Партызаны: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
афармленне, дапаўненне |
Створана перакладам старонкі "Партизан" |
||
Радок 1:
[[
[[Файл:IV_crnogorska_proleterska_brigada.JPG|справа|міні|234x234пкс|Югаслаўскія партызаны ў [[Чарнагорыя|Чарнагорыі]], 1941-1945 гады]]
[[Файл:RIAN_archive_965_A_guerrilla_commander_teaching_his_fighters_to_use_weapons.jpg|справа|міні|200x200пкс|Камандзір партызанскага атрада знаёміць байцоў са зброяй. Смаленская вобласць, 23 жніўня 1941 года]]
▲[[File:Soviet guerilla.jpg|295x295px|thumb|right|Савецкія партызаны ў [[Беларусь|Беларусі]], 1943 год]]
'''
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі]]</ref>.
Слова «партызан»
Неафіцыйны, нефармальны характар гэтых атрадаў часцей за ўсё звязаны з тым, што іх мэтай з'яўляецца барацьба супраць існуючай у краіне ўлады (палітычнага або ваеннага рэжыму), або акупацыйнага рэжыму варожай краіны; прычым пераважна ваенным шляхам, метадамі [[Партызанская вайна|партызанскай вайны]] ў тыле праціўніка — [[дыверсія|дыверсіі]], [[тэрор]], узброеныя сутыкненні з сіламі паліцыі, [[Ваенная справа|рэгулярнай арміі]], мясцовай адміністрацыі і г . д., карыстаючыся замаскіраваным перамяшчэннем па тэрыторыі і пазбягаючы франтальных сутыкненняў з праўзыходнымі сіламі праціўніка.
Партызанскія атрады і тактыка [[Партызанская вайна|партызанскай вайны]] ў тыле праціўніка шырока ўжывалася падчас многіх войнаў.▼
▲Партызанскія атрады і тактыка
== Гл.таксама ==▼
Партызанскі рух з'яўляецца праявай народнай вайны супраць вайсковых [[Падраздзяленне|падраздзяленняў]] і адміністрацыі, якія насельніцтва лічыць чужымі і акупацыйнымі. Партызанскія сілы могуць выкарыстоўвацца ў ходзе рэгулярнай вайны для дэзарганізацыі тылу праціўніка.
У [[Расійская імперыя|Расіі]] і [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] партызанскія злучэнні адыгралі значную ролю ў разгроме захопнікаў у ходзе [[Вайна 1812 года|Айчыннай вайны 1812 года]] і [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]], у працэсе [[Першая сусветная вайна|Першай Сусветнай вайны]], у гады [[Грамадзянская вайна ў Расіі|Грамадзянскай вайны]] і Інтэрвенцыі, у ходзе барацьбы з контррэвалюцыяй на тэрыторыі краіны, так і за яе межамі (групы Актыўнай выведкі ў Польшчы, дарадцы партызанскіх фарміраванняў у [[Грамадзянская вайна ў Кітаі|Кітаі]] і [[Грамадзянская вайна ў Іспаніі|Іспаніі]]). Выкарыстоўваліся пры вырашэнні задач стрымання забеспячэння варожых падраздзяленняў, зніжэння іх баявога духу, знішчэння разрозненых груп праціўніка, адміністрацыйнага і ідэалагічнага кантролю за мясцовым насельніцтвам. Пры гэтым практыкавалася як забеспячэнне ваеннымі матэрыяламі і спецыялістамі стыхійна ўтварыліся баявых груп (самаарганізацыя насельніцтва, акружаныя групы [[Ваеннаслужачы|вайскоўцаў]]), так і закід на акупаваную (кантраляваную праціўнікам) тэрыторыю арганізатарскіх груп і рэгулярных баявых падраздзяленняў, частак і злучэнняў.
== Спасылкі ==▼
Партызаны і партызанскія злучэнні як ваенныя фарміравання маюць спрэчны афіцыйны міжнародны прававы статус, але па [[Міжнароднае права|міжнароднаму праву]] пры паланенні могуць падпадаць пад статус «[[Ваеннапалонныя|ваеннапалонных]]» пры пэўных, не заўсёды строга ахаваным умовах<ref>[http://slovari.yandex.ru/dict/jurid/article/jur3/jur-4285.htm Большой Юридический словарь. Статья «Партизаны»](недаступная спасылка)
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі]]</ref>. Статусам камбатанта (якая змагаецца) у агульным выпадку, паводле звычаяў вядзення вайны, валодаюць людзі, якія валодаюць відавочна адрознымі знакамі адрозненні.
== Ужыванне тэрміна ў розны час ==
У сувязі з станоўчай афарбоўкай слова «партызан», які азначае свайго народнага змагара, гэта слова не ўжываецца да варагуючым узброеным групоўкам розных плыняў і [[Сепаратызм|сепаратыстаў]]. Хоць яны часта выкарыстоўваюць партызанскія метады дыверсійнай, канспіратыўнай і ідэалагічнай дзейнасці. Для іх вызначэння выкарыстоўваюцца тэрміны — «[[Бандытызм|бандыты]]», «[[Тэрарызм|тэрарыстычная]] група», «незаконныя ўзброеныя фармаванні» або «ўзброеная [[апазіцыя]]».
У [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] у [[1930-я]] гады склалася практыка ўжывання слова «партызан» (таксама «чырвоны партызан») у значэнні «той, хто раней удзельнічаў у партызанскіх дзеяннях у Грамадзянскай вайне на баку [[Рабоча-сялянская Чырвоная армія|Чырвонай Арміі]]». Слова мела станоўчую эмацыйную афарбоўку і з'яўлялася часткай сацыяльнага статусу чалавека. Адлюстраванне гэтага словаўжывання прысутнічае ў многіх кинопроизведениях той эпохі (напрыклад, фільм «Аэроград»).
У працягу і адразу пасля Вялікай Айчыннай вайны аналагічнае экзамены таксама замацоўвалася ў дачыненні да ўсіх, хто удзельнічаў у партызанскіх дзеяннях, па-за залежнасці ад іх бягучага статусу.
▲== Гл. таксама ==
* Партызанскі рэйд
* [[Партызанская вайна]]
* Партызаны ў Айчыннай вайне 1812 года
* [[Савецкі партызанскі рух (1941—1944)|Савецкія партызаны ў Вялікай Айчыннай вайне]]
* Дзень партызанаў і падпольшчыкаў
* Дзень партызанскай славы
* [[Эрнэста Гевара|Эрнэста Чэ Гевара]]
* Сертыфікат Патрыёта
* «Прыморскія партызаны» (2010)
== Заўвагі ==
{{примечания}}
▲== Спасылкі ==
* Вус Н. А. [http://colovrat.at.ua/publ/1-1-0-322 Есть бессмертие в смерти такой] / Н.А.Вус // История Змиевского края. – Змиев. – 29.10.2016.
[[Катэгорыя:Ваенная навука]]
[[Катэгорыя:Нерэгулярныя ўзброеныя сілы]]
[[Катэгорыя:Партызаны]]
| |||