Барыс Якаўлевіч Магаліф: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др + {{тупіковы артыкул}}, + {{ізаляваны артыкул}} |
|||
Радок 1:
'''Барыс Якаўлевіч Магаліф''' (8 сакавіка 1927 г., Берлін – 26 снежня 2006 г., Горкі, Магілёўская вобласць) – акцёр кіно, кампазітар, педагог, паэт, перакладчык.
=== Біяграфія ===
==Лёс бацькоў ==▼
▲== Лёс бацькоў ==
Яго бацька, Якаў Мареевіч Магаліф, прыехаў ў Маскву ў 1919 годзе, а ў 25 гадоў стаў галоўным бухгалтарам Расійскага тэлеграфнага агенцтва. Потым працаваў начальнікам фінансавага аддзела Народнага Камісарыята замежных спраў СССР. У 1926 годзе быў напраўлены ў Берлін на працу ў пасольства СССР. Яго жонка ўспамінала, што “…1-га красавіка 1937 года на Беларускім вакзале арыштавалі майго мужа, выклікаўшы яго з Берліна. Пазней мне далі з ім спатканне, не дазволіўшы нічога пытацца аб справе. Спытаўшы пра дзяцей, муж мой раптам заплакаў. Яно было апошнім"<ref> Отрывок из воспоминаний Софьи Васильевны Магалиф (1900 – 1986).https://www.kaliayevskaya-5.ru/%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F-%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0/%D0%BC%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84/</ref>. У красавіку 1937 года па справе «Масква-Цэнтр» быў абвінавачаны ў шпіянажы. З даведкі аб расстрэле відаць, што яго расстралялі ў дзень суда – 25 жніўня 1937 года і пахавалі на Данскіх палігоне <ref> Архіў Прэзідэнта РФ. «Спіс асобаў, якія падлягаюць суду ваеннай калегіі Вярхоўнага Суда Саюза СССР» Воп.24, справа 410, ліст 260. 20 жніўня 1937 года http://stalin.memo.ru/spiski/pg02265.htm. </ref >.
Але жонцы было выдана пасведчанне аб смерці, дзе было сказана: «Паведамляю, што Магаліф Якаў Мареевич, 1895 года нараджэння, быў асуджаны Ваеннай Калегіяй Вярхоўнага Суда Саюза ССР 25 жніўня 1937 года і, адбываючы пакаранне, памёр 17 кастрычніка 1938 года». У 1955 годзе быў рэабілітаваны.
Сям'ю «ворага народа» адразу ж выслалі з Масквы ў пасёлак Акбулак (цэнтр Акбулакского раёна Арэнбургскай вобласці). У гэтым пасёлку Барыс Магаліф жыў з маці і старэйшым братам да 1942 года. Маці, Соф'ю Васільеўну Магаліф-Аржанаву, у 1942 годзе пасадзілі ў АЛЖЫР ( Акмоленскі лагер жонак здрадннікаў радзімы). Яна вярнулася ў Маскву толькі ў сярэдзіне 50-х гадоў.
== Першы арышт ==
У пасёлку Акбулак ўпершыню арыштавалі самога Барыса. Яго сын Яўген згадваў, што бацька яму распавядаў: «ў сярэдзіне вайны, калі яму было 15 гадоў, адзін хлопчык данёс на яго, што ён хваліў усё нямецкае. Бацьку арыштавалі і пачалі «шыць» яму справу аб стварэнні контррэвалюцыйнай арганізацыі (гэта ў 15 гадоў!). Але тут ён захварэў на тыф і быў змешчаны ў бальніцу. Затым хлопчык, які на яго данёс, прызнаўся, што абылгаў яго, і бацькі пакінулі паміраць. Выжыў...»
