Вікіпедыя

Беларуская міфалогія: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Радок 360:
 
== Ведзьмы і чараўнікі ==
=== Ведзьмы, чараўніцы ===
[[Ведзьма|Ведзьмы]] і чараўнікі - людзі, якія займаліся магіяй і валодалі таемнымі ведамі.
Лічылася, што жаночая магія слабейшая за мужчынскую.
 
* Ведзьмы выглядалі або як вельмі прыгожыя дзяўчыны, або як жудасныя старыя бабы, з лішнім радам зубоў, з лішнімі пальцамі на руках ці нават з хвастом. Некаторыя ведзьмы захоўвалі вечную маладосць з дапамогай адвару з сэрца лісы і печані коткі.
* Ведзьма ці чараўнік маглі ператварыць чалавека ў [[воўка]], [[Крумкач|крумкача]], [[Вераб’і|вераб’я]]. У адной казцы жонка-ведзьма перакінула мужа ў [[Сабака свойскі|сабаку]]. Аднойчы чараўнік нагнаў сон на каралеўскіх салдат і палез у палац красці дзіця караля. Але муж-сабака дагнаў злодзея і адбіў дзіцёнка. Узрадваны кароль абвешаў сабаку золатам. Але жонка-ведзьма паздымала золата і перакінула мужа-сабаку ў вераб’я. Прыляцей ён у дом таго самага чараўніка, у якога каралеўскае дзіця адабраў. Той вярнуў вераб’ю чалавечы воблік і навучыў, як адпомсціць злой жонцы і ператварыць яе на сем год у кабылу, каб вазіць на ёй дровы.
* Ведзьма магла ператварыцца ў [[Жабы|жабу]] (каб высмоктваць малако ў чужых кароў), [[Коту чорную свойскі|котку]], ласку, кабылу ці ў вогненае кола, (якое само кацілася па зямлі).
* Магла ператварыць іншага чалавека ў воўка, крумкача, сабаку, вераб’я.
* Маглі адбіраць у [[Карова|кароў]] малако.
* Магла лётаць па небена лаўцы, на веніку або на казле, на ваўку, на мядзведзі. Ведзьмы з ваколіц Мсціслава ператвараліся ў крылатых жывёл і ляцелі на Лысую гару, што знаходзіцца паблізу.
* Ведзьмы маглі лётаць па небе на [[Каза свойская|казе]], на [[Воўк|ваўку]] ці на мятле.
* У Рэчыцы верылі: засуху наганяюць ведзьмы. Яны зачыняюць дождж у гаршках і не пушчаюць яго да людзей <ref>Васілевіч, У. Зямная дарога ў вырай: беларускія народныя прыкметы і павер’і / У. Васілевіч / уклад., прадм., перакл. у паказ. У. Васілевіча. – Кніга 3. – Мінск: Беларусь, 2010. – 717 с.</ref>.
* Замыкалі дождж у гаршках, якія хавалі ў сваёй хаце, ад чаго пачыналася [[засуха]].
* Паводле легенды, чарадзей [[Рымар]], калі яго дзеці патапіліся ў возеры, з гора накрыў крыніцу патэльняй, а сам ператварыўся ў валун, які яе прыдавіў. Крыніца перасохла, а разам з ёю і возера.▼
* У казках ведзьма - людаедка. Дзіця ці маладая дзяўчына рызыкуе стаць яе абедам.
* Некаторыя ведзьмы захоўвалі вечную маладосць і прыгажосць, гатуючы адвар з сэрца [[лісы]] і печані коткі.
* На [[Купалле]] ператвараліся ў крылатых пачвар і ляцелі на Лысую гару пад [[Мсціслаў|Мсціславам]], каб там танцаваць і піраваць.
* На [[Купалле]] ведзьмы ўвогуле рабіліся асабліва магутнымі: знішчалі ўраджаі, псавалі кароў. Таму ў купальскім агні часта спальвалі саламяную фігуру ў выглядзе "ведзьмы", каб пазбавіць сапраўдных ведзьмаў магічнай сілы. Гэта адлюстравана ў купальскіх песнях.
{{Цытата|
Радок 380 ⟶ 376:
:Каб яна па хлявах не хадзіла...
<ref>[http://catalog.library.mogilev.by/kray/Culture/r11p21.html Мясцовы фальклор] // Сайта "Край Магілёўскі. Культура. Мастацтва. Літаратура" </ref>}}
 
=== Чараўнікі, калдуны ===
▲*Чараўнікі і калдуны, у адрозненні ад ведзьмаў, кіравалі сіламі прыроды: выклікалі ваўкоў, змей, пчол, разганялі хмары, насылалі град. Паводле легенды, чарадзей [[Рымар]], калі яго дзеці патапіліся ў возеры, з гора накрыў крыніцу патэльняй, а сам ператварыўся ў валун, які яе прыдавіў. Крыніца перасохла, а разам з ёю і возера.
 
Як паведамляе фалькларыст А. Шлюбскі, чараўнікі звычайна высокія, маўклівыя людзі, фізічна дужыя, з вялікай сям’ёй, паважаныя ў народзе <ref>Шлюбскі А.Л. Матар’ялы да вывучэньня фольклёру і мовы Віцебшчыны. Ч.11. Менск: Выданьне інстытуту беларускае культуры у Менску, 1928.</ref>.
 
== Ваўкалакі ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Беларуская_міфалогія"