Вікіпедыя

Чачэрскае староства: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
вікіфікацыя
Радок 76:
* У [[1648]] г. — [[Казацтва|казакі]] пад кіраўніцтвам палкоўнікаў Гаркушы і Подобайлы ваявалі супраць жыхароў стараства, але былі пабіты пад кіраўніцтвам Я. [[Род Пацаў|Пацея]].
* У [[1654]]—[[1667]] гг. — разруха, бунт і вайна з-за ўварванні [[Казацтва|казакоў]] пад камандаваннем [[Іван Залатарэнка|Залатарэнка І. Н.]] і яго брата [[Васіль Залатарэнка|Залатарэнка В. Н.]]<ref name=autogenerated1>Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. T. III. — Warszawa, 1880—1914. — S. 117. {{ref-pl}}</ref>. У [[1659]] г. — аблога Чачэрска войскамі [[Масковія|маскавітаў]]<ref>Памяць. Чачэрскі раён [Текст]: гісторыка-дакументальная хроніка Серия: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэд. Г. К. Кісялёў [і інш.]. — г. Мiнск: выд. «Белта», 2000 г. — 621 с.: фот. ISBN 985-6302-22-6 {{ref-be}}</ref>.
* У [[1726]] г. — Чачэрскае староства прыналежыць князю Агінскаму. Першая памежная мяжа абароны дзяржавы [[ВКЛ]] складалі сёлы, засценкі і ваколіцы [[Панцырныя баяры|панцырных баяраў]] [[Вёска Хізы|Хізы]], [[Вёска Старыя Грамыкі|Громыкі]], [[Вёска Жалезнікі, Веткаўскі раён|Жалезнікі]], [[Вёска Свяцілавічы|Свяцілавічы]], [[Вёска Сябровічы|Сябровічы]], [[Вёска Шапатовічы|Шапатовічы]], [[Вёска Багданавічы|Багдановічы]], [[Вёска Ворнаўка|Варановщіна]], [[Вёска Енцы|Енцы]], Жабіно, [[Вёска Кароткавічы|Каратковічы]], [[Вёска Куракі|Курагі]], [[Вёска Лапічы, Буда-Кашалёўскі раён|Лапічы]], Сапогі, [[Вёска Струмень|Струмень]], [[Вёска Шылавічы, Чачэрскі раён|Шылавічы]]<ref>«Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске и изданные под редакцией и.д. архивариуса сего архива Дм. Ив. Довгялло», 1900 г., выпуск 28, стр. IV (отд.1), стр. 31-39 {{ref-ru}} {{ref-pl}}</ref>.
* У [[1754]] г. — пачатак [[Місіянерства|місіянерскай]] дзейнасці [[Езуіты|езуітаў]].
* У [[1765]] г. «[[лен]]нае» права на Чачэрскае староства меў [[Горад Вільнюс|Віленскі]] [[ваявода]] [[Род Агінскіх|Агінскі]].
Радок 111:
* На момант Інвентара 1726 г. [[мяшчане|мяшчанскае]] неваеннае саслоўе было засяроджана ў асноўным у Чачэрску — на 7 вуліцах 104 дома [[Хрысціянства|хрысціянскіх]] і 5 дамоў [[Іўдаізм|іўдзейскіх]]. І мяшчане мелі свае саслоўныя «павіннасці»<ref>«Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске и изданные под редакцией и. д. архивариуса сего архива Дм. Ив. Довгялло», г. Витебск, 1900 г., выпуск 28, стр. 48-50 {{ref-ru}} {{ref-pl}}</ref>. У цэнтры староства ў горадзе былі [[карчма]], 3 гандлёвыя крамы, [[рынак]], пляц, іўдзейская школа. У Чачэрску таксама былі [[Царква|царквы]]: Васкрасенская, Нікольская, Прэчістінская, Спаская; каля [[Замак|замка]] — яшчэ [[касцёл]] святой Тройцы. «павіннасці» саслоўя мяшчан (асноўнае занятак) — ціснулі [[хлеб]] дваровай, лавілі [[Рыбы|рыбу]] і рыхтавалі яе празапас, дапамагалі саслоўю баяраў у рамонце і будаўніцтве і т.д.. Іх «подать» ([[падатак]]) — ад кожнага «дыму» (дома) па 18 «грошаў» (9-10 капеек).
 
