Лукомль: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
ілюстрацыя, афармленне |
||
Радок 9:
|шырыня герба =
|шырыня сцяга =
|выява = Лукомль.jpg
|подпіс = Выгляд з боку [[Лукомскае гарадзішча|гарадзішча]]
|lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 42|lat_sec = 29
|lon_dir = |lon_deg = 29|lon_min = 08|lon_sec = 58
Радок 51:
|від ідэнтыфікатара =
|лічбавы ідэнтыфікатар =
|катэгорыя ў Commons =
|сайт =
|мова сайта =
Радок 67:
}}
'''Луко́мль'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласць|}}. Сустракаецца таксама варыянт '''Луко́мля, ж.'''</ref> ({{lang-be-trans|Lukomĺ}}, {{lang-ru|Лукомль}}) — [[аграгарадок]] у [[Чашніцкі раён|Чашніцкім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]], на рацэ [[Лукомка|Лукомцы]]. Уваходзіць у склад [[Лукомльскі сельсавет|Лукомльскага сельсавета]].
Лукомль — колішні горад і [[Лукомскі замак|замак]], цэнтр былога ўдзельнага княства. Знаходзіцца за 20 км на поўдзень ад [[Чашнікі|Чашнікаў]], за 5 км на поўнач ад [[Новалукомль|Новалукомлю]], на аўтамабільнай дарозе {{Таблічка-by|Р|62}}.
== Гісторыя ==▼
Размясціўся Лукомль на рацэ [[Рака Лукомка|Лукомцы]], за 20 км на поўдзень ад [[Горад Чашнікі|Чашнікаў]]. Упершыню Лукомль упамінаецца ў 1078 г. у павучанні кіеўскага князя [[Уладзімір Манамах|Уладзіміра Манамаха]] ў сувязі з падзеямі, якія там адбываліся.▼
▲== Гісторыя ==
Лукомль — адно з найстаражытнейшых паселішчаў на тэрыторыі Беларусі. Уяўленні аб жыцці старажытнага Лукомля даюць археалагічныя раскопкі, якія пачалі праводзіцца яшчэ ў XIX ст.
▲
У XI—XIII стст. [[Лукомскі замак]] служыў умацаваным жыллём буйнога феадала і ўваходзіў у склад [[Полацкае княства|Полацкага княства]]. У другой палове XIII — пачатку XIV ст. Лукомль увайшоў у склад [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]]. Узрастанне ролі Лукомля фіксуецца з канца XIV ст.▼
▲У XI—XIII
У сувязі з тым, што [[Лукомскае княства]] знаходзілася ў прыгранічнай частцы ВКЛ, яно неаднойчы падвяргалася нападам ворагаў. Асаблівыя страты і разбурэнні здараліся ў гады [[Лівонская вайна, 1558-1583|Лівонскай вайны]]. Так, у 1563 г. рускія войскі амаль ушчэнт разбурылі Лукомль, зруйнавалі Лукомскі замак і забралі шмат яго жыхароў у палон. [[Лукомскі замак]] больш не ўзнаўляўся.▼
▲У сувязі з тым, што [[Лукомскае княства]] знаходзілася ў прыгранічнай частцы ВКЛ, яно неаднойчы падвяргалася нападам ворагаў. Асаблівыя страты і разбурэнні здараліся ў гады [[Лівонская вайна
З цягам часу ў выніку складанай гісторыі Лукомскага княства, войнаў і міжусобнай барацьбы яно часта разбуралася, нішчыліся яго здабыткі, і ў выніку былы горад ВКЛ ператварыўся ў [[мястэчка]], пазней — у [[Вёска|вёску]]. У 1812 г. Лукомль пацярпеў ад французскіх і рускіх войск. 11 лістапада 1812 г. у Лукомлі начаваў граф генерал П. Х. Вітгенштэйн, які праследаваў адступаючых французаў. У 1882 г. у Лукомлі пражывалі 591 мужчына і 567 жанчын. У той час Лукомль належаў генералу Храпавіцкаму. Апошнім уладальнікам Лукомля быў памешчык Мілаш.▼
▲З цягам часу ў выніку складанай гісторыі Лукомскага княства, войнаў і міжусобнай барацьбы яно часта разбуралася, нішчыліся яго здабыткі, і ў выніку былы горад ВКЛ ператварыўся ў [[мястэчка]], пазней — у [[Вёска|вёску]]. У 1812
Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Лукомлі было 220 двароў, 750 жыхароў. Тройчы вёска падвяргалася знішчэнню. У Германію адпраўлены 22 чалавекі, 16 вярнуліся дадому. Жудаснай трагедыяй стаў расстрэл 347 жыхароў яўрэйскай нацыянальнасці.
У кастрычніку 1943
== Вядомыя асобы ==▼
* [[Барыс Аляксандравіч Далгаплоск]] (1905—1994) — [[вучоны]] ў галіне [[Арганічная хімія|арганічнай хіміі]], акадэмік [[АН СССР|Акадэміі навук СССР]], [[Герой Сацыялістычнай Працы]]<ref name="БЭ6">{{крыніцы/БелЭн|6}} — С. 16.</ref>.▼
== Славутасці ==
Радок 97 ⟶ 94:
* [[Лукомскі замак]] (XIV—XVI стагоддзі).
* Кляштары францысканцаў
▲== Вядомыя асобы ==
▲* [[Барыс Аляксандравіч Далгаплоск]] (1905—1994) — [[вучоны]] ў галіне [[Арганічная хімія|арганічнай хіміі]], акадэмік [[АН СССР|Акадэміі навук СССР]], [[Герой Сацыялістычнай Працы]]<ref name="БЭ6">{{крыніцы/БелЭн|6}} — С. 16.</ref>.
== Літаратура ==
| |||