Іл-28: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 72:
З-за адсутнасці аўтаматыкі запуску і распальвання рухавікоў усе аперацыі даводзілася выконваць ручна, штораз рызыкуючы «спаліць» рухавік. Бо існаваў істотны роскід параметраў для кожнага пэўнага рухавіка, то часта запуск перад вылетам вырабляў не лётчык, а тэхнік, як асоба найболей дасведчаная.
== Эксплуатация і баявое ўжыванне==
Першае згадванне пра з'яўленне Іл-28 у зоне вайсковага канфлікту датычыцца да перыяду [[Вайна ў Карэі|вайны ў Карэі (1950-53 гг.)]]. Згодна заходнім крыніцам, на прымежных з [[КНДР]] кітайскіх аэрадромах дыслакавалася каля 70 такіх бамбавікоў з савецкімі экіпажамі. Меркавалася, што яны маглі выкарыстоўвацца ў выпадку, калі войскі [[ААН]] ізноў перасякуць [[38-я паралель|38-ю паралель]], па якой стабілізавалася лінія фронту. Афіцыйнай інфармацыі пра ўжыванне ў баях самалётаў гэтага тыпу няма. Аднак сам факт іх з'яўлення не застаўся без увагі. Так, амерыканцы, скарыстаючы дыпламатычныя каналы, папярэдзілі Кітай, Што ў выпадку ўжывання Ілаў супраць аб'ектаў на тэрыторыі Паўднёвай Карэі ў адказ будзе нанесены ўдар па аэрадромах на паўночным усходзе КНР - месцам базавання 64-га ІАК і З'яднанага кітайска-карэйскага паветранага войска.<br />
У 1955 годзе 30 самалётаў атрымаў [[Егіпет]]. Таксама машына эксплуатавалася ў [[Алжыр|Алжыры]], [[Балгарыя|Балгарыі]], [[Чэхаславакія|Чэхаславакіі]], [[ГДР]], [[В'етнам|В'етнаме]], [[Паўночная Карэя|Паўночнай Карэі]], [[Емен|Емене]], [[Марока]], [[Куба|Кубе]], [[Самалі]], [[Сірыя|Сірыі]], [[Нігерыя|Нігерыі]], [[Інданезія|Інданезіі]]. У [[Афганістан|Афганістане]] цалкам паспяхова ваявалі афганскія экіпажы 335-га змяшанага авіяпалка, і самалёт выявіў сябе досыць добра ва ўмовах гарыстай мясцовасці. Самалёт пастаўляўся ў [[Кітай]], дзе надалей была засвоена яго вытворчасць на авіязаводзе ў [[Харбін|Харбіне]]. Кітайская копія атрымала пазначэнне Н-5 (шэсць кітайскіх машын купіла [[Румынія]]). У [[Фінляндыя|Фінляндыі]] лёталі 4 самалёта Іл-28 — буксіроўшчыкаў мішэняў.<br />
У СССР Іл-28 даволі хутка, ужо да канца 1950-х гадоў пачаў здымацца з эксплуатацыі і замяняцца на [[Як-28]], у шэрагу палкоў — [[Ту-16]]. Значны лік яшчэ зусім новых машын была экстрана спісана і па-варварску ўтылізавана ў самыя найкароткія тэрміны — падушана трактарамі і бульдозерамі проста на стаянках, што выклікала крыўды, неразуменне і проста рэзка негатыўную рэакцыю сярод асабовага склада авіяпалкоў (у час т.зв. [[Хрушчоўская адліга|«Хрушчоўскай адлігі»]], калі ўзброеныя сілы былі скарочаны на 1,2 млн чалавек). Некаторая частка самалётаў была перададзена ў лётныя вучэльні, у якасці навучальных машын, і атрымала самыя пахвальныя водгукі. Толькі вельмі невялікая частка парка была пераабсталявана ў буксіроўшчыкі мішэняў і праслужыла да пачатку 1980-х гадоў. Таксама частка самалётаў была пераабсталявана ў радыёкіраваныя лятучыя мішэні Іл-28М, якія выкарыстоўваліся пры практычных стрэльбах ракетнікаў СПА.<br />
