Велікамучанік: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
KrBot (размовы | уклад)
др + {{няма катэгорый}}
др стылявыя змены
Радок 1:
[[Файл:Beheadin St George.jpg|thumb|220px|<center>Мучаніцтва Святога Георгія Пераможца]]
'''Велікаму́чанік''' ({{lang-el|μεγαλόμαρτυρ}}, {{lang-la|magnus martyr}} — даслоўна можна перакласці як «знатныя сведкі») — адзін з найстаражытныхнайбольш старажытных [[Лік святасці|лікаў]] [[Святы|святых]], (нароўні з [[мучанік]]амі), якія шануюцца [[Хрысціянская царква|Царквой]].
 
== Гісторыя ==
Вылучэнне падчас фарміравання агульнацаркоўнага шанавання мучанікаў асобнай катэгорыі велікамучанікаў адбылося ў выніку ўсталявання ім як асобам знатнага паходжання асабліва ўрачыстых [[Служба, царкоўная|службаў]]<ref>[http://slovari.yandex.ru/великомученик/Гуманитарный%20словарь/Великомученик/ Великомученик]</ref>. Культ асаблівага шанавання велікамучанікаў спарадзіў узнікненне звязаных з імі народных павер'яў і шматлікіх легенд, якія ўвайшлі ў іх [[Агіяграфія|агіяграфію]]. Так, напрыклад, існуюць шматлікія версіі жыція і цудаў [[Георгій ПераможцаПераможац|Георгія Пераможца]]<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Георгий, святой}}</ref>, што ўжо ў канцы [[V]] стагоддзя прывяло да таго, што Рымскі Папа [[Геласій I, Папа Рымскі|Геласій]] у сваім дэкрэце адпрэчваезабараняе актыапакрыфічныя пакутніцтва«Акты мучаніцтва святога Георгія» як [[Ерась|ератычную]] фальсіфікацыю і адносіць Георгія да святых, якія больш вядомыя [[Бог]]у, чым людзям<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Георгий, святой}}</ref>.
 
Канчаткова падзел святых па [[лік святасці|ліках святасці]] сфарміраваласясфарміраваўся толькі ў VII—VIII стст. ДаК гэтагатаму часу разуменне эпітэта «велікамучанік» на праваслаўным Усходзе трансфарміравалася: ён стаў успрымацца як знак асабліва цяжкіх мук (напр., Іаан Сачаўскі, які пацярпеў у XIV стагоддзі<ref>[http://calendar.rop.ru/svyat1/jun02-ioann-novyj.html Официальный календарь Русской Православной Церкви. Святой великомученик Иоанн Новый, Сочавский]</ref>.). Аднак некаторыя [[Памесная царква|памесныя цэрквы]] (у прыватнасці, [[Грузінская праваслаўная царква|Грузінская]], [[Сербская праваслаўная царква|Сербская]]) захавалі эпітэт «велікамучанікі» менавіта за знатнымі асобамасобамі.
 
«Рудыменты» першапачатковага разумення тэрміна захаваліся ў раннехрысціянскай літаратуры (напрыклад, свяціцель [[Іаан Залатавуст]] у пахвальным слове называе велікамучаніцай антыяхійскую святую [[Драсіда Антыяхійская|Драсіду]], дачку імператара [[Траян]]а<ref name="ПЭ"/>), якая ў сучасным праваслаўным царкоўным календары называецца мучаніцай<ref>[http://calendar.rop.ru/svyat1/mar22-drosida.html Официальный календарь Русской Православной Церкви. Святая мученица Дросида]</ref>.
Радок 24:
* [[Святая Марына|Марына Антыяхійская]] (на Захадзе [[Маргарыта Антыяхійская|Маргарыта]]) († [[275]])
* [[Міна Катуанскі]] († [[288]])
* [[ПракопПракопій Кесарыйскі, велікамучанік|ПракопПракопій]] († [[290]])
* [[Параскева Іканійская]] († III стагоддзе)
 
Радок 32:
; IV стагоддзе
[[Выява:Paraskeva (16th c, Pskov museum) detail.jpg|thumb|<center>Мукі Святой Параскевы агнём]]
* [[Георгій ПераможцаПераможац]] († [[303]])
* [[Яўфімія Усехвальная]] († [[303]])
* [[Дзімітрый Салунскі]] († [[304]])