Затым Барыс працаваў асвятляльнікам у цыркавога артыста Эміля Кіа, а ў канцы вайны паступіў у Кіеўскае артылерыйскае вучылішча, якое было эвакуіравана ў г. Бузулук. Аднак, ваенная кар'ера не адбылася,бо ў асобым аддзеле даведаліся, што ён сын «ворага народа».
Ён паступіў у Маскоўскі інстытут хімічнага машынабудавання. Праўда, праз год зразумеў, што гэтая спецыяльнасць не для яго. Журналісту газеты «Горацкі веснік» (Магілёўская вобласць, Беларусь) Пятру Дзятліковічу ён распавядаў, што "... за год студэнцкай жыцця напісаў сцэнарый двухсерыйнага фільма. З ім у 1946 годзе ён прыйшоў ва Усесаюзны дзяржаўны інстытут кінематаграфіі. І яго прынялі" <ref>.
Детликович, Пётр. Горкі ў асобах: агні над Проней. Мн.: 2012. С.115 </ref>.
== Студэнт УДІКа. Ролі ў кіно. Другі арышт ==
Два гады Барыс Магаліф вучыўся на сцэнарным факультэце, а ў 1948 годзе перайшоў на рэжысёрскі. Вучыўся ў класе знакамітага рэжысёра Сяргея Герасімава. У 1947 годзе яго запрасілі на здымкі ў фільм «Радавы Аляксандр Матросаў» і «Вясковая настаўніца». У 1948 годзе ён зняўся ў фільмах «Маладая гвардыя» і «Аповесць аб сапраўдным чалавеку» разам з вядомымі артыстамі Р Плятам, Б. Бабачкіным, П. Кадачнікавым, В. Марэцкай і іншымі. У фільме «Маладая гвардыя» ён выконваў ролю нямецкага афіцэра, паколькі валодаў выдатным берлінскім вымаўленнем нямецкай мовы.
У студзені 1949 года, у дваццаць адзін год, Барыс Магаліф быў арыштаваны ў другі раз. Прычын было некалькі: па-першае, у гэты час пачалася барацьба з «бязродными касмапалітамі», галоўным чынам, з габрэямі. Не забудзем і тое, што ён быў сынам «ворага народа», а акрамя таго, следчыя запісалі яго ў распаўсюдніка звестак, якія ганьбяць правадыра сусветнага пралетарыяту У.І.Леніна.
Прафесар Эрлен Федзін, які сядзеў з Б. Магаліфам ў адной камеры на Лубянцы, у сваёй кнізе «Филин на развалинах» піша: «Сын дыпламата Барыс Магалиф нарадзіўся ў Берліне. Свабодна валодаючы нямецкай мовай, у фільмах Герасімава выконваў ролі афіцэраў Вермахта. Яго бацька расстраляны, але Барыс трапіў на Лубянку не за бацьку, а па ласкі сяброўкі. Студэнтка акцёрскага факультэта УДІКа, прыгажуня, яна з недаверам выслухала аповед Барыса аб сэксуальных забавах крамлёўскіх уладароў. Прамаўчала. А на наступны дзень сказала: «Барыс, я палічыла сваім камсамольскім абавязкам паведаміць аб тваім аповедзе, каму варта». Са следчым Барыс быў непачцівы, паплаціўся за гэта двума тыднямі Лубянскай карцара. Па абвінавачванні ў паклёпе на правадыра народаў атрымае дзесяць гадоў. Ужо паступаючы ў ВГIК, Барыс больш любіў змей, чым людзей, а пасля Лубянкі ён аддае свядомым стварэнням яшчэ большую перавагу” <ref> Федин Э. И. Филин на развалинах. - СПб. : НИИХ СПбГУ, 2000. - 130</ref>.
