Клетачныя мембраны: Розніца паміж версіямі

 

[[Выява:Cell membrane drawing-en.svg|thumb|upright=1.2|Малюнак клетачнай мембраны. Маленькія блакітныя і белыя шарыкі адпавядаюць гідрафільным «галоўкам» ліпідаў, а далучаныя да іх лініі — гідрафобным «хвастам». На малюнку паказаны толькі інтэгральныя мембранныя бялкі (чырвоныя глобулы і жоўтыя спіралі). Жоўтыя авальныя кропкі ўсярэдзіне мембраны — малекулы халестэролу. Жоўта-зялёныя ланцужкі пацерак на вонкавым боку мембраны — ланцужкі [[алігацукрыд]]аў, што ствараюць глікакалікс]].

У састаў мембран уваходзяць [[бялкі]] двух тыпаў: інтэгральныя і перыферычныя. Інтэгральныя бялкі больш ці менш глыбока пагружаны ў мембрану або пранізваюць яе наскрозь. Перыферычныя бялкі размяшчаюцца на знешняй і ўнутранай паверхнях мембраны, прычым многія з іх забяспечваюць узаемадзеянне плазмалемы з надмембраннымі і ўнутрыклетачнымі структурамі.<!--напаўінтэгральныя (пагружаныя адным канцом у вонкавы ці ўнутраны ліпідны пласт), павярхоўныя (размешчаныя на вонкавай ці прылеглыя да ўнутраных бакоў мембраны). Некаторыя бялкі з'яўляюцца пунктамі кантакту клетачнай мембраны з [[цытакасцяк]]ом усярэдзіне клеткі, і [[Клетачная сценка|клетачнай сценкай]] (калі яна ёсць) звонку.--> Некаторыя з інтэгральных бялкоў выконваюць функцыю [[Іонны канал|іонных каналаў]], розных транспарцёраў і [[Клетачны рэцэптар|рэцэптараў]].

 

Клетачныя мембраны часта асіметрычныя, гэта значыць пласты адрозніваюцца па складу ліпідаў<!--, пераход асобнай малекулы з аднаго пласта ў іншы (так званы '''фліп-флоп''') абцяжараны-->. На знешняй паверхні цытаплазматычнай мембраны могуць размяшчацца малекулы аліга- і поліцукрыдаў. Яны кавалентна звязваюцца з мембраннымі ліпідамі і бялкамі, утвараючы [[глікаліпіды]] і глікапратэіны. У клетках жывёл такі вугляводны слой пакрывае ўсю паверхню плазмалемы, утвараючы надмембранны комплекс. Ён называецца глікакаліксам.

 

 

== Функцыі біямембран ==