Гепатыт А: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
from English (EN) Wikipedia with help from Translators Without Borders (human translation). CC-BY-SA |
||
Радок 1:
{{Infobox disease
| Name = Гепатыт A
| Image = Jaundice eye.jpg
| Caption = Выпадак жаўтухі, выкліканай гепатытам A
| ICD10 = {{ICD10|B|15||b|15}}
| ICD9 = {{ICD9|070.0}}, {{ICD9|070.1}}
| DiseasesDB = 5757
| MedlinePlus = 000278
| eMedicineSubj = med
| eMedicineTopic = 991
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|ped|977}}
| MeshID = D006506
}}
'''Гепатыт A''', хвароба Боткіна — шырока распаўсюджанае [[інфекцыйнае захворванне]] з фекальна-аральным механізмам перадачы.
'''Гепатыт А''' (раней вядомы як '''інфекцыйны гепатыт''') — [[востры (медыцынскі)|вострая]] [[інфекцыйная хвароба]] [[печані]], якая выклікаецца вірусам гепатыту A (HAV).<ref name=Sherris>{{cite book | author = Ryan KJ, Ray CG (editors) | title = Sherris Medical Microbiology | edition = 4th | pages = 541–4 | publisher = McGraw Hill | year = 2004 | isbn = 0-8385-8529-9 }}</ref> У многіх выпадках сімптомы нязначныя ці адсутнічаюць, асабліва ў маладых людзей.<ref name=AFP2012/> Час паміж інфікаваннем і з’яўленнем сімптомаў, пры іх наяўнасці, складае ад двух да шасці тыдняў.<ref name="pmid16271543">{{cite journal| author=Connor BA| title=Hepatitis A vaccine in the last-minute traveler| journal=Am. J. Med.| volume=118 |issue=Suppl 10A| pages=58S–62S| year=2005| pmid=16271543| doi=10.1016/j.amjmed.2005.07.018}}</ref> Наяўныя сімптомы звычайна прысутнічаюць на працягу васьмі тыдняў і ўключаюць наступнае: моташнасць, ванітаванне, дыярэю, [[жаўтуха|пажаўценне скуры]], ліхаманку і боль у жываце.<ref name=AFP2012/> Прыблізна ў 10–15 % людзей сімптомы паўтараюцца на працягу шасці месяцаў пасля першапачатковага інфікавання.<ref name=AFP2012/> Можа зрэдку сустракацца [[вострая пячоначная недастатковасць]], звычайна ў старых людзей.<ref name=AFP2012/>
== Крыніцы ==
Звычайна распаўсюджваецца праз спажыванне ежы ці вады, забруджанай інфікаванымі фекаліямі.<ref name=AFP2012>{{cite journal|last=Matheny|first=SC|last2=Kingery |first2=JE|title=Hepatitis A.|journal=Am Fam Physician |date=1 December 2012|volume=86|issue=11|pages=1027–34; quiz 1010–2|pmid=23198670 |url=http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html}}</ref> Недастаткова прыгатаваныя [[малюскі]] часта з’яўляюцца крыніцай заражэння.<ref>{{Cite journal | last1 = Bellou | first1 = M. | last2 = Kokkinos | first2 = P. | last3 = Vantarakis | first3 = A. | title = Shellfish-borne viral outbreaks: a systematic review. | journal = Food Environ Virol | volume = 5 | issue = 1 | pages = 13–23 |date=March 2013 | doi = 10.1007/s12560-012-9097-6 | pmid = 23412719 }}</ref> Таксама хвароба можа распаўсюджвацца праз блізкі кантакт з інфікаванай асобай.<ref name=AFP2012/> Нягледзячы на тое, што ў хворых дзяцей найчасцей адсутнічаюць сімптомы, яны могуць заражаць іншых.<ref name=AFP2012/> Пасля аднакратнага інфікавання чалавек атрымлівае імунітэт на ўсё жыццё.<ref>{{cite book|title=The Encyclopedia of Hepatitis and Other Liver Diseases|year=2006|publisher=Infobase |isbn=9780816069903|page=105|url=http://books.google.ca/books?id=HfPU99jIfboC&pg=PA105}}</ref> Для правядзення дыягностыкі неабходны аналіз крыві, паколькі сімптомы супадаюць з сімптомамі некалькіх іншых захворванняў.<ref name=AFP2012/> Гэта адзін з пяці вядомых вірусаў [[гепатыту]]: A, [[гепатыт B|B]], [[гепатыт C|C]], [[гепатыт D|D]] і [[гепатыт E|E]].
