Вікіпедыя

Лех Валенса: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
паўторы
Радок 42:
{{!}}}
}} {{значэнні|Валенса}}
'''Лех Вале́нса''' ({{lang-pl|Lech Wałęsa}}, {{ДН|29|9|1943}}, в. Папова, [[Данцыг — Заходняя Прусія]], [[Трэці рэйх|Германія]], цяпер {{Месца нараджэння|Куяўска-Паморскае ваяводства|у Куяўска-Паморскім ваяводстве}} [[Польшча]]) — былы [[Польшча|польскі]] дзяржаўны дзеяч і [[Прафесійны саюз|прафсаюзны актывіст]]. Адзін з заснавальнікаў і лідараў «[[Салідарнасць, прафсаюз|Салідарнасці]]», першага незалежнага прафсаюза на тэрыторыі [[Усходні блок|Савецкага блока]]. Уладальнік [[Нобелеўская прэмія міру|Нобелеўскай прэміі міру]] 1983 года і першы [[Прэзідэнцкія выбары ў Польшчы 1990|абраны]] [[Прэзідэнт Польшчы|прэзідэнтПрэзідэнт]] [[Трэцяя Рэч Паспалітая|Трэцяй Польскай рэспублікі]] з 1990 да 1995 года.
 
== Біяграфія ==▼
Валенса быў электрыкам па прафесіі і неўзабаве пасля пачатку працы ў [[Гданьск]]у на [[Гданьская судаверф|суднабудаўнічым заводзе імя Леніна]] (цяперзатым Гданьская судаверф) стаў прафсаюзным актывістам, за што падвяргаўся пераследу з боку [[Польская Народная Рэспубліка|камуністычных уладаў]], змяшчаўся пад нагляд, быў звольнены ў 1976 годзе і некалькі разоў быў арыштаваны. У жніўні [[1980]] года адыграў важную ролю ў палітычных перамовах, якія прывялі да новага [[Гданьскае пагадненне|Гданьскага пагаднення]] паміж страйкоўцамі і ўрадам. Стаў адным з заснавальнікаў прафсаюзнага руху «Салідарнасць». Пасля таго, як у Польшчы было ўведзена [[Ваеннае становішча ў Польшчы|ваеннае становішча]], а «Салідарнасць» была абвешчана па-за законам зноў быў арыштаваны. Пасля вызвалення працягваў сваю актыўнасць і займаў бачнае месца ў падрыхтоўцы [[Пагадненне Польскага круглага стала|пагаднення Польскага круглага стала 1989 года]], якое прывяло да [[Парламенцкія выбары ў Польшчы 1989|паўсвабодных парламенцкіх выбараў у чэрвені 1989 года]] і ўрада з удзелам «Салідарнасці».
 
У канцы 1981, асля таго, як рэжым генерала Ярузельскага абвясціў у Польшчы [[Ваеннае становішча ў Польшчы|ваеннае становішча]], а «Салідарнасць» была абвешчана па-за законам зноў быў арыштаваны, зняволены ў турму амаль на год. Лаўрэат [[Нобелеўская прэмія міру|Нобелеўскай прэміі міру]] (1983) за дзейнасць у падтрымку правоў працоўных.
На [[Прэзідэнцкія выбары ў Польшчы 1990|ўсеагульных выбарах 1990 года]] паспяхова балатаваўся на адноўленую пасаду прэзідэнта Польшчы. Кіраваў пераходам Польшчы ад камунізму да [[Пост-камунізм|пост-камуністычнай]] дзяржавы, але яго папулярнасць аслабла і яго роля ў польскай палітыцы паменшылася пасля таго, як ён прайграў некалькі адсоткаў на [[Прэзідэнцкія выбары ў Польшчы 1995|прэзідэнцкіх выбарах 1995 года]] [[Аляксандр Квасьнеўскі|Аляксандру Квасьнеўскаму]].▼
 
Пасля вызвалення працягваў сваю актыўнасць і займаў бачнае месца ў падрыхтоўцы [[Пагадненне Польскага круглага стала|пагаднення Польскага круглага стала 1989 года]], якое прывяло да [[Парламенцкія выбары ў Польшчы 1989|паўсвабодных парламенцкіх выбараў у чэрвені 1989 года]] і ўрада з удзелам «Салідарнасці».
▲== Біяграфія ==
 
Працаваў электрыкам у [[Гданьск]]у. У [[1980]] стварыў непадкантрольны дзяржаве прафсоюз «Салідарнасць». У канцы 1981 рэжым генерала Ярузельскага абвясціў «Салідарнасць» па-за законам, і Валенса быў зняволены ў турму амаль на год. Лаўрэат [[Нобелеўская прэмія міру|Нобелеўскай прэміі міру]] (1983) за дзейнасць у падтрымку правоў працоўных. Валенса адыграў галоўную ролю ў перамовах з урадам у 1988 і 1989 г., вынікам якіх стала легалізаванне «Салідарнасці» і іншых прафзвязаў.
▲На [[Прэзідэнцкія выбары ў Польшчы 1990|ўсеагульных выбарах 1990 года]] паспяхова балатаваўся на адноўленую пасаду прэзідэнтаПрэзідэнта Польшчы і быў абраны. Кіраваў пераходам Польшчы ад камунізму да [[Пост-камунізм|пост-камуністычнай]] дзяржавы,. алеПерад ім стаялі цяжкія праблемы палітычнай нестабільнасці і пераходу Польшчы да вольнай рыначнай эканомікі. ягоЯго папулярнасць аслабла і яго роля ў польскай палітыцы паменшылася пасля таго, як ён прайграў некалькіекалькі адсоткаў на наступных [[Прэзідэнцкія выбары ў Польшчы 1995|прэзідэнцкіх выбарах 1995 года]] [[Аляксандр Квасьнеўскі|Аляксандру Квасьнеўскаму]].
 
У 1990 Лех Валенса быў абраны прэзідэнтам [[Польшча|Польшчы]]. Перад ім стаялі цяжкія праблемы палітычнай нестабільнасці і пераходу Польшчы да вольнай рыначнай эканомікі. У 1995 Лех Валенса прайграў наступныя прэзідэнцкія выбары. Удзельнічаеўдзельнічае ў міжнародным палітычным жыцці. Чытае лекцыі па гісторыі і палітыцы ў Польшчы і за мяжой.
 
На пачатку ХХІ ст. ў адкрытых архівах Службы бяспекі была знойдзена асабістая справа сакрэтнага супрацоўніка «Болека», ім, як мяркуецца, мог быць Лех Валенса. Былы прэзідэнт Польшчы і лідар прафсаюза «Салідарнасць» заявіў, што ўсе дакументы падробленыя<ref>[https://www.polskieradio.pl/396/7815/Artykul/2346544,%D0%9B%D0%B5%D1%85-%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8D%D0%BD%D1%81%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8F%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D0%B5-%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D1%86%D1%8C-%D1%88%D1%82%D0%BE-%D1%91%D0%BD-%D0%BD%D0%B5-%C2%AB%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%C2%BB polskieradio.pl]</ref>.
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Лех_Валенса"