Кулінарная кніга: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Гісторыя: арфаграфія
др →‎У Расіі: арфаграфія
Радок 17:
 
== У Расіі ==
Першая кніга на рускай мове з рэцэптамі страў з'явілася ў 1773 годзе пад эгідай Вольнага эканамічнага таварыства. Гэта было «Эканамічнае настаўленне дваранам, сялянам, кухарам і кухарыхам» за аўтарствам члена аварыстватаварыства С. В. Друкоўцава, які служыў у Галоўнай правіянцкой канцылярыі. Большасць рэцэптаў складальнік запазычыў з замежных часопісаў і кулінарных кніг.
 
На рубяжы XVIII і XIX стст. выйшлі ў свет «Старинная русская хозяйка, ключница и стряпуха» М. П. Осіпава (1790), выдадзеная ананімна ў Кастраме «Постная повариха» (1793), «Народная поварня» і «Самоучитель поваренного искусства» (абодва — 1808). У 1795-1797 гг. быў выдадзены ў шасці тамах перакладзены В. А. Леўшыным «Словарь поваренный, приспешничий, кандиторский и дистиллаторский», у якім былі сабраны «подробные наставления о приготовлении разных блюд французской, немецкой, голландской, испанской и английской кухонь, а также пирожных, десертов, варений, салатов, вод, эссенций, ликеров»<ref>[//ru.wikipedia.org/wiki/Присенко,_Галина_Петровна Г. П. Присенко]. Просветитель В. А. Левшин. Приокское книжное изд-во, 1990. С. 77.</ref>.
 
Практычнае значэнне кулінарных выданняў Рускай Асветы абмяжоўвалася лапідарнасцю рэцэптаў і адсутнасцю канкрэтыкі пры пазначэнні колькасці інгрэдыентаў. Прыклад рэцэпту таго часу: «Рябчики или маленькие птички жареные с яичными желтками, с репным соком, рюмка ренского, с красным бульоном». Юшка называлася на французскі лад «консамэкансамэ», а [[Траска атлантычная|траска]] — «лабарданам». Для непрафесіяналаў (асабліва простых людзей, не знаёмых з французскай мовай) расшыфроўка такіх рэцэптаў уяўляла непераадольныя цяжкасці.
 
Згаданы вышэй «пісьменнік па гаспадарчай частцы» Васіль Леўшын на фоне прыліву патрыятызму, выкліканага [[Вайна 1812 года|перамогай над Напалеонам]], выпусціў першы дапаможнік па [[Руская кухня|рускай нацыянальнай кухне]]. У 1816 годзе ў Маскве выйшла яго кніга «Русская поварня, или Наставление о приготовлении всякого рода настоящих русских кушаньев и о заготовлении впрок разных припасов». Аўтар раскрываў публіцы сакрэты дзедаўскіх страў, якія ўзыходзілі ў шэрагу выпадкаў да дапятроўскіх часоў<ref>Очерки русской культуры XVIII века. Т. 4. Изд-во МГУ, 1990. </ref>, і наракаў на тое, што перайманне ўсяго замежнага выцесніла са сталоў рускіх людзей любімыя стравы іх продкаў<ref>В. М. Ковалев, Н. П. Могильный. Русская кухня : традиции и обычаи. Сов. Россия, 1990. С. 172.</ref>.
 
У [[Мікалай I, імператар расійскі|мікалаеўскія валадаранне]] павараныя кнігі становяцца неабходнай прыналежнасцю любой шляхецкай бібліятэкі. Аўтар «Энциклопедии молодой русской хозяйки» канца 1830-х гг раіў дамам, каб пазбегнуць падману з боку нядбайных кухарак «иметь поваренные книги и по ним готовить время от времени». Нават такі арыстакрат, як князь У. Ф. Адоеўскі, захапіўся складаннем рэцэптаў соусаў і апублікаваў свае «лекцыі аб кухонным мастацтве» у дадатку к «Литературной газете» пад псеўданімам прафесара Пуфа<ref>https://books.google.ru/books?id=TrdqCwAAQBAJ</ref>. Найбольш папулярным і аўтарытэтным кулінарным выданнем таго часу была «Ручная книга русской опытной хозяйки» (1842), складзеная Кацярынай Аўдзеевай, сястрой журналіста М. Палявога.