== У лагерах Гулага ==
У асабістым справе Б. Магаліфа, якое захоўваецца ў архіве Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі (БДСГА), ёсць «Асабісты ліст па ўліку кадраў». У ім рукой Барыса Якаўлевіча напісана: «з 1948 па 1955 гг.: музыкант раз'яздных брыгад». А ў графе – месца ўстановы, арганізацыі – «раз'езды». Што гэта былі за «раз'езды», вядома: лагера ў Архангельскай вобласці. Там яго выратавала ўменне граць на фартэпіяна і акардэоне, асвоіў ён і трубу, трамбон і флейту. Б. Магалиф быў у складзе так званай культурна-выхаваўчай часткі. У лагеры ён пазнаёміўся з Таццянай Окунеўскай (1914-2002), знакамітай актрысай, і акампанаваў ёй на акардэоне падчас яе выступаў.
Аб гэтых гадах знаходжання ў лагеры яна напісала кнігу ўспамінаў «Татьянин день », дзе распавядае пра Б. Магаліфа: «Прывялі… Барыса Магаліфа. Выглядае ён амаль хлопчыкам, хоць, як ён горда заявіў, яму ўжо дваццаць пяць гадоў, сын дыпламата, атрымаў за мяжой выдатнае выхаванне, разумны, з гумарам, вясёлы, як быццам бы і не арыштант, выдатны акардэаніст, паколькі з дзяцінства навучаўся гульні на фартэпіяна, з абсалютным слыхам. Віна яго перад краінай, у якой ён нарадзіўся, вялікая: ён габрэй і сын расстралянага дыпламата…” <ref>. Окуневская Т. К. Татьянин день. - М. : Вагриус, 1998. – С. 339. </ref>. Калі кніга была апублікавана, Таццяна Окунеўская ў траўні 1998 года даслала яе Б. Магаліфу з аўтографам: «Дарагому майму сэрцу Барысу Магаліфу ад катаржніцы. Т. Окунеўская. Масква».
Радок 26 ⟶ 28:
Пасля вяртання ў 1955 годзе з лагера. Б. Магаліф вырашыў стаць музыкантам. У «Аўтабіяграфіі», якая захоўваецца ў яго асабістай справе ў архіве БДСГА, ён пісаў: «...музыка, якой я займаюся з дзяцінства, заявіла пра сябе ўсё больш актыўна, і я вырашыў атрымаць прафесію музыканта...» У 1955 годзе ён паступіў у Віцебскае музычнае вучылішча. У 1963 годзе яго запрашаюць на працу ў гэта вучылішча. З кнігі «Гісторыя Віцебскага музычнага вучылішча (1918-1978)» (аўт. склад. Е. М. Герашчанка) вядома, што ён выкладаў гармонію, сальфеджыа, кампазіцыю, беларускую музыку і працаваў у вучылішчы да 1970 г. У «Гісторыі...» адзначаецца, што «гэта быў вельмі прынцыповы і патрабавальны педагог. Ён адрозніваўся вялікай эрудыцыяй, незвычайнай памяццю" <ref> https://docs.google.com/document/d/1xAk0g5Wfu9aMAhk2tVByOoRlJMQ4tdQ_QWYmdpMvirE/pub</ref>.
Ужо зусім у сталым узросце, у 1958 годзе, Барыс Якаўлевіч паступіў у Беларускую дзяржаўную кансерваторыю, дзе вучыўся ў адной групе з будучымі вядомымі кампазітарамі І. Лучанком і. С. Картэсам.
Яго сын Яўген успамінаў: «Дыпломнай працай майго бацькі ў Беларускай кансерваторыі (ён вучыўся ў прафесара А. Багатырова) стала араторыя «Я – чалавек». Араторыя складалася з некалькіх частак, кожная з якіх была напісана на вершы вядомых паэтаў. У аснове ляжаў дыялог, спрэчка Чалавека з Богам. Сярэдняя частка была напісана на шэкспіраўскі «Санет № 66» – пераклад С. Маршака... Вось да гэтай часткі араторыі бацькі і прычапіліся на выпускным экзамене. Паставілі двойку. Вядома, не толькі гэта было прычынай правалу дзяржаўнага экзамену,ён нажыў сабе ворагаў у асобе некалькіх выкладчыкаў і рэктара за тое, што напісаў крытычную паэму пра іх і змясціў у насценную газету. Паехаў к вядомым кампазітарам і функцыянерам Саюза кампазітараў. Сустрэўся з Д. Шастаковічам, Д. Кабалеўскім і Старшынёй Праўлення Саюза кампазітараў СССР Г Хрэннікавым.
