Пакроўскі кафедральны сабор (Гродна): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др added Category:Вуліца Элізы Ажэшкі, Гродна using HotCat |
дапаўненне, абнаўленне звестак, шаблон, вікіфікацыя, афармленне |
||
Радок 1:
{{Славутасць
|Тып храма = Праваслаўны храм
|Беларуская назва = Пакроўскі кафедральны сабор
|Арыгінальная назва =
| Выява =
| Подпіс выявы =Пакроўскі кафедральны сабор
| Шырыня выявы =
|Сучасны статус = {{ГККРБ 4|412Г000005}}
|Краіна = Беларусь
|Краіна2 =
|Назва месцазнаходжання = Горад
|Месцазнаходжанне = [[Горад Гродна|Гродна]]
|lat_dir = N|lat_deg = 53|lat_min = 41|lat_sec = 04.2
|region = ▼
|lon_dir = E|lon_deg = 23|lon_min = 50|lon_sec = 29.1
|CoordScale = ▼
▲ |CoordScale =
|На карце = Беларусь Гродна
|Канфесія = [[Праваслаўе]]
|Епархія = {{нп3|Гродзенская і Ваўкавыская епархія||ru|Гродненская и Волковысская епархия}}
|Добрапрыстойнасць =
|Ордэнская прыналежнасць =
|Тып будынка = Трохнефавая базіліка
|Архітэктурны стыль = [[Руска-візантыйская архітэктура|Псеўдарускі стыль]]<ref name="Кулагін128">{{кніга|аўтар = Кулагін А. М.|загаловак = Праваслаўныя храмы Беларусі : энцыклапедычны даведнік|адказны= |месца = Мн.|выдавецтва= БелЭн|год = 2007|старонкі= 128|старонак= |isbn = 978-985-11-0389-4}}</ref><ref name="АрхБел">{{кніга |аўтар= Пятросава А. Ю.|частка= Гродзенская Пакроўская царква|спасылка частка= |загаловак= Архітэктура Беларусі|арыгінал= |адказны= |выданне= |месца= Мн.|выдавецтва= БелЭн|год= 1993|том= |старонкі= 169—170|старонак= 620|серыя= |isbn= 5-85700-078-5|тыраж= |ref= }}</ref><ref name="ЗборГрод">{{кніга |аўтар= |частка= |спасылка частка= |загаловак= Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гродзенская вобласць|арыгінал= |адказны= |выданне= |месца= Мн.|выдавецтва= БелСЭ|год= 1986|том= |старонкі= 56|старонак= 371|серыя= |isbn= |тыраж= 7500|ref= }}</ref><ref name="ГродноЭС">{{кніга|аўтар =|загаловак = Гродно: энциклопедический справочник |адказны= Редкол. И. П. Шамякин (гл. ред.) и др |месца = Мн.|выдавецтва= БелСЭ|год = 1989|том = |старонкі = 323|старонак = 438|isbn =5-85700-015-7}}</ref>
|Аўтар праекта =
|Будаўнік =
|Заснавальнік =
Радок 26 ⟶ 29:
|Асноўныя даты =
|Скасаваны =
|Пачатак будаўніцтва = 1904
|Заканчэнне будаўніцтва = 1905
|Рэліквіі =
|Сучасны стан = дзеючая царква, сабор
|Сайт = pokrovgrodno.org
|Commons =
}}
'''Пакроўскі кафедральны сабор''' — помнік архітэктуры начатку 20 стагоддзя. Знаходзіцца па адрасе: [[горад Гродна|Гродна]], [[Вуліца Элізы Ажэшкі, Гродна|вуліца Э. Ажэшкі]], 23<ref name="АрхБел" /><ref name="ГродноЭС" /><ref name="Кулагін127">{{кніга|аўтар = Кулагін А. М.|загаловак = Праваслаўныя храмы Беларусі : энцыклапедычны даведнік|адказны= |месца = Мн.|выдавецтва= БелЭн|год = 2007|старонкі = 127|старонак = |isbn = 978-985-11-0389-4}}</ref>. З мастацкага пункту гледжання, храм адрозніваецца афармленнем уваходных [[партал]]аў і вокнаў і некаторымі элементамі знешняга аздаблення, якімі і была дасягнута пэўная адпаведнасць стылю<ref name="ГісторыяМаст3">{{кніга|аўтар = |загаловак = Гісторыя беларускага мастацтва|адказны= Рэдкал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш.; Рэд. тома Л. М. Дробаў, П. А. Карнач |месца =Мн.|выдавецтва = Навука і тэхніка |год = 1989|том = 3: Канец XVIII — пач. XX ст.|старонкі = 287—288|старонак = 448|isbn =5-343-00319-2 }}</ref>.