Іл-28 выкарыстоўваўся і ў грамадзянскіх мэтах. Для перападрыхтоўкі пілотаў з поршневай на рэактыўную тэхніку (на [[Ту-104]]) некаторая колькасць Іл-28 была дэмілітарызавана і афарбавана пад стандарт «Аэрафлота», і ўжывалася для перавозкі пошты і матрыц друку з Масквы. Улетку 1979 года такі самалёт можна была рэгулярна бачыць стаячым на пероне ў [[аэрапорт Талмачова|аэрапорце Талмачова]] (г. [[Новасібірск]]). Паштовыя самалёты па дакументацыі праходзілі як [[Іл-20]].<br />
На ўзбраенні [[ВПС Вугоршчыны]] напярэдадні [[Паўстанне 1956 г.|паўстання 1956 г.]] меўся адзін авіяполк, аснашчаны 37 Іл-28. Спасылаючыся на сведчанні эмігрантаў, у заходняй прэсе адзначалася, што лётчыкі, якія перайшлі на бок паўстанцаў, стартуючы з аэрадрома Кунмандарас, выканалі некалькі адзінкавых налётаў на пераправы савецкіх войскаў праз [[Ціса|Цісу]]. Аднак хуткі захоп усіх вугорскіх аэрадромаў звёў на нішто ўсялякую авіяцыйную актыўнасць мадзяраў.<br />
У кастрычніку-лістападзе 1956 г. Іл-28, апроч удзелу ў вугорскіх падзеях, "адзначыліся" ў [[Суэцкі крызіс|Суэцкім крызісе]]. За год да гэтых падзей Егіпет закупіў у [[ЧССР]] каля 50-ці Ілаў. Да восені 1956 г. ВПС краіны мелі толькі адну адносна баяздольную эскадрылію , што налічвала 1.2 машын такога тыпу. Яшчэ два падраздзяленні было сфармавана незадоўга да пачатку баявых дзеянняў, і іх экіпажы не паспелі асвоіць новую тэхніку. Самалёты базаваліся на аэрадроме [[Каір-Вест (аэрадром)|Каір-Вест]]. З пачаткам крызісу егіпецкія бамбавікі здзейснілі некалькі налётаў на аб'екты суперніка. Адзін з іх меў месца ў ноч на 31 кастрычніка - экіпаж Іл-28 скінуў бомбы на ізраільскі кібуц Гезер. Выляцелы на перахоп начны знішчальнік [[Meteor N.F.13]] не змог у цемры адшукаць праціўніка. У той жа дзень некалькі Іл-28 здзейснілі налёт на авіябазу Лод, але няўдала: бомбы ўпалі блізу населенага пункта [[Рамат-Рахіль]].
Камандаванню [[ВПС Егіпта]] ад пачатку баёў была відавочна, што бамбавікі без добра падрыхтаваных экіпажаў - спакуслівы кавалачак для авіяцыі праціўніка. Таму была вырашана рассяродзіць Ілы на адносна бяспечных авіябазах. Дваццаць машын з дапамогай савецкіх і чэхаславацкіх экіпажаў перагналі ў [[Саудаўская Аравія|Саудаўскую Аравію]] на аэрадром [[Эр-Рыяд]], а астатнія (ад 24 да 28 самалётаў па розных крыніцах) - у [[Луксор]], на самую паўднёвую авіябазу Егіпта. Лічылася, што там іх авіяцыя праціўніка ўжо не дастане. Аднак 4 лістапада на авіябазу здзейснілі налёт брытанскія "Канберы", што спрычынілася перагонкі ў Саудаўскую Аравію яшчэ васьмі Іл-28. Усе самалёты вывесці з-пад удару не паспелі: у той жа дзень Луксор атакавалі знішчальнікі-бамбавікі [[F-84F Thunderjet]] [[ВПС Францыі]]. Французы заявілі пра поўнае знішчэнне ўсіх самалётаў якія знаходзіліся на зямлі, хоць Егіпет прызнаў страту толькі сямі Ілаў.<br />
