Пішчаль: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 13 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1430251 (translate me)
афармленне
Радок 1:
'''Пішча́ль''' (магчыма, усходнесл. ''пишталь'', ''пищаль''): ''агульная назва'', якой на землях [[Русь|Русі]] азначалі ранейшыя ўзоры [[агнястрэльная зброя|агнястрэльнай зброі]]  — [[стрэльба|стрэльбы]] і [[гармата|гарматгарматы]]ы; вядомая і ў іншых мовах.
 
Назва, за зброяй, з'явіласяз’явілася ў канцы 14 ст., і ўжывалася да 18 ст. (кнотавыя і крамянёвыя ручныя пішчалі; назва гармат ужывалася да 17 ст.). У старабеларускіх дакументах назва ўжывалася, напрыклад, у 1490-х гг. Падобная назва вядомая ў польскіх крыніцах: так, польская пяхота мела ў кан. 14  — пач. 15 ст. лёгкія гакаўніцы і пішчалі (''piszczel''), якія апісваюцца як «зброя, лягчэйшая за гакаўніцу»<ref>Кабельскі, С.32,33.</ref>.
 
Назва, відаць, паходзіць ад усходнесл. і старабел. ''пишталь'', ''пищаль'', ''пищалка'', ''писчалка'' «духавы музычны інструмент з высокім гучаннем, дудачка». Падобныя назвы муз. інструментаў сустракаюцца і ў іншых славянскіх мовах: у славенскай, харвацкай, польскай, украінскай і інш.<ref>Гл. Этымалагічны і Гістарычны (Т.24, С.337) слоўнікі бел. мовы.</ref>
Радок 7:
Такой назвай азначаліся, напрыклад:
* [[ручніца]];
* '''самапал'''  — [[стрэльба]] з [[замок, зброя|замком]], напрыклад, [[кнотавы замок|кнотавым]];
* «'''недамерак'''»  — скарочаная стрэльба;
* [[завесная пішчаль]];
* [[гакаўніца|зацінная пішчаль]]  — лёгкая гармата ці цяжкая (крапасная) стрэльба з крукам.
* [[вінтоўка|вінтавальная пішчаль]]  — стрэльба з нарэзным ствалом.
* крапасная, абложная, палявая, палкавая [[гармата]].
 
{{зноскі}}
 
{{літ|Від=Б
== Літаратура ==
|{{крыніцы/ВЭС-83}} С.558.
 
|{{крыніцы/Кабельскі 1975}}
|* {{крыніцы/ВЭС-83}} С.558.
}}
|* {{крыніцы/Кабельскі 1975}}
 
{{commonscat|Hand cannon (handgonne)|Пішчаль}}