[[Выява:Пакроўская-2.jpg|thumb|злева|200px|Пакроўская царква на фота нач. 20ст.]]▼
[[Выява:Пакроўскаяптуш.JPG|thumb|злева|200px|Від Пакроўскага сабору з вышыні птушынага палёта. Справа - вуліца Ажэшкі.]]▼
'''Пакроўскі кафедральны сабор''' – помнік архітэктуры начатку 20 стагоддзя. Знаходзіцца па адрасе: [[горад Гродна]], [[Вуліца Элізы Ажэшкі, Гродна|вуліца Э. Ажэшкі]], 23. Пабудаваны ў [[Руска-візантыйская архітэктура|псеўдарускім стылі]] ў памяць аб салдатах і афіцэрах 26 артылерыйскай брыгады, загінуўшых падчас [[Руска-японская вайна|руска-японскай вайны 1904-1905 гг]].▼
== Гісторыя ==
За аснову ўзята царква Каспійскага пяхотнага палка ў [[Горад Пецяргоф|Новым Пецяргофе]]. Яшчэ ў канцы 19 стагоддзя царскім урадам было прынята рашэнне аб будаўніцтве гарнізонных і палкавых цэркваў. У канцы [[1901]] года з’явіўся загад [[Мікалай II, імператар расійскі|самога імператара]]: “Установить на будущее время к исполнению правило, чтобы… православная церковь в виде отдельного здания была непременной принадлежностью казарм тех частей войск, по штатам коих положены церковные причты”.<ref>Горадна, Горадзен, Гродна. А. Марціновіч. Мінск, Мастацкая літаратура, 2008г. 112 с. ISBN 978-985-02-0921-4, с. 56</ref> Дзякуючы гродзенскаму ваеннаму інжынеру І.Е. Савельяву (1866-1951) (які, дарэчы, жыў і памёр у Гродне) сабор атрымаў непаўторныя рысы.<ref>Королевский город Гродно. Семенчук А.А., Гостев и др., Рифтур, 2010, 70с.,ISBN 9-78956-919230, с. 48</ref> Так, пры царкве вырашылі адкрыць музей і невялікі мемарыял. Узведзеная царква пачала называцца Свята-Пакроўскім саборам. [[30 верасня]] (па старому стылю) [[1907]] года храм быў асвечаны. Праз некаторы час быў устаноўлены хрэсны ход на свята Уваходу [[Ісус Хрыстос|Хрыста]] ва [[Ерусалім]]. Для падняцця патрыятычных пачуццяў Гродзенскі царкоўна-археалагічны камітэт сабраў палкавыя іканастасы і абразы, якія натхнялі войнаў на барацьбу з ворагам. Таксама былі зроблены мемарыяльныя дошкі з прозвішчамі салдат і афіцэраў 26 артылерыйскай брыгады, загінуўшых падчас Руска-японскай вайны.<ref>Горадна, Горадзен, Гродна. А. Марціновіч. Мінск, Мастацкая літаратура, 2008г. 112 с. ISBN 978-985-02-0921-4, с. 57</ref>▼
▲[[Выява:Пакроўская-2.jpg|thumb|злева|
[[Файл:Гродна. Пакроўскі сабор. Інтэр'ер.jpg|thumb|Інтэр'ер]]▼
▲
Сабор уяўляе сабой 12-[[Калона|калонную]] трох[[неф]]ную [[Базіліка|базіліку]]. Над [[прытвор]]ам 10-метровая васьмігранная [[званіца]], шатровае пакрыццё якой увенчана цыбулінай на барабане. Над [[алтар]]най [[апсіда]]й пабудаваны пяць цыбульных [[купал]]оў на васьмігранных барабанах з нішамі, завершанымі [[какошнік]]амі. Над [[рызніца]]мі два шатра з макаўкамі. Галоўны [[фасад]] сабора сіметрычны. Вокны паўсіметрычныя з какошнікамі. Кожная ўваходная частка будынка мае высокі ганак. Дверы ўпрыгожаны калонкамі з разнымі трохвугольнымі акантоўкамі. Цэнтральны неф аддзелены ад бакавых калонамі. Прытвор перакрыты [[крыж]]овымі зводамі, мае [[мазаіка|мазаічную]] падлогу. Плоская столь аснаўнога аб’ёма ўпрыгожаны трыма распіснымі [[плафон]]амі, сцены – моцным [[карніз]]ам з сухарыкамі. У інтэр’еры пастаўлены драўляны алтар з роспісам.