Браўншвайг: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 63:
|add3 =
}}
'''Браўншвайг''' ({{lang-de|Braunschweig}}) — буйны горад у Паўночнай Германіі на паўднёвым усходзе федэральнай зямлі [[Ніжняя Саксонія]]. Прыкладна 240 000 жыхароў, з'яўляеццаз’яўляецца другім па велічыні горадам Ніжняй Саксоніі.
 
Да лістапада [[1918]] года Браўншвайг быў сталіцай герцагства Браўншвайг-Люнебург. Пасля лістападаўскай рэвалюцыі і адстаўкі герцага была сталіцай рэспублікі Браўншвайг да яе роспуску ў [[1946]] годзе і ўваходжання ў ізноў створаную зямлю Ніжняя Саксонія.
 
== Геаграфічнае становішча ==
Браўншвайг знаходзіцца ў паўночнай частцы Германіі, паміж паўночнай мяжой горнага масіва Гарц і пераходам да Паўночна-Германскай нізіны. Праз горад працякае рака Окер. На поўдні ўстаноўлена плаціна, такім чынам Окер акружае цэнтр горада з заходняга і ўсходняга бакоў (гэта было зроблена ў [[Сярэднія вякі]] для лепшай абароны горада) і затым аб'ядноўваеццааб’ядноўваецца ў адзін паток у паўднёва-заходняй частцы горада.
 
Плошча горада на 2006 год складае 192 км², акружаная гарадской мяжой працягласцю 98 км. Сярэдняя вышыня над узроўнем мора — 75 м. Цэнтр горада размяшчаецца на вышыні прыкладна 70 метраў над узроўнем мора; найвышэйшая кропка — Гейтэльдер Берг (111 м).
 
Бліжэйшыя буйныя гарады: [[горад Вольфсбург|Вольфсбург]], 35 км на паўночны ўсход, [[Горад Гановер|Гановер]], 65 км на захад, [[Горад Магдэбург|Магдэбург]], 90 км на ўсход, і [[Горад Гётынген|Гётынген]], 110 км на паўднёвы захад ад Браўншвайга.
 
== Гісторыя ==
Упершыню згадваецца ў [[1031]] годзе; у [[1227]] годзе атрымаў [[гарадскія правы]]. З [[1235]] годзе, пасля распаду [[герцагства Саксонія]], увайшоў у склад [[Браўншвайг-Люнебург|герцагства Браўншвайг-Люнебург]]. У [[XIII]]—[[XIV]] стст. быў буйным гандлёва-рамесным цэнтрам, уваходзіў у [[ганза|саюз ганзейскіх гарадоў]]. У [[1753]]—[[1807]] сталіца [[Браўншвайг-Вольфенбютэль|герцагства Браўншвайг-Вольфенбютэль]]. У [[1806]] годзе быў заняты французскімі войскамі [[Напалеон I Банапарт|Напалеона Банапарта]], у [[1807]] годзе ўключаны ў склад [[каралеўства Вестфалія]]. Пасля завяршэння [[Напалеонаўскія войны|войнаў з напалеонаўскай Францыяй]] сталіца [[герцагства Браўншвайг]] (1813—1918). Пасля [[франка-прускай вайна (1870-1871)|франка-прускай вайны 1870—1871 гадоў]] увайшоў у склад [[Германская імперыя|Германскай імперыі]].
 
== Культура ==
[[Браўншвайгскі тэхнічны ўніверсітэт|Тэхнічны ўніверсітэт]] ([[1745]]), [[Браўншвайгская вышэйшая дзяржаўная школа выяўленчых мастацтваў|Вышэйшая дзяржаўная школа выяўленчых мастацтваў]], [[Федэральны цэнтр фізіка-тэхнічных даследаванняў]], [[Федэральны цэнтр біялагічых даследаванняў у вобласці сельскай гаспадаркі]], {{нп5|Інстытут Георга Экерта па вывучэнні падручнікаў||de|Georg-Eckert-Institut für internationale Schulbuchforschung}}, а таксама шматлікія спецыялізаваныя навучальныя ўстановы і даследчыя інстытуты, якія абслугоўваюць патрэбнасці германскай эканомікі. {{нп5|Браўншвайгскі дзяржаўны тэатр|Дзяржаўны тэатр|de|Staatstheater Braunschweig}} (1690) працуе на 3 пляцоўках: Нацыянальны тэатр, Малы тэатр, Тэатр для дзяцей і моладзі; лялечны тэатр. Праводзяцца міжнародныя фестывалі — тэатральны і танца.
 
== Эканоміка ==
У структуры эканомікі Браўншвайг дамінуе [[сфера паслуг]]. Вядучая галіна прамысловасці — [[машынабудаванне]]; яго асноўныя кірункі — [[аўтабудаванне]] (буйны завод «[[Фольксваген АГ]]», спецыялізаваныя прадпрыемствы, якія выпускаюць [[цяжкі грузавік|цяжкія грузавікі]]), вытворчасць [[офіснае абсталяванне|офіснага абсталявання]] і абсталявання для [[Харчовая прамысловасць|харчовай прамысловасці]], [[электратэхніка]] і [[электроніка]], [[дакладная механіка]] і [[оптыка]]. Развіты таксама [[тэкстыльная прамысловасць|тэкстыльная]] і [[харчовая прамысловасць|харчовая]] ([[цукровая прамысловасць|цукровая]], [[плодакансервавая прамысловасць|плодакансервавая]]) прамысловасць. Вытворчасць [[Музычныя інструменты|музычных інструментаў]].
 
 
 
== Вядомыя ўраджэнцы ==
Радок 110 ⟶ 119:
* {{Сцяг Вялікабрытаніі}} [[Горад Бат|Бат]]
* {{Сцяг Туніса}} [[Горад Сус|Сус]]
* {{Сцяг Ізраіля}} [[Горад Кір'ят-Цівон|Кір'ятКір’ят-Цівон]]
* {{Сцяг Германіі}} [[Горад Магдэбург|Магдэбург]]
* {{Сцяг Расіі}} [[Горад Казань|Казань]]