Хроніка Быхаўца: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Твор сярэдневяковай літаратуры
|Арнамент =
|Арыгінальная назва =
|Даверанасць = сярэдняе
|Альтэрнатыўныя назвы = Хроніка Быхаўца
|Альтэрнатыўныя арыгінальныя назвы =
|Альтэрнатыўныя беларускія назвы =
|Выява = Хроніка Быхаўца, старонка рукапісу.PNG
|Подпіс да выявы = Старонка рукапісу
|ОрнаментT =
|Аўтар =
|Дата = сярэдзіна XVI ст.
|Мова = [[Польская мова|Старажытнапольская мова]])
|Цыкл =
|Тэма =
|Жанр = гістарычная хроніка
|Стыль =
|Аб'ём = 20 арк.
|Перыяд = [[сярэднявечча]]
|Пацвярджаецца =
|Супярэчаць =
|Версіі =
|Звязаны =
|Крыніцы =
|Змест = гісторыя [[вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]
|Персанажы =
|Выданне = [[1846]]
|Манускрыпты =
|Захоўванне =
|Арыгінал = знік
|Краіны1 = Вялікае Княства Літоўскае
|Краіны2 =
|Краіны3 =
|Спасылка = https://books.google.com/books?id=c-BbAAAAcAAJ&pg=PP9 Pomniki do dziejow litewskich
|Вікітэка =
}}
'''«Хроніка Быхаўца»''' — [[летапісны звод]] з ліку [[беларуска-літоўскія летапісы|беларуска-літоўскіх летапісаў]], адзін з агульнадзяржаўных зводаў [[ВКЛ]]. У [[літоўская гістарыяграфія|літоўскай гістарыяграфіі]] азначаецца таксама як '''3-я рэдакцыя [[Літоўская хроніка|Літоўскай хронікі]]'''.
 
{{змест злева}}
Звод быў складзены ў сяр. 16XVI ст., і дайшоў да нашых часоў у адзіным [[спіс]]е, зробленым у канцы 17XVII — пач.18 XVIII ст. Звод захоўваўся ў маёнтку Магілёўцы<ref>Сучасная [[вёска Магілёўцы]], [[Пружанскі раён]].</ref> шляхціца А. Быхаўца, адсюль назва. Быхавец пераслаў рукапіс [[Т. Нарбут]]у ([[1834]]).
 
Доўгі час крыніца лічылася [[фальсіфікат]]ам, які прыпісвалі [[Т. Нарбут]]у, які ўпершыню выдаў «Хроніку Быхаўца» ў серыі «''Помнікі літоўскай гісторыі''» ([[1846]]), пасля чаго [[рукапіс]] знік без следу. Гэта, а таксама неадназначная рэпутацыя Нарбута (які часам спасылаўся на неіснуючыя крыніцы<ref>Предисловие // ПСРЛ, Т.32, 1975.</ref>) і супярэчнасці і [[анахранізм]]ы ў [[тэкст|тэксце]], дало падставы для думкі аб фальсіфікацыі. Але з сапраўднасцю дакумента згадзіліся шматлікія расійскія, беларускія і польскія гісторыкі. За некалькі гадоў перад Нарбутам урывак з хронікі (фрагмент аб забойстве вялікага князя [[Жыгімонт Кейстутавіч|Жыгімонта Кейстутавіча]] 1440 года) надрукаваў настаўнік [[Віленская гімназія|Віленскай гімназіі]] Г. Клімашэўскі, які чытаў рукапіс яшчэ ў маёнтку Быхаўца.
Радок 11 ⟶ 47:
 
== Заслаўская хроніка ==
 
У сваёй «[[Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсяе Русі|Хроніцы польскай, літоўскай, жамойцкай і ўсёй Русі]]» [[Мацей Стрыйкоўскі]] прыводзіць пачаткі двух летапісаў, якія выкарыстоўваў у сваёй працы. Адзін з гэтых летапісаў, атрыманы, паводле слоў самога Стрыйкоўскага, ад князёў Заслаўскіх, надзвычай блізка супадае ў прыведзеным фрагменце з Хронікаю Быхаўца. Пры гэтым цытата ўтрымоўвае і першыя сказы летапісу, згубленыя ў рукапісе Хронікі Быхаўца, дазваляючы запаўняць гэтую лакуну пры выданні.