<ref>Гродно. Энциклопедический справочник / Белорус. Сов. Энцикл.; Редкол.: И. П. Шамякин (гл.ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1989. — 438 с., [12] л. ил.: ил.</ref> Злева ад алтара знаходзяцца два [[ківот]]а с іконамі [[Марыя, маці Ісуса|Багародзіцы]] і Ісуса Хрыста, перанясённыя сюды з Фары Вітаўта.▼
==Літаратура==▼
За аснову ўзята царква Каспійскага пяхотнага палка ў [[Горад Пецяргоф|Новым Пецяргофе]]. Яшчэ ў канцы 19 стагоддзя царскім урадам было прынята рашэнне аб будаўніцтве гарнізонных і палкавых цэркваў. У канцы [[1901]] года з'явіўся загад [[Мікалай II, імператар расійскі|самога імператара]]<ref>Горадна, Горадзен, Гродна. А. Марціновіч. Мінск, Мастацкая літаратура, 2008 г. 112 с. ISBN 978-985-02-0921-4, с. 56</ref>:
*Королевский город Гродно. Семенчук А.А., Гостев и др., Рифтур, 2010, 70с.,ISBN 978-956-91-923-0▼
*Горадна, Горадзен, Гродна. А. Марціновіч. Мінск, Мастацкая літаратура, 2008г. 112 с. ISBN 978-985-02-0921-4▼
{{Цытата|Установить на будущее время к исполнению правило, чтобы… православная церковь в виде отдельного здания была непременной принадлежностью казарм тех частей войск, по штатам коих положены церковные причты}}
*Гродно. Энциклопедический справочник / Белорус. Сов. Энцикл.; Редкол.: И. П. Шамякин (гл.ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1989. — 438 с., [12] л. ил.: ил.▼
{{ГККРБ|412Г000005}}▼
▲
== Архітэктура ==
▲[[Выява:Пакроўскаяптуш.JPG|thumb|
Дзякуючы гродзенскаму ваеннаму інжынеру І. Е. Савельеву (1866—1951) (які, дарэчы, жыў і памёр у Гродне) сабор атрымаў непаўторныя рысы<ref>Королевский город Гродно. Семенчук А. А., Гостев и др., Рифтур, 2010, 70с.,ISBN 9-78956-919230, с. 48</ref>.
▲Сабор уяўляе сабой 12-[[Калона|калонную]]
== Інтэр'ер ==
▲[[Файл:Гродна. Пакроўскі сабор. Інтэр'ер.jpg|thumb|250px|Інтэр'ер]]
Цэнтральны неф аддзелены ад бакавых калонамі. Прытвор перакрыты [[крыж]]овымі зводамі, мае [[мазаіка|мазаічную]] падлогу. Плоская столь аснаўнога аб'ёма ўпрыгожаны трыма распіснымі [[плафон]]амі, сцены — моцным [[карніз]]ам з сухарыкамі. У інтэр'еры пастаўлены драўляны алтар з роспісам<ref>Гродно. Энциклопедический справочник / Белорус. Сов. Энцикл.; Редкол.: И. П. Шамякин (гл.ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1989. — 438 с., [12] л. ил.: ил.</ref>.
Злева ад алтара знаходзяцца два [[ківот]]ы с іконамі Багародзіцы і Ісуса Хрыста, перанесеныя сюды з [[Фара Вітаўта|Фары Вітаўта]].
{{зноскі}}
▲== Літаратура ==
▲* Королевский город Гродно. Семенчук А. А., Гостев и др., Рифтур, 2010, 70с.,ISBN 978-956-91-923-0
▲* Горадна, Горадзен, Гродна. А. Марціновіч. Мінск, Мастацкая літаратура,
▲* Гродно. Энциклопедический справочник / Белорус. Сов. Энцикл.; Редкол.: И. П. Шамякин (гл.ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1989. — 438 с., [12] л. ил.: ил.
▲{{ГККРБ|412Г000005}}
{{Славутасці Гродна}}
| |||