* Насельніцтва Чачэрскага староства агульным лікам у 542 «дыму» на момант Інвенатря 1726 г. дзялілася на саслоўя ваеннае — [[Баяры|баяр]], і неваеннага [[мяшчане|мяшчан]] з [[Сялянства|сялянамі]]. Таму асобна ў склад Чачэрскага староства ўваходзілі [[Баяры|баярскія]] пасёлкі «{{lang-pl|komput bojarów starostwa Czeczerskiego}}» («Спіс баяраў Чачэрскага староства» паводле Інвентара [[1726]] г.)<ref>«Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске и изданные под редакцией и. д. архивариуса сего архива Дм. Ив. Довгялло», г. Витебск, 1900 г., выпуск 28, стр. 31 {{ref-ru}} {{ref-pl}}</ref> з [[Дым, адзінка падаткаабкладання|дымамі]] (колькасцю дамоў, сем'яў): [[Вёска Багданавічы|Багдановічы]] (5 дамоў), [[Вёска Ворнаўка|Варановщіна]] (9), [[Вёска Старыя Грамыкі|Грамыкі]] (21), [[Вёска Енцы|Енцы]] (6), Жабіно (10), [[Вёска Жалезнікі, Веткаўскі раён|ЖелезнікіЖалезнікі]] (15), [[Вёска Кароткавічы|Каратковічы]] (10), [[Вёска Куракі|Курагі]] (4), [[Вёска Лапічы, Буда-Кашалёўскі раён|Лапічы]] (8), Сапогі (4), [[Вёска Свяцілавічы|Свяцілавічы]] (7), [[Вёска Струмень|Струмень]] (7), [[Вёска Сябровічы|Сябровічы]] (8), [[Вёска Хізы|Хизы]] (13), [[Вёска Шапатовічы|Шепетовічы]] (7), [[Вёска Шылавічы, Чачэрскі раён|Шылавічы]] (10)<ref>«Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске и изданные под редакцией и.д. архивариуса сего архива Дм. Ив. Довгялло», 1900 г., выпуск 28, стр. IV (отд.1) {{ref-ru}} {{ref-pl}}</ref>. На момант Інвентара 1726 г. ў Чачэрскім старостве знаходзілася 144 баярскіх дома з хрысціян, агульным лікам. Адмысловыя, асабіста гэтага саслоўя прысвоеныя «павіннасці» ({{lang-pl|Punkta powinnosci bojarow starostwa Czeczerskiego}}) — выязджалі на абарону дзяржаўных граніц (аблога баяраў «{{lang-pl|bojarska obloha}}»), рамонт [[Байніца|байніц]] замкаў і [[Замак|замкавых]] умацаванняў, утрыманне [[Мост|мастоў]], з'яўляліся ў якасці паліцыі на кірмашы, вазілі [[Пошта|пошту]], павінны былі мець добрае ўзбраенне і [[Конь свойскі|каня]] і г.д., і т.п.<ref>«Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске и изданные под редакцией и.д. архивариуса сего архива Дм. Ив. Довгялло», 1900 г., выпуск 28, стр. 39-40 (п.1-11) {{ref-ru}} {{ref-pl}}</ref>. Іх «подать» (падатак) — штогадовая «[[гіберна]]» 2770 злотых.
 
У [[XIV]]—[[XVII]] ст. праз Чачэрскае староства праходзіла дарога з горада [[Горад Торунь|Торунь]] ў [[горад Уладзімір]] (старажытны шлях на [[Балтыйскае мора]]), за праезд па якой бралі пошліну «з каня» па 3 [[Грыўна|грыўні]] і 4 [[Манеты Беларусі|дынарыя]]<ref>Грушевський Михайло, «Історія України-Руси», накладом автора, Київ-Львів, 1907 р., том VI (житє економічне, культурне, національне XIV—XVII), с. 33</ref>.
Радок 132:
* У [[1633]] г. — [[Крыштаф Радзівіл]]<ref>[http://cdiak.archives.gov.ua/baza_rech_pol/Data/PL_AGAD_354.xml Главный архив древних актов в Варшаве (AGAD) Władysław IV, król polski, nadaje Krzysztofowi Radziwiłłowi, kasztelanowi wileńskiemu, starostwo czeczerskie.] </ref>.
* Пасля [[1638]] г. — [[Андрэй Казімір Завіша]]<ref>Насевіч В. Завішы // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. С. 639.</ref>.
* Да [[1652]] г. — стараста [[Казімір Тышкевіч, (памёрпадчашы у 1652)літоўскі|Казімір Тышкевіч]]<ref>[[:pl:Kazimierz Tyszkiewicz (podczaszy wielki litewski)]] {{ref-pl}}</ref>;
* З [[1684]] г. — [[КрыштофКрыштаф Станіслаў Завіша]]<ref>Вячаслаў Насевіч. Завішы // ЭГБ С. 394.</ref>.
* у [[1726]] г. — стараста граф (грабі) [[Ігнацы Завіша|Ігнацій Завіша]]<ref>«Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске и изданные под редакцией и. д. архивариуса сего архива Дм. Ив. Довгялло», г. Витебск, 1900 г., выпуск 28, стр. III (отд. I); «Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске и изданные под редакцией и.д. архивариуса сего архива Дм. Ив. Довгялло», 1900 г., выпуск 28, стр. 28 {{ref-ru}}</ref>.
* У [[1765]] г. — намеснік [[Антоній Пратасевіч]].
 
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Чачэрскае_староства"