Рыхард Марцін Вільштэтэр: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
вікіфікацыя
Радок 18:
| Сайт =
}}
'''Рыхард Марцін Вільштэтэр''' ({{lang-de|Richard Martin Willstätter}}; {{ДН|13|8|1872}}, {{МН|Карлсруэ||}} — {{ДС|3|8|1942}}, {{МС|Муральта||}}) — [[Германія|нямецкі]] [[Арганічная хімія|хімік-арганік]], лаўрэат [[Нобелеўская прэмія па хіміі|Нобелеўскай прэміі па хіміі]] (1915) «за даследаванні фарбавальных рэчываў расліннага свету, асабліва [[Хларафіл|хларафілу]]».
 
== Біяграфія ==
Вільштэтэр нарадзіўся ў [[яўрэі|яўрэйскай]] сям'і ў Карлсруэ. Тут жа ён пайшоў у школу, а пасля пераезду яго сям'і працягнуў вучыцца ў тэхнічнай школе ў [[Нюрнберг]]у. У 18 гадоў ён паступіў у [[Мюнхенскі ўніверсітэт]] з жаданнем займацца навукай, дзе і заставаўся на працягу наступных пятнаццаці гадоў. Вучыўся і працаваў на хімічным факультэце, дзе пад кіраўніцтвам Адольфа фон Баера атрымаў доктарскую ступень, а з 1894 года пачаў выкладчыцкую дзейнасць. Яго доктарская дысертацыя была прысвечана даследаванню структуры [[какаін]]у. Вільштэтэр працягнуў працаваць і даследаваць іншыя алкалоіды, некаторыя з якіх ён сінтэзаваў. У 1896 годзе быў прызначаны на пасаду выкладчыка, у 1902 годзе стаў экстраардынарным прафесарам.
 
Вільштэтэр нарадзіўся ў [[яўрэі|яўрэйскай]] сям'і ў Карлсруэ. Тут жа ён пайшоў у школу, а пасля пераезду яго сям'і працягнуў вучыцца ў тэхнічнай школе ў [[Нюрнберг]]у. У 18 гадоў ён паступіў у [[Мюнхенскі ўніверсітэт]] з жаданнем займацца навукай, дзе і заставаўся на працягу наступных пятнаццаці гадоў. Вучыўся і працаваў на хімічным факультэце, дзе пад кіраўніцтвам [[Адольф фон Баер|Адольфа фон Баера]] атрымаў доктарскую ступень, а з 1894 года пачаў выкладчыцкую дзейнасць. Яго доктарская дысертацыя была прысвечана даследаванню структуры [[какаін]]у. Вільштэтэр працягнуў працаваць і даследаваць іншыя [[Алкалоіды|алкалоіды]], некаторыя з якіх ён сінтэзаваў. У 1896 годзе быў прызначаны на пасаду выкладчыка, у 1902 годзе стаў экстраардынарным прафесарам.
У 1905 годзе ён пераехаў у Швейцарыю, каб стаць прафесарам Вышэйшай тэхнічнай школы Цюрыха, там жа працаваў на заводзе па вытворчасці хларафілу.
 
У 1905 годзе ён пераехаў у [[Швейцарыя|Швейцарыю]], каб стаць прафесарам Вышэйшай тэхнічнай школы Цюрыха, там жа працаваў на заводзе па вытворчасці хларафілу.
З 1912 года быў прафесарам хіміі ў Берлінскім універсітэце і дырэктарам аддзялення хіміі Таварыства кайзера Вільгельма, дзе вывучаў структуру пігментаў кветак і пладоў. У 1916 годзе ён вярнуўся ў Мюнхен у якасці пераемніка свайго настаўніка Баера. У 1920-х гадах Вильштэтэр даследаваў механізмы ферментатыўных рэакцый.
 
З 1912 года быў прафесарам хіміі ў [[Берлінскі ўніверсітэт імя Гумбальта|Берлінскім універсітэце]] і дырэктарам аддзялення хіміі Таварыства кайзера Вільгельма, дзе вывучаў структуру пігментаў кветак і пладоў. У 1916 годзе ён вярнуўся ў [[Мюнхен]] у якасці пераемніка свайго настаўніка Баера. У 1920-х гадах ВильштэтэрВільштэтэр даследаваў механізмы ферментатыўных рэакцый.
У 1924 кар'ера Вільштэтэра нечакана скончылася, калі ён падаў у адстаўку, выступаючы рэзка супраць палітыкі [[антысемітызм]]у. У 1939 годзе ён эміграваў у Швейцарыю, дзе пражыў апошнія 3 гады свайго жыцця. У 1942 Вільштэтэр памёр ад сардэчнага прыступу.
 
У 1924 кар'ера Вільштэтэра нечакана скончылася, калі ён падаў у адстаўку, выступаючы рэзка супраць палітыкі [[антысемітызм]]у. У 1939 годзе ён эміграваў у Швейцарыю, дзе пражыў апошнія 3 гады свайго жыцця. У 1942 Вільштэтэр памёр ад сардэчнага прыступу.
 
У 1942 годзе памёр ад [[Востры інфаркт міякарда|сардэчнага прыступу]].
 
{{зноскі}}
 
== Спасылкі ==
 
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1915/willstatter-bio.html Біяграфія Рыхарда Вільштэтэра на сайце Нобелеўскага камітэта]{{ref-en}}
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1915/willstatter-lecture.pdf Нобелеўская лекцыя Рыхарда Вільштэтэра]{{ref-en}}