==Папярэджанне і лячэнне ==
Для папярэджання хваробы эфектыўная [[вакцына супраць гепатыту A]].<ref name=AFP2012/><ref name=Irv2012>{{Cite journal | last1 = Irving | first1 = GJ. | last2 = Holden | first2 = J. | last3 = Yang | first3 = R. | last4 = Pope | first4 = D. | title = Hepatitis A immunisation in persons not previously exposed to hepatitis A. | journal = Cochrane Database Syst Rev | volume = 7 | issue = | pages = CD009051 | year = 2012 | doi = 10.1002/14651858.CD009051.pub2 | pmid = 22786522 }}</ref> У некаторых краінах яе стандартна рэкамендуюць дзецям і асобам, што не былі вакцынаваныя раней, на якіх распаўсюджваецца высокая рызыка.<ref name=AFP2012/><ref name=WHO2013/> Мяркуецца, што вакцынацыя дае эфект на працягу ўсяго жыцця.<ref name=AFP2012/> Іншыя засцерагальныя меры ўключаюць [[мыццё рук]] і належнае прыгатаванне ежы.<ref name=AFP2012/> Спецыяльнае лячэнне адсутнічае, рэкамендуюцца адпачынак і лекі ад [[моташнасці]] ці [[дыярэі]].<ref name=AFP2012/> Звычайна інфекцыя цалкам вылечваецца без наступстваў для печані.<ref name=AFP2012/> Лячэнне вострай пячоначнай недастатковасці, пры наяўнасці, вымагае [[трансплантацыі печані]].<ref name=AFP2012/>
== Эпідэміялогія ==
Ва ўсім свеце штогод фіксуецца прыблізна 1,5 мільёны сімптаматычных выпадкаў<ref name=AFP2012/>, верагодна, сапраўдная лічба складае дзесяткі мільёнаў выпадкаў.<ref name=Was2006>{{cite journal|last=Wasley|first=A|author2=Fiore, A |author3=Bell, BP |title=Hepatitis A in the era of vaccination.|journal=Epidemiol Rev |year=2006|volume=28|pages=101–11|pmid=16775039 |doi=10.1093/epirev/mxj012 |url=http://epirev.oxfordjournals.org/content/28/1/101.long}}</ref> Хвароба часцей сустракаецца ў рэгіёнах з кепскімі санітарнымі ўмовамі і недахопам вады, бяспечнай для спажывання.<ref name=WHO2013>{{cite web|title=Hepatitis A Fact sheet N°328|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs328/en/|work=World Health Organization|accessdate=20 February 2014|date=July 2013}}</ref> У [[краінах на шляху развіцця]] прыблізна 90 % дзяцей былі інфікаваны ва ўзросце да 10 гадоў і такім чынам атрымалі імунітэт.<ref name=WHO2013/> Выбухі хваробы часта назіраюцца ва ўмерана развітых краінах, дзе дзеці не хварэюць у маленстве, а вакцынацыя не мае шырокага распаўсюджвання.<ref name=WHO2013/> У 2010 г. востры гепатыт A пацягнуў 102 000 смерцяў.<ref name=Loz2012>{{cite journal|last=Lozano|first=R|title=Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010|journal=Lancet|date=Dec 15, 2012|volume=380|issue=9859|pages=2095–128|pmid=23245604|doi=10.1016/S0140-6736(12)61728-0}}</ref> Штогод 28 ліпеня адзначаецца [[Cусветны дзень барацьбы з гепатытам]] для распаўсюджання звестак пра [[вірусны гепатыт]].<ref name=WHO2013/>
==Бібліяграфія==
<references />
== Літаратура ==
| |||