Электрамагніт: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др стыль, арфаграфія
Радок 1:
[[Файл:Electromagnetism.png|міні|218x218пкс|Прамы провад з токам. Ток (I), працякаючы праз провад, стварае магнітнае поле (B) вакол провада]]
[[Файл:VFPt Solenoid correct2.svg|міні|Магнітнае поле [[Саленоід|саленоіда]]]]
'''Электрамагніт'''  — прылада, якоеякая стварае [[магнітнае поле]] пры праходжанні [[Электрычны ток|электрычнага току]] праз яго. Звычайна электрамагніт складаецца з абмоткі і [[Ферамагнетык|ферамагнітнага]] стрыжня, які набывае ўласцівасці [[Магніт|магніта]] пры праходжанні па абмотцы электрычнага току. У электрамагнітах, прызначаных, перш за ўсё, для стварэння цягавых намаганняў, таксама прысутнічае якар (рухомая частка [[Магнітапровад|магнітапровада]]), які перадае высілакнамаганне.
 
Абмотку электрамагнітаў вырабляюць з ізаляванага [[Алюміній|алюмініевага]] або [[Медзь|меднага]] провада, хоць ёсць і звышправодныя электрамагніты. Магнітапровады вырабляюць з магнітна-мяккіх матэрыялаў  — звычайна з электратэхнічнай або якаснай канструкцыйнай [[Сталь|сталі]], літой сталі і [[Чыгун|чыгуну]], жалезанікелевых і жалезакобальтавых сплаваў. Для зніжэння страт на віхравыя токі (токі Фуко) магнітаправоды выконваюць з набору лістоў.
 
== Гісторыя ==
У 1825 годзе англійскі інжынер [[Уільям Стэрджэн]] вырабіў першы электрамагніт, які ўяўляеўяўляў сабой сагнуты стрыжань з мяккага жалеза з абмоткай з тоўстага меднага дроту. Для ізалявання ад абмоткі, стрыжань быў пакрыты лакам. Пры прапусканні току жалезны стрыжань набываў ўласцівасціуласцівасці моцнага магніта, але пры перапыненніспыненні току ён імгненна іх губляў. Менавіта гэтая асаблівасць электрамагнітаў і дазволіла шырока ўжываць іх у тэхніцы<ref>{{cite journal
| last = Sturgeon
| first = W.
Радок 34:
| isbn = 0-7506-5073-7}}</ref><ref>Windelspecht, Michael. [https://books.google.com/books?id=hX1jPbJVSu4C&pg=PR22&lpg=PR22&dq=%22William+Sturgeon%22+electromagnet+1825&source=web&ots=BhXj3j9j4t&sig=6gI6QNC-Yc5YMCY5RpEE43eIfgU&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=9&ct=result#PPR22,M1 Groundbreaking Scientific Experiments, Inventions, and Discoveries of the 19th Century], xxii, Greenwood Publishing Group, 2003, {{ISBN|0-313-31969-3}}.</ref>.
 
Акрамя прамысловага выкарыстання, магніты сталі шырока прымяняцца ў медыцыне. Яшчэ ў канцы [[19 стагоддзе|XIX]]  — пачатку [[20 стагоддзе|XX стагоддзя]] на старонках [[Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Ефрона|Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Ефрона]] Мендэльсон М. Э. пісаў, што электрамагніт «служит самым лучшим способом для извлечения инородных тел из полости глаза»<ref name="ЭСБЕ 1">{{ВТ-ЭСБЕ|Электромагнит в хирургии}}</ref>.
 
== Класіфікацыя ==
[[Файл:Simple_electromagnet2.gif|міні|192x192пкс|НайпростыНайпросцейшы электрамагніт: вакол ферамагнітнага стрыжня наматаны электрапровад ў ізаляцыі]]
Вылучаюць тры тыпутыпы электрамагнітаў паводле спосаба стварэння магнітнага патоку.
; Нейтральныя электрамагніты пастаяннага току
Пастаянны [[магнітны паток]] ствараецца [[Пастаянны ток|пастаянным токам]] у абмотцы такім чынам, што сіла прыцягнення залежыць толькі ад велічыні і не залежыць ад кірунку току ў абмотцы.
; Палярызаваныя электрамагніты пастаяннага току
Прысутнічаюць два незалежныхнезалежныя магнітныхмагнітныя патокі  працоўнырабочы і палярызуючы. Першы ствараецца рабочай (або кіруючай) абмоткай. Палярызуючы паток часцей за ўсё ствараецца пастаяннымі магнітамі, часам дадатковымі электрамагнітамі, і выкарыстоўваецца для забеспячэнняпадтрымкі наяўнасцісілы прыцягвае сілыпрыцяжэння пры выключанай працоўнайрабочай абмотцы. У цэлым дзеянне такога магніта залежыць як ад велічыні, так і ад кірунку электрычнага току ў працоўнайрабочай абмотцы.
; Электрамагніты пераменнага току
У гэтых магнітах сілкаванне абмоткі ажыццяўляецца ад крыніцы [[Пераменны ток|пераменнага току]], магнітны паток перыядычна змяняецца па велічыні і кірунку, а аднанакіраваная сіла прыцягнення змяняецца толькі па велічыні, у выніку чаго сіла прыцягнення пульсуе ад нуля да максімальнага значэння з падвоенай частатой паадносна адносінах да частацечастаты сілкавальнага току.
Шырока ўжываюць у электратэхніцы, пачынаючы ад бытавой тэхнікі да электрамагнітных пліт для [[Станок|станкоў]], пры магнітапарашковым метадзе неразбуральнага кантролю.
 
=== Іншыя класіфікацыі ===
Электрамагніты адрозніваюць таксама паводлепа шэрагашэрагу іншых прыкмет: паводлепа спосабаспосабу ўключэння абмотак  — з паралельнымі і паслядоўнымі абмоткамі; паводлепа характара працыхарактару работы якія працуюць уз працяглым, перарывістым і кароткачасовым рэжымахрэжымамі; павдллепа хуткасці дзеяння  — хуткадзейныя і запаволенага дзеяння, якіяпа ствараюцьхарактару пастаяннаеполя — абоэлектрамагніты пераменнаепастаяннага магнітнаеці полепераменнага магнітнага поля і г . д.
 
== Гл. таксама ==