Быхаўскі замак: Розніца паміж версіямі

{{вызнч|1=Быхаўскі замак}} - існаваў у 16-18 ст. у [[Горад Быхаў|Быхаве]]. Стаяў на высокім правым беразе [[Дняпро|Дняпра]], на месцы больш ранняга пасялення 14-15 ст. Уваходзіў у сістэму [[Быхаўскія гарадскія ўмацаванні|Быхаўскіх гарадскіх умацаванняў]]. Да 1590 замак меў драўляныя сцены ў выглядзе гародняў, вежы і ўязную браму. У [[1590]] замак вытрымаў напад «нізавых казакоў» данскога гетмана Мацюшы Федаровіча. Тады ж гаспадар горада гетман ВКЛ Я. Н. Хадкевіч атрымаў ад караля грамату на будаўніцтва новага замка. Узвядзенне яго закончылася ў 1619. Пры [[Леў Сапега|Л. Сапегу]], да якога ў 1621 перайшоў Быхаў, узведзена бастыённая фартыфікацыя.

Новы Быхаўскі замак займаў участак берага[[бераг]]а ў выглядзе няправільнага прамавугольніка[[прамавугольнік]]а памерам 77х100 м, з поўдня, захада і поўначы быў умацаваны глыбокімі і шырокімі (да 22—27 м) [[Роў, фартыфікацыя|равамі]], а па краях пляцоўкі — [[Вал, фартыфікацыя|земляным валам]] з бастыёнамі[[бастыён]]амі. Па перыметры дзядзінца размяшчаліся жылыя і гаспадарчыя пабудовы, у т. л. комплекс мураванага палаца-замкавага ансамбля. «Прыступны» заходні бок абароны замка з уязной брамай быў дадаткова ўмацаваны васьміграннымі 2-яруснымі цаглянымі вежамі, якія мелі па 7—8 байніц і фланкіравалі подступы да брамы. Брама была таксама мураваная, 2-ярусная са скляпеністым перакрыццем, з купалам — «галкай» і ветранікам з гербам Сапегаў. Двухстворкавыя палотнішчы варот былі дадаткова ўмацаваны кратай — герсай і спецыяльнай сістэмай жалезных запораў. Да брамы вёў драўляны мост, пасярэдзіне якога стаялі дадатковыя «краты з дрэва сталярскай работы».

Замак перажыў шмат аблог і штурмаў. У [[1648]] атрад украінскіх казакоў на чале з Ф. Гаркушам не здолеў яго ўзяць. На пачатку [[Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай, 1654-1667|вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654—67]] Быхаў выстаяў у час 11-месячнай аблогі ўкраінскіх казакоў на чале з I.Н. Залатарэнкам і 11 палкоў маскоўскага войска ваяводы А.М. Трубяцкога. Але ў пачатку [[1657]] пасля 18-месячнай аблогі маскоўскія войскі сумесна з украінскімі казакамі захапілі Быхаў. У 2-й палове [[1658]] Іван Нячай перайшоў на бок караля Рэчы Паспалітай. Карнае войска маскоўскіх ваяводаў Змеева і Лабанава-Растоўскага [[14 мая|14.5]].[[1659]] падышло да горада і пачало аблогу, якая працягвалася да [[4 снежня]] і закончылася начным штурмам Быхава. Карнікі, які захапілі замак, у [[1660]] самі апынуліся ў аблозе і ў снежні [[1661]] здаліся 7-тысячнаму войску Рэчы Паспалітай на чале з гетманам Чарнецкім.

У час [[Паўночная вайна 1700-1721|Паўночнай вайны 1700—21]] уладальнік Быхава К. Сапега падтрымліваў шведскага караля Карла XII, а ў перыяд двоеўладдзя — Станіслава Ляшчынскага.