Тхеравада: Розніца паміж версіямі

Тхеравада лічыцца найстарэйшай з існуючых школ у [[будызм]]е. Рознагалоссі паміж вучнямі [[Гаўтама Буда|Будды]] пачаліся адразу пасля яго смерці , і ўжо з [[486 да н.э.|486]] г. да н. э. будысты ладзілі супольныя рады для высвятлення наспелых пытанняў. На трэцяй радзе, якая адбылася каля [[348 да н.э.|348]] г. да н. э. манах Махадэва прапанаваў 5 пунктаў для абмеркавання вучэння аб [[архат]]ах<ref>[http://www.chinabuddhismencyclopedia.com/en/index.php/Five_teachings_of_Mahadeva Five teachings of Mahadeva]</ref>, якія ў выніку прывялі да расколу паміж фракцыямі Махасангіка («Вялікая [[сангха]]») і Стхавіра («старэйшыны»)<ref>[https://www.learnreligions.com/origins-of-theravada-buddhism-450112 Origins of Theravada Buddhism]</ref>. Сучасныя даследчыкі сумняваюцца ў існаванні Махадэвы і мяркуюць, што спрэчка была выклікана адносінамі да манаскага ладу жыцця, паколькі ў тэкстах Стхавіры сцвярджаюцца больш жорсткія правілы.

Частка прыхільнікаў Стхавіры стварылі «дактрыну аналіза» Вібхаджавада. Падчас кіравання [[Ашока|Ашокі]] будызм і прыхільнікі Вібхаджавады атрымалі дзяржаўную падтрымку. Каля [[246 да н.э.|246]] г. да н. э. манах Махінда<ref>[http://www.buddhanet.net/e-learning/buddhistworld/lanka-txt.htm Theravada: Buddhism in Sri Lankan]</ref>, якога прылічаюць да сыноў Ашокі, прынёс дактрыну аналіза ў кляштар Махавіхара ў [[Анурадхапура|Анурадхапуры]] на востраве [[Шры-Ланка]]. Гэта галіна Вібхаджавады атрымала назву Тамрапарнія (літаральна «з Шры-Ланкі»), а яшчэ пазней з [[4 стагоддзе|IV]] ст. н. э. – Тхеравада. Іншыя галіны Вібхаджавады з цягам часу перасталі існаваць.

Прыкладна ў сярэдзіне [[5 стагоддзе|V]] ст. [[палі]]йскія тэксты Тхеравады з’явіліся на тэрыторыі [[М'янма|М’янмы]], дзе дагэтуль распаўсюджвалася вучэнне [[Махаяна]]. Аднак толькі ў [[11 стагоддзе|XI]] ст. Тхеравада атрымала там дзяржаўную падтрымку і выціснула Махаяну. Да [[13 стагоддзе|XIII]] ст. Тхеравада і Махаяна адначасова распаўсюджваліся ў Тайландзе. У выніку рэфоррм валадара [[Рамакхамхаенг]]а Тхеравада стала дзяржаўнай формай шанавання Буды. У [[Камбоджа|Камбоджу]] Тхеравада трапіла разам з Тамаліндам, сынам мясцовага валадара Джаявармана VII ([[1122]] – [[1218]] гг.), які навучаўся ў Махавіхары і ўкараніў «вучэнне старэйшын» сярод [[кхмеры|кхмераў]]<ref>[https://ahandfulofleaves.files.wordpress.com/2013/07/history-of-theravada-buddhism-in-south-east-asia_hazra.pdf Kanai Lal Hazra, History of Theravada Buddhism in South-East Asia with special reference to India and Ceylon]</ref>. ПасляУ [[13531329]] г. кхмерскі місіянер Фрамаха Пасарман схіліўпрынёс да прыняццявучэнне Тхеравады ў [[лаосЛаос]]кага<ref>[https://laos-adventures.com/page.asp?id=%7BA0A91EA3-AD88-4073-9D2C-3B8D0B322681%7D TEMPLES OF LAOS]</ref> і схіліў на свой бок кіраўнікаваладара Фа Нгума.