Перыяды паміж араба-ізраільскімі войнамі характарызаваліся вялікай колькасцю ўзброеных інцыдэнтаў у рэгіёне, у тым ліку з ужываннем баявой авіяцыі. Так, у снежні 1958 г. Іл-28 ВПС Егіпта выканалі некалькі начных выведпалётаў у раёне ізраільскага порта [[Эйлат]].<br />
У 1962 г. бамбавікі Іллюшына з'явіліся ў небе [[Емен|Емена]], дзе была зрынута манархія і пачалася грамадзянская вайна, што доўжылася да 1970 г. У склад пасланага на дапамогу рэспубліканцам егіпецкага вайсковага кантынгенту ўвайшла эскадрылля, абсталяваная Іл-28. Адначасна [[ВПС Емена]] атрымалі партыю Ілаў наўпроста з СССР, на якіх, як адзначалася ў заходнім друку, выконвалі баявыя вылеты і савецкія экіпажы. Праца Іл-28 складалася ў нанясенні бомбавых удараў па апорных пунктах, камунікацыях і месцах дыслакацыі атрадаў манархістаў, а таксама вядзенні тактычнай выведкі. Адзначаліся выпадкі бамбаванняў прымежных з Еменам саудаўскіх гарадоў [[Захран]] і [[Наджран]]. У чэрвені 1966 г. мелі месца налёт адзінкавага Іл-28 у суправаджэнні некалькіх [[МіГ-17]] [[ВПС ААР]] на саудаўскую авіябазу [[Хаміс-Мушайт]] і выведпалёты ў раёне порта [[Джызан]]. Пасля пачатку чарговай араба-ізраільскай вайны ў чэрвені 1967 г. усе егіпецкія часткі была змушаны пакінуць Емен.<br />
[[Выява:EAF IL-28 Attrition.jpg|thumb| Егіпецкі Іл-28 у небе над Сінаем пад час [[Вайна на знясіленне (1967-1970)|Вайны на знясіленне]]]]
Напярэдадні [[Шасцідзённая вайна|шасцідзённай вайны]] (5.06 - 10.06.1967 г.) арабскія краіны, што прынялі ўдзел у баях, валодалі наступным паркам Іл-28: ВПС Егіпта -35-40 машын, якімі была ўкамплектаваны чатыры бамбавальных і адна выведэскадрылля, Сірыі - 4-6 самалётаў, Ірака - 10 машын. Ізраільцяне, якія лічылі егіпецкія Іл-28 і Ту-16 галоўнай пагрозай для сваёй краіны, азначылі аэрадромы іх базавання як прыярытэтныя цэлі ў запланаванай серыі паветраных удараў. 5 чэрвеня ізраільскай авіяцыяй на аэрадромах [[Рас-Банас]] і Луксор была спалена 28 егіпецкіх Іл-28. Яшчэ адзін бамбавік такога тыпу і знішчальнік суправаджэння была збіты [[Mirage III|"Міражамі"]] 7 чэрвеня пры спробе здзейсніць удар па населеным пункце [[Эль-Арыш]]. [[ВПС Сірыі]] страцілі два Ілы на зямлі.<br />
В перыяд "[[Вайна на знясіленне (1967-1970)|Вайны на знясіленне]]" (1967-70 гг.) экіпажы егіпецкіх "дваццаць восьмых" здзяйснялі налёты на апорныя пункты ізраільцянаў на Сінаі. Яны таксама вялі выведку з сярэдніх вышынь, што рабіла самалёты вельмі ўразлівымі. Па ізраільскіх дадзеных, у перыяд з 10.07 па 1.08.1970 г. была збіта два такіх бамбавіка. Ілы ВПС Егіпта неслі страты і пры выкананні небаявых вылетаў, прытым вядомы выпадак гібелі машыны ад агню свайго СПА. У сакавіку 1970 г. Іл-28, што вырабляў буксоўлю конуса-мішэні для трэнавання зенітчыкаў, быў збіты ракетай комплексу С-125, якім кіраваў савецкі разлік пад камандаваннем Н.М.Кутынцава. У складзе загінулага экіпажа быў прадстаўнік адной з арабскіх каралеўскіх сем'яў. Па іроніі лёсу гэта быў першая перамога дывізіёна Кутынцава.