Усе кампазітары далі станоўчыя водгукі на араторыю, двойку бацькі выправілі і выдалі дыплом. Але адносіны з кіраўніцтвам Саюза кампазітараў БССР былі сапсаваныя назаўжды, творы бацькі набываліся рэдка, і яго так і не прынялі ў Саюз кампазітараў Беларусі».
Пасля Б. Магаліф выкладаў у Гродзенскім музычным вучылішчы. У 1964-1968 гг. працаваў у гарадскім пасёлку Лёзна Віцебскай вобласці, дзе стварыў тады адзіную ў Беларусі сельскую філармонію.
Цікава, што ў гэтыя гады ён не перапыняў сувязі з кінастудыямі і здымаўся ў кінафільмах: «Гадзіннік спыніўся апоўначы» (1958), «Чалавек не здаецца» (1960), «Апавяданні пра юнацтва» (1961), «Цыркачонак » (1979), «Вясельная ноч» (1980), «Палёт у краіну цудаў» (1986). З-за адсутнасці жылля яму прыйшлося ў 1971 годзе з'ехаць з Беларусі ў горад Салават ў Башкірыю. Але ў 1979 годзе ён вярнуўся ў Беларусь і стаў працаваць у Баранавічах.
== Праца ў Горках Магілёўскай вобласці ==
З 1980 года Барыс Якаўлевіч пачаў працаваць у Горках, у БДСГА. Некаторы час – дэканам факультэта грамадскіх прафесій, а затым дзесяць гадоў быў акампаніятарам народнага хору ў Палацы культуры акадэміі. Таленавітага чалавека запрасілі на працу выкладчыкам у Горацкую гімназію №1, у якой былі адкрыты класы з эстэтычным выкладаннем. Ён памёр 26 снежня 2006 года. Да апошняй хвіліны не расставаўся з нотамі, рыхтуючы да выдання зборнік сваіх песень.
Б. Я. Магаліф – аўтар музыкі да шасці спектакляў Віцебскага тэатра імя Я. Коласа, араторыі ў пяці частках, сімфанічнай паэмы, больш за 200 песень на вершы С. Маршака, С. Нараўчатова, А. Дзяменцьева, М. Дарізо, А. Куляшова, А. Ставера, В. Вярбы, М. Ясеня, А. Пісьмянкова і інш. Аўтар шматлікіх вершаў, займаўся перакладамі вершаў на нямецкую мову.
== Адзнака яго асобы, творчасці і педагагічнай працы ==
Радок 46 ⟶ 48:
== Сям’я ==
Жонка – Дюк Сафія.
Сын - Яўген Барысавіч нарадзіўся ў 1957 годзе ў Віцебску. Скончыў Віцебскае музычнае вучылішча (цяпер каледж) і Беларускую кансерваторыю (цяпер Акадэмія музыкі). Аўтар шматлікіх песень, мюзікла, кантаты, музыкі для тэатра, інструментальных п'ес, балад і іншых музычных твораў. З 1990 года жыве і працуе ў ЗША. Яго творы выконваюцца ў Расіі, Беларусі, ЗША, Францыі, Германіі, Польшчы і інш. краінах.
