Цэнтральна-Афрыканская Рэспубліка: Розніца паміж версіямі

|Месца па насельніцтве=126115

|Насельніцтва={{рост}}5 057625 000118<ref>https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/ct.html</ref>

|Год перапісу=20122017

|Шчыльнасць насельніцтва=6,19

|Год разліку ВУП=20052017

|ВУП на душу насельніцтва=391693

|ІРЧП=0,352

|Год разліку ІРЧП=2016

|Месца па ІРЧП=188

'''Цэнтральна-Афрыканская Рэспубліка'''<ref>Напісанне ў адпаведнасці з [[Правілы беларускай арфаграфіі і пунктуацыі, 2008|Правіламі беларускай арфаграфіі і пунктуацыі 2008 года]]</ref>, '''Цэнтральнаафрыканская Рэспубліка'''<ref>Напісанне ў аджпаведнасціадпаведнасці з БелЭн, том 17</ref>, '''ЦАР''' ({{lang-fr|République Centrafricaine}}) — [[дзяржава]] ў [[Цэнтральная Афрыка|Цэнтральнай Афрыцы]]. Мяжуе на захадзе і паўднёвым захадзе з [[Камерун]]ам, на поўдні — з [[Рэспубліка Конга|Рэспублікай Конга]] і [[ДРК]], на паўночным захадзе — з [[Чад]]ам, на паўночным усходзе — з [[Судан]]ам. Не мае выхаду да мора. Плошча 623 тыс.км². Афіцыйная мова — [[французская мова|французская]], найбольш пашырана — санго. Сталіца — [[горад Бангі]]. Нацыянальнае свята — Дзень абвяшчэння рэспублікі ([[1 снежня]]).У 2010-х для краіны характэрная палітычная нестабільнасць, для вырашэння ўнутраных канфліктаў нярэдка прыцягваліся міратворчыя сілы ААН. Сваёй слабаразвітасцю вылучаецца нават сярод краін Цэнтральнай Афрыкі: у 2016 годзе ЦАР займала апошняе месца ў свеце па паказчыках [[ВУП на душу насельніцтва]] і [[ІЧР]]<ref>http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf</ref>. Зрэшты, няма благога без добрага: у 2008 годзе часопіс National Geografic прызнаў прыроду ЦАР найменш пацярпелай ад забруджання ў свеце.

== ГеаграфіяПрырода ==

Паверхня краіны ўяўляе сабой хвалістае пласкагор'е вышынёй ад 600 да 900 метраў, што раздзяляе басейны ракі [[Рака Конга|Конга]] і возера [[Возера Чад|Чад]]. У яго межах вылучаюць ўсходнюю і заходнюю часткі. Усходняя частка мае агульны ўхіл на поўдзень, да рэк [[Рака Мбому|Мбому]] (Бому) і [[рака Убангі|Убангі]]. Большая частка тэрыторыі занята ўзвышшам Азандэ (сярэднія вышыні 600-900 метраў). На ім узвышаюцца астанцовыя гранітныя масівы Ядэ на захадзе і Фертыт на ўсходзе (вышыня да 1388 метраў, [[гара Нгаўі]]). На поўначы ўзвышша паступова пераходзіць у забалочаную раўніну паўднёвай ускраіны ўпадзіны Чад. Галоўныя рэкі на ўсходзе краіны — Шынкі і Мбар — суднаходныя ў ніжніх плынях; вышэй праходжання суднаў перашкаджаюць парогі. [[Карысныя выкапні]]: [[алмаз]]ы, [[уранавая руда|уранавыя]], медныя, жалезныя, нікелевыя і кобальтавыя руды, [[нафта]]. [[File:Republique Centrafricaine - Boali - Chutes de Boali.jpg|thumb|Вадаспад Баалі на рацэ Мбалі]. Краіна з'яўляецца цэнтрам буйнейшай у свеце магнітнай анамаліі Бангуі, паходжанне якой застаецца невытлумачальным.

Клімат і расліннасць змяняюцца з поўначы на поўдзень. Толькі на паўднёвым захадзе захаваліся густыя вільготныя трапічныя лясы; па кірунку на паўночны ўсход лясы па далінах рэк змяняюцца саваннымі рэдкалессямі і злакоўнікамі. На поўначы сярэдняя гадавая колькасць ападкаў складае 1250 мм у год, яны выпадаюць пераважна з ліпеня па верасень, а таксама ў снежні-студзені. Сярэдняя гадавая тэмпература 27 ° С, а на поўдні — 25 ° С. Сярэдняя гадавая колькасць [[ападкі|ападкаў]] на поўдні перавышае 1900 мм, на поўначы яна складае 1250 мм у год; вільготныпрацягласць вільготнага сезонсезона скарачаецца з поўдня (травень-кастрычнік) на поўнач (чэрвень-верасень), у сярэднім ён доўжыцца з ліпеня па кастрычнік; снежань і студзень — самыя сухія месяцы. Нацыянальныя паркі: Андрэ-Фелікс, Бамінгі-Бангоран, Сен-Флорыс.