<br />
Яшчэ адным арабскім карыстачом Іл-28 быў Ірак. ВПС гэтай краіны ўжывалі свае бамбавікі ў канцы 60-х гг. і ў першай палове 1974 г. падчас баёў у [[Іракскі Курдыстан|Іракскім Курдыстане]]. Па заявах курдскіх паўстанцаў, адзін Іл ім атрымалася збіць у красавіку 1974 г.<br />
Кітайскія Н-5 знайшлі ўжыванне пры задушэнні паўстання ў [[Тыбет|Тыбеце]] ў 1959 г. і падчас шматлікіх узброеных інцыдэнтаў з чанкайшыстамі (галоўным чынам, у зоне [[Тайванскі праліў|Тайванскага праліва]]). Ёсць сведчанні, што экіпажы HZ-5 вялі выведку наўпроста над [[Тайвань|Тайванем]], прытым некалькі машын было збіты з дапамогай [[MIM-3 Nike Ajax|ЗРК "Найк-Аякс"]]. 11 лістапада 1965 г. з КНР на Тайвань на Н-5 дэзерціраваў лётчык [[ВПС Кітая|ВПС НОАК]]. Пазней гэта машына выкарыстоўвалася гаміньданаўцамі для вядзення выведкі над мацерыковым Кітаем. Яшчэ адзін пералёт меў месца 24 жніўня 1985 г., калі кітайскі экіпаж дасягнуў [[Паўднёвая Карэя|Паўднёвай Карэі]] і зрабіў змушаную пасадку на грунт. В выніку самалёт быў цалкам пабіты, загінулі стралок-радыст і паўднёвакарэйскі фермер.<br />
У 1971 г. паўночна-в'етнамскія Іл-28 выканалі шэраг баявых вылетаў над [[Лаос|Лаосам]]. Яны бралі ўдзел у паветранай падтрымцы ўзброеных атрадаў руху "Патет-Лао", левых нейтралістаў і паўночна-в'етнамскіх войскаў падчас баёў у [[Даліна Збаноў|Даліне Збаноў]]. Цікава, што шэраг вылетаў здзейснілі савецкія вайсковыя спецыялісты. Некаторыя атрымалі ганаровыя звання Герояў ВНА.<br />
Некалькі Іл-28 (напэўна, Н-5) атрымалі ВПС [[Пол Пот|полпатаўскай]] [[Кампучыя|Кампучыі]]. Лёталі на іх, мусібыць, кітайскія або паўночнакарэйскія экіпажы. Гэтыя бамбавікі ўжываліся супраць паўстанцаў, якія былі ўзначалены будучым кіраўніком краіны [[Ханг-Самрын|Ханг-Самрынам]]. В прэсе паведамлялася, што апазіцыі атрымалася збіць "адзін рэактыўны бамбавік". Пры захопе авіябазы Почэнтонг 7 студзеня 1979 г. два Іл-28 сталі трафеямі в'етнамскіх войскаў, якія дапамагалі паўстанцам.<br />
Пабывалі бамбавікі Іллюшына і ў Афрыцы, узяўшы ўдзел з 1969 г. у [[Грамадзянская вайна ў Нігерыі|грамадзянскай вайне ў Нігерыі (1967-70 гг.)]]. Федэральны ўрад гэтай краіны набыў шэсць такіх самалётаў, прытым, па афіцыйных дадзеных, усё ў СССР, а па брытанскіх - чатыры ў Егіпце, а два ў СССР. Ілы дзейнічалі, галоўным чынам, з аэрадромаў Энгу і Калу бар. З прычыны адсутнасці падрыхтаваных экіпажаў, спачатку баявыя вылеты выконвалі егіпцяне, пазней іх замянілі авіятары з ГДР. Іл-28 ужываліся для ўдараў па войсках і вайсковых аб'ектах сепаратыстаў Б'яфры. У прыватнасці, бамбілі аэрадром Улі - адзіны які знаходзіўся пад кантролем апазіцыі, на які маглі сядаць цяжкія транспартныя самалёты.
З прычыны адсутнасці выразнай лініі фронту і дрэннага ўзаемадзеяння ВПС і сухапутных частак урадавых войскаў, мелі месца выпадкі нанясення ўдараў па сваіх аб'ектах. Супраціву ў паветры ўрадавыя ВПС практычна не сустракалі, найвялікую небяспеку для іх уяўлялі дзеянні лётчыкаў-наймітаў на лёгкаматорных самалётах [[SAAB MFI-9 Minicorn]], якімі камандаваў шведскі граф фон Розен. Падчас аднаго з рэйдаў на авіябазу Энгу ў верасні 1969 г. яны агнём 37-мм НАР вывелі з ладу два з трох Іл-28 што знаходзіліся там. Пасля гэтага ўсе астатнія баяздольныя Ілы была выведзеныя з зоны дзеяння "Міні-карнаў". Найміты да канца вайны заявілі пра тры знішчаныя Іл-28. Магчыма, гэта не пазбаўлена падставы - [[ВПС Нігерыі]] да канца канфлікту валодалі ўсяго трыма Іламі.
== На ўзбраенні ==
== Крыніцы ==
* [http://army.lv/ru/il-28/primenenie/506/251#info Ил-28]
{{зноскі}}
| |||