== Фільмаграфія ==
* Сельская учительница – 1947 (Меладрама)
* Рядовой Александр Матросов – 1947 (Ваенны)
* Молодая гвардия – 1948 (Кінааповесць)
* Повесть о настоящем человеке – 1948 (Кінааповесць)
* Часы остановились в полночь – 1958 (Прыгоды)
* Человек не сдается – 1960 (Кінааповесць)
* Весенние грозы – 1960 (Кінааповесць)
* Рассказы о юности – 1961 (Кінааповесць)
* Циркачонок – 1979 (Прыгоды)
* Свадебная ночь – 1980
* Полет в страну чудовищ – 1986
== Вершы ==
*«Пройденный путь» (Марш для духового оркестра и хора Муз. К. А. Георгиади [25]Текст Б. Я. Магалифа// https://www.litmir.me/br/?b=154761&p=99
* Акбулак //Таланты земли Акбулакской [/ Акбулакская центр. районная б-ка.–Акбулак : [б. и.], 2015. - 93 с.
* Пурим. У артыкуле: Лившиц, Владимир. «Он и в жизни был Актёром Актёрычем» http://berkovich-zametki.com/2016/Zametki/Nomer7/VLivshic1.php
== Літаратура==▼
▲== Літаратура ==
* Александрович, М. “Человек-амфибия” бросил якорь в Горках / М. Александрович // Региональные ведомости (Горкі). – 1999. – 20 августа. – С. 6.
* Гришанова, Л. “Мордюкова назвала меня нахалом, а я стал композитором…” / Л. Гришанова // Могилевские ведомости. – 2006. – 25 февраля. – С. 4.
* Дзетліковіч, П. Спявае душа – нараджаецца песня… / П. Дзетліковіч // Ленінскі шлях (Горкі). – 1997. – 1 кастрычніка.
* Комзолов, Ю. У каждого свои долги : к 80-летию Бориса Магалифа. / Ю. Комзолов // Региональные ведомости (Горкі).– 2007. – 7 марта. – С. 3.
* Лившиц, В.М. “Он и в жизни был Актером Актерычем…” // Евреи в Горках: судьбы и дела / В. М. Лившиц. – Горки – Нацрат Илит, 2012. – С. 200-208.
* Середникова, Г. Дань уважения Мастеру и отцу / Г. Середникова // Региональные ведомости (Горкі). – 2008. – 23 июля. – С. 2.
== Памяць ==
* З 1 верасня 2015 года ў Брэсце працуе прыватная дзіцячая эстрадная студыя "МагалиФФ", якую адчыніла Наталья Карпук- былая вучаніца Б. Магаліфа.
== У сеці ==
* Магалиф, Борис Яковлевич // Кино – Театр. RU http://www.kino-teatr.ru/kino/acter/m/sov/13667/bio/
* Магалиф, Борис Яковлевич //https://www.kinopoisk.ru/name/1828177/
* Лившиц, Владимир "Он и в жизни был Актёром Актёровичем" Часть 1- 2. http://evrobgorki.ucoz.ru/publ/stati_knigi_po_istorii_goreckoj_evrejskoj_obshhiny/vladimir_livshic_on_i_v_zhizni_byl_aktjorom_aktjorovichem_
== Зноскі ==
{{тупіковы артыкул}}
{{ізаляваны артыкул}}
{{DEFAULTSORT: Барыс Магаліф}}
Радок 96 ⟶ 100:
[[Катэгорыя: Памерлі 26 снежня]]
[[Катэгорыя: Памерлі ў 2006 годзе]]
[[Катэгорыя: Памерлі ў Горках]]
[[Катэгорыя: Выпускнікі Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі]]
[[Катэгорыя: Музыканты паводле алфавіта]]
[[Катэгорыя: Кампазітары Беларусі]]
[[Катэгорыя: Музычныя педагогі Беларусі ]]
[[Катэгорыя: Акцёры паводле алфавіта ]]
[[Катэгорыя: Акцёры Беларусі]]
[[Катэгорыя: Акцёры СССР]]
[[Катэгорыя: Паэты Беларусі ]]
[[Катэгорыя: Перакладчыкі Беларусі ]]
| |||