Генацыд армян: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 219:
|}
 
Першы перапіс насельніцтва ў Асманскай імперыі [[1844]] года паказалапаказаў каля {{nobr|2 000 000}} армян у [[Анатолія|Азіяцкай Турцыі]]. У [[1867]] годзе на [[Сусветная выстаўка, 1867|Сусветнай выстаўцы]] ў Парыжы[[Парыж]]ы кіраўніцтва імперыі заявіла пра {{nobr|2 000 000}} армян у [[Малая Азія|Малой Азіі]] і {{nobr|400 000}} у еўрапейскай Турцыі. Паводле дадзеных армянскага патрыярхату, у [[1878]] годзе колькасць армян у Асманскай імперыі складала {{nobr|3 000 000}}: {{nobr|400 000}} у еўрапейскай Турцыі, {{nobr|600 000}} у заходняй Малой Азіі, {{nobr|670 000}} у вілаетах [[Сівас]], [[Трапезунд]], [[Кайсеры]] і [[Дыярбакыр]] і {{nobr|1 330 000}} на [[Армянскае нагор'е|Армянскім нагор'і]]. У афіцыйным перапісе [[1881]]—[[1893]] гадоў лік армян рэзка падае да {{nobr|1 048 143}} чалавек. Нават з улікам страт у [[1878]] годзе [[Карс]]а і {{нп3|Горад Ардахан|Ардахана|ru|Ардахан}} такое змяншэнне колькасці армян можна вытлумачыць толькі маніпуляцыямі з лічбамі. Штогоднікам асманскага ўрада ({{lang-tr|Salname}}) за [[1882]] год падатак, што выплачваўся немусульманскімі мужчынамі, быў вылічаны ў памеры {{nobr|462 870}} [[Турэцкі фунт|турэцкіх фунтаў]], аднак паводле таго ж штогодніка савет міністраў Турцыі чакаў паступленняў ад гэтага падатку ўдвойчыўдвая больш, што ўскосна пацвярджае заніжэнне колькасці немусульманскага насельніцтва ўдвойчыўдвая. Афіцыйны перапіс паказваў адсутнасць армян у некаторых гарадах, у дачыненні да якіх верагодна вядома пра іх наяўнасць. Асманскі перапіс [[1907]]—[[1908]] гадоў выклікае тыя ж пытанні, што і папярэдні. Згодна гэтагаз перапісугэтым перапісам, армянскае насельніцтва [[Эрзурум]]а, [[Бітліс]]а і [[Горад Ван|Вана]] засталося тым жа, нягледзячы на разаніну 1894—1896 гадоў. Раймонд Кеваркян, падрабязна аналізуючы дэмаграфічныя дадзеныя, мяркуе, што гэты перапіс не меў стасункудачынення да рэальнага падліку армянскага насельніцтва і толькі паўтарыў дадзеныя папярэдняга перапісу, якія, у сваю чаргу, былі заніжаны ўдвойчыўдвая. У [[1912]] годзе армянская патрыярхія ацаніла колькасць армян у вілаетах Ван, Бітліс, [[Правінцыя Элязыг|Элязыг]], [[Правінцыя Дыярбакыр|Дыярбакыр]], і Эрзурум у {{nobr|804 500}} чалавек. У [[1914]] годзе патрыярхія правяла больш дакладныя падлікі, якія паказалі {{nobr|1 845 450}} армян на тэрыторыі імперыі. Змяншэнне армянскага насельніцтва больш зачым на мільён можна вытлумачыць разанінай [[1894]]—[[1896]] гадоў, уцёкамі армян з Турцыі і гвалтоўным зваротам у іслам. Апроч таго, перапіс не быў поўным, бо перапіснікіперапісчыкі патрыярхіі не мелі доступу да ўсіх армянанаселеных пунктаў, асабліва калі яны кантраляваліся курдскімі плямёнамі. НайболейНайбольш паказальна гэта для вілаета Дыярбакір, армянскае насельніцтва якога, паводле афіцыйных дадзеных, складала {{nobr|73 226}} чалавек, паводле падлікаў патрыярхіі — {{nobr|106 867}}, а вясной 1915 года з вілаета былобылі дэпартаванадэпартаваныя {{nobr|120 000}} армян. Афіцыйная асманская статыстыка ацэньвала армянскае насельніцтва імперыі ў 1915 годзе ў {{nobr|1 295 000}} чалавек<ref name="Kévorkian:The Armenian Genocide-267-278" />.
 
Паводле «''Брытанікі''», існуюць ацэнкі ад 1 млн да больш чым 3,5 млн<ref name="britannica-armenian-massacres" />. Сучасныя ацэнкі армянскага насельніцтва Асманскай імперыі вагаюцца паміж {{nobr|1 500 000}}<ref name="Erik Jan Zürcher" /> і {{nobr|2 500 000}}<ref name="Lise Noël" /> чалавек.
 
=== Колькасць ахвяр ===